Matrix 'in Bilinmeyenlerine
Matrix`in bilinmiyelerine güzel bir yorum! Matrix Reloaded Yorumu Zion da tıpkı Matrix gibi bir program. Filmin sonuna doğru Neo, sentinelleri durdurabileceğini nasıl anlıyor? Kendisine verilen kaşık sayesinde. Üzerinde belirgin bükülme izleri var. Bu kaşık ilk bölümde üstün yetenekli çocuk tarafından Matrix`in içindeyken bükülmüştü. Nasıl oluyorda matrixin dışındayken bu izler olabiliyor? Bu Neo’ya Zionun da aslında Matrix olduğu fikrini veriyor. The One Nedir? “The One” bir program. Matrix içinde birilerine eklenmesi gereken bir program. 6. Matrix’te Neo bu programa sahip. Bu programın amacı Zion’un yok edilip sonra yeniden inşa edilmesini sağlamak. Bunun sebebi de Matrix içindeki anormaliteler. İnsanların %1`i Matrix`i kabul etmiyorlar. Bu insanlar “Morpheus programı” ve diğer “gemi kaptanı programları” tarafından Matrix programından çıkarılıp Zion programına yerleştiriliyorlar. Tüm anormaller Matrix dışına (Zion içine) alındıktan sonra Zion’u yokediyorlar, tüm anormalleri de öldürmüş oluyorlar. Matrix upgrade edilip yeni versiyonları oluşturuluyor. Fakat Zion’un da yeniden inşa edilmesi lazım. Çünkü yeni matrixte de anormaliteler olabilir ve o anormaller de oraya götürülüp yok edilmeli. Bu bir geri besleme (feed-back) döngüsü. Zion’u yeniden inşa etmek için az sayıda insan geride kalmalı yokedilmemeli. Bu yüzden Neo kehanetin bir yalan olduğunu söylemişti. Kehanette de söylendiği gibi One’ın amacı savaşı bitirmek değil. “The One” programı maalesef her seferinde yeniden kullanılmalı, kopyalanmalı ve Matrix içinde yeni bir anormal’e eklenmeli. Peki eski “The One” programına ne oluyor? Kahin’in söylediği gibi sürgün ediliyor. Tıpkı Fransıza(the Merovingian) olduğu gibi. Matrix’in ikinci versiyonundaki ilk “One” idi ve görevini tamamladıktan sonra sürgün edildi, Persephone’u ve gücü tercih ederek “One” lıktan feragat etti. Bu lavaboda, Persephone’un Neodan öpücük istediğinde belliydi. Öpülmek istediğini, böylece insana yakın birşey (vaktiyle Merovingian olduğu gibi) tarafından öpülmenin nasıl birşey olduğunu yeniden hissedebileceğini söyledi. Trinity’e onu kıskandığını ama bunun hiç birşeyin sonu olmadığını söyledi. Yani ekiden Merovingian Neo gibi “One” idi. Bu da yukarıda açıklanan geri besleme döngüsünü ispatlıyor. Mimar’ın odasindaki doğru kapı: Burada iki ihtimal var: 1. Tüm eski “One” lar doğru kapıyı seçip kodlarının (Neo’nun gerçek insan olduğunu gösteren kod) Matrix içine geçici olarak yayılmasına izin veriyorlar ve Zion’u yeniden inşa etmek için Matrix ten 23 kişiyi çıkarıyorlar. Bu önceki zionla ilgili hikayelerin bugüne taşınması ihtimalini ortadan kaldırıyor. Birinci bölümde Morpheus böyle olduğunu söylemişti. Demiştiki “İçerde doğan bir insan vardı. Bizim ilkimizi (Neo’da önceki One) o kurtardı.” Bu demek oluyorki bir önceki “One” doğru kapıyı seçmiş. Neo’nun da niyeti doğru kapıyı seçmek ama öyle yapmıyor çünkü sonrasında sürgüne gönderilecek. Sürgüne gönderilmemeyi tercih eden programlar, Matrix için hesaplanamayan bir durum. Bu sefer soldaki kapıyı seçiyor. Nasıl oluyorda diğer kapıyı seçebiliyor? Güçlü iradesi sayesinde. Bu mimarın da dikkatini çekmişti. Demişti ki “ilginç, diğerlerinden daha kısa sürdü”. Yada daha güçlü bir ihtimalle Kahin parkta bankta otururken ona şekerleme vererek kodlarını değiştirdi. Şekerleme/kurabiye kod değiştirme yöntemiydi. Kahin kendisini de inandırdığını söylemişti. Bu çok insanca (insan gibi, insan benzeri ,human-like) ve belki diğer One lar şekerlemeyi kabul etmemişti. Artık umutlu. Neo’nun diğer kapıyı seçeceğini umut ediyor. 2. Diğer tüm “One” lar sol kapıyı seçip Trinity’yi kurtarıyor, zion’u yok ediyor. Bu sefer de aynısı oluyor. Fakat mimar diyorki “Buradasın çünkü Zion yok olmak üzere. Oradaki tüm canlılar yok olacak, mevcudiyeti sona erecek kökü kuruyacak. Bu altıncı defa olacak ve bu konuda yeterince verimliyiz, becerikliyiz artık. Mimarın doğru söylediğini kabul edersek Zion’u daha önce 5 defa yok etmişler yani sol kapı seçilmiş. Morpheus ve Trinity birer program Morpheus’un amacı One’ı bulup mimara götürmek, Tirnity’nin amacı One’a aşık olup onu kontrol etmek. Matrix’in her reload edilişinde Trinity nin yeni “One”ın annesi olması gerekiyor. Bu yüzden onun adı trinity ve *** sahnesi çok önemli idi. Mimar diyorki “ölecek, yapabileceğin birşey yok.” Doğruydu çünkü tıpkı Neo gibi o da öldü ve tekrar hayata döndürüldü. (Kahin Neo’ya onun yada Morpheusun öleceğini söylemişti. Yalan değildi) Mimar Neo’ya sol kapı seçimi için zaten ültimatom vermişti. “İşlem uyuşmazlığı sistemin çökmesi afeti ile sonuçlanır, matrix’e bağlı herkes ölür, zionda yok olur ve bu bütün insan ırkının yokolmasıyla sonuçlanır.” Neo - “Buna izin vermeyeceksin çünkü yaşamak için insanlara muhtaçsın” Mimar - “Kabul edebileceğimiz yaşam sürdürme seviyeleri var. Önemli olan bu dünyadaki tüm insanların ölmesi sorumluluğunu almaya hazır olup olmaman.” Baktığımızda mimar diyorki “Zionda yok olur ve tüm insan ırkı yok olur.” Yani diyorki Matrix’e bağlı herkes ölür ama Zion yok olmazsa tüm insan ırkı ölmez. Yanlış kapı seçimi ile afet başlangıcı arasında bir zaman aralığı var gibi. Bu sayede Neo kurtarabildiği kadar insanı matrixten ayıracak ve bunlar ölmeyecek, yeni Zion’u kuracaklar. Matrix için bir afet yok olmak anlamına gelmiyor. Sadece yeniden başlamak, yeniden yüklenmek gerekli(rebooting, reloading) Ajan Smith Ajan smith bu dünyadaki tek insan. Virüsler gibi kendini kopyalayarak çoğalıyor ta ki matrix aşırı yüklenip çökünceye kadar. Smith matrixten kurtulmak istiyor. 1. Bölümde demiştiki “buradan çıkmalıyım, özgür olmalıyım.” Morpheusun şakaklarını sıkarak “Bunun için gerekli anahtar bunun içinde. Zion çöktükten sonra burada kalmam için bir sebep olmayacak.” Smith, Neo’yu öldürerek matrixten kurtulacağını biliyordu. Çünkü Neo Matrix’i resetleyecek ya da onu kapatacak anahtar idi. 1. Bölümde Neo’yu öldürerek daha güçlü hale geldi, klonlanma yeteneği kazandı. Tekrar öldürürse Neo’nun tüm güçlerini ele geçirecek ve Matrix’i kapatma gücüne ulaşacak. Bu adam matrix’i kapatmak istiyorsa buraya hangi cehennemden geldi? Virüs özellikleri taşıyor. Çoğalıyor, yayılıyor, diğer programları bozuyor (ve emüle ediyor). Aynen birinci matrix’in sonunda yapılan insan tarifi gibi. “Bir yere taşınıyorsunuz, oradaki tüm doğal kaynakları tüketinceye kadar çoğalıyor çoğalıyorsunuz. Hayatta kalmanızın tek yolu başka bir yere yayılmak. Gezegende tıpkı bu şekilde yaşayan başka bir organizma daha var. Nedir biliyor musun? Virüs.” Fakat onu oraya kim yerleştirdi. Bu Revolutions da (revelations’da) açığa çıkacak. Bence gerçek dünyadaki insanlar tarafından oraya konuldu. Zion’un ve Matrix’in dışındaki asıl dünya. Bu insanlar makinelerle savaşıyorlar. Virüs (Ajan smith) kullanarak onları yenmeye çalışıyorlar. Bu teorideki ironi Ajan smith’in gerçek insanları, Neo’nun makineleri temsil etmesi. Kahinle buluşmalarından sonra Ajan smith Neo’ya kendisini yokettikten sonra özgürleştirdiğini (Neo ajan smith’in içine girip onu parçalamıştı) söyledi. Ajan smith virüs olduğu için, başka programların yeteneklerini inherit etme yeteneği olduğu için neo’nunkilerinin bir kısmını inherit etti. Anormallik Açıklaması Anormallik Matrix’i kabul etmeyen tüm insanlar. Mimar diyorki: “senin hayatın matrix programlamasının doğasındaki dengelenmemiş bir eşitliğin kalanları toplamıdır. Sen anormalliğin bir sonucusun. Tüm çabalarıma rağmen ortadan kaldıramadığım, matematiksel kesinliğin harmonisinden (ahenginden, uyumundan) gelen bir anormallik. Azimle ondan kaçınmak, onu önlemeye çalışmak bir sıkıntı verse de beklenmedik, kontrol dışı birşey değil.” Bunlar Neo’yu anlatıyor. Ama Neo’nun avatar’ına One programı eklenmiş, böylece yukarıda açıklanan amacını gerçekleştirebilir. Buna rağmen kendisini koruması ve engellemeye çalışanları (mesela Ajan smith) yok etmesi gerekiyor. Mimarın söylediklerindeki ip ucu Neo’nun program adı: “One”. Mesela 1/3 ü alalım. 1/3=0.33333… 3 devrediyor. Bilgisayar böyle devreden sayılarla baş edemez. Bir limit olmalı mesela 0.33333. Bu sayısı 3 ile çarparsak 0.99999 elde ederiz. Kalan 0,00001 (one) nerede? Bu bilgisayarların kısıtlılığı, yetersizliği, sınırlılığıdır (limitation). Bu matrix programlamasının doğasındaki matematiksel kesinsizliktir (imprecision). Bu yokedilemeyen One anormalliğinin sonucudur. Ohalde eşitlik nedir? Emin değilim ama kesinlikle pi ile ilgili. Mainframe’e giriş kapısını açmak için gerekli süre için 314 saniye diyordu. 3.14 bunun 3 anlamlı rakamlısı(significant figure) yada yarım dairedeki radyan sayısı. Yarım daire rahmin kesiti gibidir. Tıpkı Neo ve trinty’nin sevişme (bir sonraki One’a gebe kalma) sahnesinin olduğu küçük bölüm, küçük köşe gibi. NEO tesadüfen ONE’ın anagramıdır.(anagram=aynı harflerden oluşan farklı sözcük). Trinity ve Neo, one on one (bire bir) bir seçim one or one (biri yada diğeri) Bu bizi 101 e (one o one) götürür. Matrix1 de ve Reloaded da “101” den çok bahsedildi. Başta Neo’nun odası, Merovingian 101. katta. Araba takip sahnesindeki 101. karayolu, trinity power plant’I hack ederken şifreyi Z10N0101 yaptı. Tuhaf. Bu trinity’nin bir program olduğunu gösterir. Çünkü rasgele bir şifre vermedi. 101 ikili sistemde 5 e eşit. 0 dana başlayarak sayınca 101 6. sayı ya denk geliyor. Yani matrix’in 6. versiyonu. Sonra 303 var. Neo 303 nolu odada vuruldu, kahin 303 nolu odada yaşıyor, aynı zamanda trinity’nin matrix 1 de bulunduğu otel numarası. 101*3=303. Üçlü, üçleme. 3+0+3=6 , 6 ncı matrix. Trinity 3 demek. |