Çevrimdışı

Bozuk Çift İlişkili Karmaşık Erken Boşalma

Bu çiftler cinsel terapistlerin yaratıcılıkları ve becerileriyle mücadele eden örneklerdir. Her iki partnerde karmaşık psikolojik sorunlara sahiptir. Çoğunlukla mahremiyet konusunda çatışırlar. Cinsel ilişkiyle ilgili duygularını sağlıklı bir şekilde ifade etme güçlüğü yaşarlar. Çünkü erken boşalma birçok erkeğin canını sıkmaktadır ve bu sıkıntının, erkekler, partnerleri ve ilişkileri üzerinde yıkıcı bir etkisi olabilir. Kaplan (1989), erken boşalan erkeklerin genel bir yetersizlik ve başarısızlık duygusu içinde olduklarını, depresyon ve diğer cinsel işlev bozuklukları riski altında bulunduklarını öne sürmüştür. Bazı erkekler neden erken boşaldıklarını bile anlayamazlar ve sıkıntıları hakkında “gerçekten bencil olmalıyım” gibi yanlış çıkarsamalar yaparlar. Çoğu kadın, ön sevişme ve doğrudan klitoris uyarımından hoşlanmasına karşın; bazı kadınlarda çok yanlış bir şekilde, cinsel birleşme sırasında yaşadıkları uyarımın daha iyi olduğuna ya da cinsel birleşmenin kabul edilebilir tek cinsel aktivite biçimi olduğuna inanırlar. Partnerler de yanlış çıkarsamalar yapabilir: “Eğer çok çabuk bitirecekse çok çekici olmamalıyım” ya da “beni sevmiyor, beni beğenmiyor, bana önem vermiyor” gibi. Böyle sonuçların, özellikle diğer beklenti ve kaygılarla birleşmişse, bir ilişki üzerinde nasıl istenmeyen etkiler oluşturabileceğini görmek hiç de zor değildir.


Örnek Vaka: Osman ve Fadime
Osman ve Fadime’nin ilişkileri sıkıntılıydı, çok sık kavga ediyorlardı ve bu kavgalar çoğunlukla Osman’ın evden kovulmasıyla sonuçlanıyordu. Evlilik hayatları fırtınalı bir denizde filikayla yolculuk yapmak gibiydi. Ayrılık, boşanma ve tekrar bir araya gelmeler sık görülüyordu.
Bana başvurmalarına neden olan konu; evliliklerinin 6. ayında başlayan ve uzun yıllardır devam eden erken boşalma problemiydi.
Osman’ın evlilikten önce aşırı gerginliğin ve stresin olduğu günler dışında boşalma kontrolü hiçbir zaman problem olmamıştı. Osman, direkt ve açık cinsel sorgulamamdan fark edilir bir rahatsızlık duyan, 40 yaşında, kibar bir adamdı. Geçmişinde idrar yollarında bir enfeksiyon (üretrit) ve prostat iltihaplanmasına (prostatit) dair bir iz bulamadım. Osman, boşalma kontrolünün çok az olduğunu ve eşinin vajinasına girdiği anda kontrolsüz bir şekilde boşaldığından şikâyetçiydi. Ancak bu sorunundan önce evliliklerinde çok büyük bir çatışmanın olduğu açıktı.
Fadime’nin hedefleri, inandığı değerleri, benimsediği görüşleri ve amaçları değişkendi. Sürekli olarak ayrılmaktan bahseden Fadime, ayrılık ya da planlananların oluşmaması durumlarında yoğun öfke nöbetlerine giriyordu. Ancak eşini evden kovduktan kısa bir süre sonra yalnız başına olmaya dayanamıyor Osman’ın varlığına gereksinim duyuyordu. Hatta bir keresinde eve geri dönmeyen Osman’a ders vermek istercesine yalnızlığını önlemek için intihara bile yeltenmişti. Devamlı olarak kendini bir boşlukta hisseden Fadime, sürekli uğraşıp oyalanacak bir şeyler arıyordu. Osman’dan beklediğini bulamadığında ise öfkesini kontrol edemiyor, sonrasında bundan dolayı suçluluk, pişmanlık, utanç duyguları yaşıyor ve kendini değersiz, zayıf ve kötü hissediyordu.
Karısının kontrolsüzlüğü, sinirliliği ve tutarsızlığı karşısında Osman’da kontrolsüz bir şekilde boşalıyor, duygusal olarak suskunluk ve gerilim yaşıyordu.
Çiftin ayrı ayrı hikâyesini aldıktan sonra, başlangıç olarak, Osman’a boşalma kontrolü hakkında bilgi verdim, özellikle kontrolünü arttırmanın yollarını konuştuk. Fadime’yi bir başka terapist arkadaşıma Borderline Kişilik Bozukluğu tanısıyla terapiye yönlendirdim, kabul etti ve çalışmaya başladı. Bir sonraki randevusuna Osman gelmedi. Uzun bir süre haber alamadığım çift daha sonra birlikte görüşmeye gelmek için beni aradı. Fadime bireysel terapisine devam etmiş, Osman’ın bu sefer evi kendiliğinden terk etmesinden endişe duymuş, yaşadıkları sorunda kendi payına düşen sorumluğu alacak olgunluğa ulaşmış ve cinsel ilişkilerini geliştirmek için kocasına yardım etmeye karar vermişti. Yeniden başladığımızda tensel dokunmayı da katarak cinsel ilişkilerini geliştirmenin yollarını aradık.
Fadime, Osman’ı çok sevdiğini söylüyordu. Ona; “sevgi nedir? sevgi; önemsemektir, ilgi göstermektir, saygı duymaktır, anlayış göstermektir, sorumluluk hissetmektir, yakınlık duymaktır, sıcaklık hissetmektir, olduğu gibi kabul edip, benimsemektir, insanın doğasında bulunan, yaşamı renklendiren ve anlamlandıran en güzel özelliklerinden birisidir sevgi, sevginin bütünleştirici bir yönü vardır, bu bütünleşmenin temel özelliği hem kendini hem karşıdakini olabildiğince ihmal etmemesi, eksilten değil çoğaltan nitelikler taşımasıdır, sizde eşinize destek olursanız, ruhunuzu ve bedeninizi paylaşırsanız, erken boşalma sorununuzun üstesinden gelebilirsiniz” dedim.
Bir seansta onlara oral seksi sordum. Osman hem yapmaktan hem de yapılmasından tiksindiğini söyledi. İnsanların çoğunlukla bu konuda karmaşık duyguları olduğunu söyledim ve temizlikle alakalı olan bu bölgelerin çoğu insan için çekiciliği azalttığını söyledim. Hatta bir seansta; “tiksinme güçlü bir kavramdır, anlamı derinlerdedir, oral seksin arkasındaki düşünce yapıları, gelişimler ve zorunluluklar tiksinme eylemini körükleyebilir, tiksinmek kısa bir an gibi hissedilse de duyguların ve duyuların üstündeki etkisi yıllarca sürebilir, cinsellik, sevgi ve aşkta tiksinmek gerçekçi olamaz, zira kişiden nefret edilmesiyle tiksinilmesi bir kefeye konulabilecek şeyler değildir” dedim.
Bir seansta Osman, cinsel ilişkinin karısını memnun etmenin tek yolu olduğuna inandığını söyledi ve eğer erken boşalırsa onu hayal kırıklığına uğratacağına inanıyordu. Bu Fadime’nin kocasına gerçeklik testi yapmak için bir fırsat yarattı. Gerçeklik testinden cinselliğin onların eğlencesi olduğu ve bunun sayesinde birbirlerine yakınlaştıklarını öğrendiler. Benim izlenimim görüşmelerin iyi gittiği yönündeydi. Fadime açık ve cesurdu. Osman öncekine göre daha rahattı. Bir sonraki görüşmeyi iptal ettiler ve tekrar program yapmak için arayacaklarını söylediler. Osman her ne kadar erken boşalmanın dayanılmaz bir acı verdiğini düşünse de, mahrem sırların konuşulmasından rahatsız olduğu açıktı. Birkaç ay sonra, tekrar geldiler. Bu sefer evlilik terapisi tekniklerine ağırlık verdik, beraber cinsel eğitim DVD’leri izledik. Egzersiz programına uydular. Cinsel ilişkilerini nasıl geliştirecekleri konusunda konuşmaya ve birbirleriyle yaptıkları konuşmalardan kazanç sağlamaya devam ettiler. Osman’ın zamanla boşalma kontrolü oldukça gelişti.
Bu vakada tek problemin erken boşalma olmadığı açıktır. Çift bir cinsel terapiste ve evlilik terapistine ihtiyaç duymalarına neden olan uzun süreli sağlıksız bir ilişkinin ve Fadime’nin kişilik bozukluğunun getirdiği zorlukları yaşıyordu. Ama erken boşalma rahatsız ediciydi ve Osman’ın bu şikâyetine yönelik yardıma ihtiyacı vardı. Çarpıcı olan şey; ayıp, yasak ve günah duygularıyla Osman’ın benimle konuşmaktan ne kadar rahatsızlık duyduğunu ilk başta anlayamamam ve çiftle yaptığım görüşmeyi yanlış yorumlamamdı. Üstelik bu süreç, harika bir cinsel terapi yaptığımı, bilgilendirdiğimi, ipuçlarını topladığımı, çiftle sıcak ve esprili bir dilde meşgul olduğumu hissettiğim görüşmelerden biriydi. Osman’ın konuşmalarımın açıklığı yüzünden binlerce kez öldüğünün farkında değildim. Yani olaya holistik bağlamda bakmamış, sadece erken boşalmayı tedavi etmeye odaklanmıştım. Holistik cinsel terapi; cinsel sorunlar için bütüncül bir model sunar. Cinselliğin penis, vajina, cinsel birleşme ve boşalmadan daha fazlası olduğunu savunur. Bir sanat dalıdır. Cinsel terapist hangi kuramla çalışırsa çalışsın amaç hep aynıdır; bireyin kendini mutlu hissetmesini, cinsel yaşamından hoşnut olmasını sağlamak. Çünkü cinsellik insanın en önemli parçalarından biridir ve tutumlarını, duygularını, davranışlarını, beden imgesini, fiziksel sağlığını, değerlerini ve de en önemlisi partner ilişkisi hakkındaki hislerini yoğun bir şekilde içerir. Bu nedenle kişinin bireysel psikopatolojileri (kişilik ve kimlik sorunları), partner ve çift ilişkileri, birey olması, bireysel kalma içgüdüsü ile topluma ait olma çizgisinde kendine bir yer ararken karşılaştığı güçlükler, farklı duygu ve düşüncelerin çatışması, kişiler arası ilişkilerde yaşanan güçlükler; cinsel sorunlara yol açabilir veya cinsel sorunların ağırlaşmasına neden olabilir, hatta cinsel sorunlarının çözümünün önünde engeller yaratabilir. Aynı şekilde cinsel sorunlarda bireysel psikopatolojileri ve çift sorunlarını ağırlaştırabilir, çözümünü engelleyebilir. Bu nedenle iyi bir cinsel terapistin, klasik cinsel terapi tekniklerinin yanı sıra davranışçı, bilişsel, dinamik, varoluşsal, geştalt gibi bireysel psikoterapi tekniklerini ve çift terapisi tekniklerini de çok iyi bilmesi gerekir. Bu vaka; destekleyici ve eğitime dayalı yoğunlaştırılmış holistik cinsel terapi yönteminin doğruluğu bize bir kez daha göstermesi açısından çok önemlidir. Hatalarımı fark ettikten sonra çifti ve erken boşalmanın anlamını kavrayabildim. Buna rağmen benim Osman ve Fadime üzerinde yarattığım etki oldukça yararlıydı. İhtiyaçları olan şeyi benden aldılar ve sonra kendi kaynaklarını kullanarak sorunlarının üstesinden geldiler.

Yaratıcı bir cinsel terapist çiftle iyi bir başlangıç yapmak için sunulan şikayetleri kullanır. Hem ne olduğunu çözümlemek ve hem de şikâyeti azaltılmadan önce konuşulması gereken gizli sorunlara hitap eden bir tedavi belirlemek için eşsiz yaklaşımını ortaya koyar.
Semans’ın erken boşalma için sunduğu ilk orijinal tedavinin üzerinden neredeyse 70 yıl geçti. Bulduğu çözüm davranışsal olsa da bayan partnerin her tedavinin ayrılmaz bir parçası olduğu konusundaki düşüncesi çok önemliydi. Değer verdiği şey yalnızca partner ve problemin tanımlanması değildi, aynı zamanda kocanın karısına cinsel ilişki sırasında boşalma yaşamasını sağlamayı öğrenmesi gerektiğini vurguladı. Bu nedenle çifte cinsel ilişki sırasındaki karşılıklı bağın hatırlatılması gerekir.

Örnek Vaka: Ali ve Ayşe
40 yaşlarının ortasında olan Ali ve Ayşe çifti, Ali’nin uzun süredir devam eden erken boşalmasıyla alakalı cinselliğe odaklanmış bir terapi istediklerini belirterek bana başvurdular. Keşfedici bir terapist ve mahremlerinin konuşulacağı bir terapi istemiyorlardı. Çifte terapide sınırları terapistin çizeceğini, cinselliği rahat konuşmadan sorunun nedenselliğini keşfedemeyeceğimizi ve bu şartlarda onlara yardımcı olmayacağımızı hatırlattık. Çiftin dinamik formülasyonu ne olursa olsun, ilk görüşmede onların şartlarında görüşmek her zaman yararlıdır, ancak görüşme sürecinde hastanın tekrar gelmemesi pahasına, dürüstçe terapi şartları konusunda bir anlaşmaya varılmalıdır. Çünkü cinsel terapist hasta tarafından konulan kuralları kabul ederse, hem kendini hem de hastasını kandırmış olur, terapötik alyans (işbirliği ve birliktelik) geliştiremez. Ancak terapötik alyans içerisinde cinsel terapist yaşanılan süreci bir cinsel terapi olarak kavramsallaştırılabilir.
Ali, üst düzey bir bürokrat olarak yer yer büyüklenmeci tavırlar içerisine giriyordu. Kendisini diğer insanlardan daha farklı, üstün ve önemli bir kişi olarak görüyordu. Adeta erken boşalması olmasa kendisine hayranlığını gizleyemez durumdaydı. Kendisini olduğundan daha başarılı, daha yakışıklı, daha zeki olarak değerlendiriyordu. Terapi seanslarında sürekli benden onay görme beklentisi içindeydi. Diğer insanlarla ilişkileri de onay görme gereksinim ve beklenti üzerine kurulmuştu. Bunları karşılayan insanlarla, bunları karşıladığı sürece ilişkilerini sürdürüyordu. Başkalarını sevebilme ve başkalarına eşduyum yapabilme yani başkalarının yerine koyarak onları anlamaya çalışma yeteneği yoktu. Bu nedenle Ayşe’nin yaşadığı duyguları anlayamıyordu. Evlilik ilişkilerinde iki kişinin birbirinin gereksinimlerini karşılıklı olarak anlayan ve karşılayan bir ilişki değil, büyüklüğünü onaylamak için diğerinin varolduğu bir ilişki söz konusuydu. Yani bir çeşit istismar söz konusuydu, nitekim gereksindiği onayı alamadığı zaman yaşadığı öfke patlamalarında Ayşe’yle ilişkilerini bitirmekten söz ediyordu. Bütün bunlara rağmen derinlerde bir değersizlik duygusunu yattığını hissediyordum. Çünkü çok kırılgandı, bu kırılganlığının büyüklük duygularına olan güven duygusunun zayıflığından kaynaklandığını göremiyordu, sürekli olarak Ayşe’yi suçluyordu ve onun tarafından değerinin anlaşılmadığını söylüyordu.
Ali’nin narsisistik kişilik bozukluğu tanı ölçütlerinin tamamına yakınını göstermesine rağmen, bu konuya girmeden, ilk aşamada erken boşalmanın neden ortaya çıktığına odaklandık. Bu süreçte davranışsal yaklaşımlardan da söz ettim ve onlara dokunma egzersizlerini (sensetif fokus) önerdim. Yönlendirmeler ve öneriler onları memnun etti, oldukça rahatladılar ve egzersizleri düzenli olarak yaptılar. Bir sonraki evreye geçmek için sabırsızlandılar. Amaç, dokunarak ve hissederek birbirleri hakkında yeni bir şeyler öğrenmekti. İlerleme azalmadan devam etti. Dur-başla tekniğini önerdim. Bunu yapmak için çok heveslendiler. Ali boşalma refleksini kontrol etmede geliştiğini hissediyordu ve boşalmayı ertelemek için ne yapması gerektiğini çok iyi biliyordu. İlişki aşamasına geçmek için hazır olduklarını düşündüm. Ancak bir sonraki hafta haykırarak bunun sıkıntılı bir tecrübe olduğunu söylediler. Ali’nin penisi sertleşmemişti. Her ikisi de bu başarısızlıktan sonra rüya görmüştü. Ali rüyasında annesinin kuşunu beslemek için mutfağa gitti. Kafesi açtı ve elini içeri soktu. Kuş çılgınca kanatlarını çırptı ve öldü. Ali dehşete düşmüştü. Ayşe’nin rüyası da mutfakta geçiyordu. Mutfağa girdi ve babasının güvenlik kilidi olmadan mutfak robotunu açık bıraktığını fark etti. Tam elini kabın içine sokmak üzereydi ki kan ter içinde uyandı. Bu iki rüya dan sonra tedavinin odağı başka bir büyük probleme yöneldi: İkisinin de ailelerine duyduğu kızgınlık ve narsisistik kişilik bozukluğu. Ayşe’nin ailesi evliliklerine daha aleni müdahale ediyordu ve çift çoğunlukla bu saldırılara direnmekte güçsüz kalıyordu. Her ikisinin de aileleri ile yaşadıkları farklı deneyimleri incelemek ve onların daha az incinmesiyle sonuçlanacak direnme yolları bulmak için aylar harcadık. Daha önceki terapilerde onların hiçbir aile sorunu konuşulmamıştı. Bireysel psikoterapiye başladık. Beğenilmek, sevilmek, adam yerine konmak, önemsenmek gibi narsisistik gereksinimler insanın en doğal temel psikolojik gereksinimlerindendir. Bu nedenle normal narsisizm ile patolojik narsisizmin farklılıklarının iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu konuda Ali’nin içgörü geliştirmesini bekledik. Ali, zamanla ailesi ve kendisiyle barıştı, kendisini iç odaklı olarak sevmeye başladı, artık kendisinden memnun bir kişiydi, Ayşe’yi de kuşku, haset ya da kıskançlık duymadan sevmeye başladı. Bunun oluşabilmesi Ali’nin kendi olumlu yönlerini görmesi yanında olumsuz yönlerini de rahatsızlık duymadan kendisinin bir parçası olarak kabullenmesi gerekti. Bu süreçte narsisistik incinmeler yaşadı. Kimi zaman kırıldı, kimi zaman darıldı, gücendi, küstü, alındı ve geri çekildi. Ama süreçten hiç kopmadı. “Gereksiniminin eşi tarafından anlaşılmaması”, “iş arkadaşının günaydın demeyişi”, “bankada kuyrukta bekletilmesi”, “isteğini Ayşe’nin hemen yerine getirmemesi”, “erken boşalmasının utanç vermeye devam etmesi, “zaman zaman sertleşme sorunları yaşaması” Ali’nin narsisistik incinmeler yaşadığı basit örneklerdi. Kişinin hiçbir kuşku duymadan özdeğerine güvenmesi ve özdeğerlilik duygusunun dışarıdan beslenmeye gereksinimi bulunmaması normal narsisizmin önemli bir özelliğidir. Ali tam anlamıyla bu noktaya gelemse de bireysel psikoterapi sürecine devam etmeye karar verdi. Yaklaşık 6 ay sonra cinsel sorunu yeniden gündeme getirdim ve cinsel terapi programına geri dönmek isteyip istemediklerini sordum. Gülümsediler ve kendi başlarına bu egzersizleri uyguladıklarını ve boşalma kontrolünün artık bir problem olmadığını söylediler.

Bu örnek süreç odaklı holistik cinsel terapinin önemini bir kez daha vurgulamaktadır. Tedavinin etkili olması için, cinsel terapi, evlilik terapisi ve bireysel psikoterapi teknikleri başta olmak üzere her şeyi kullanmak gerekir. Ali’nin boşalma kontrolü için yardıma ihtiyacı vardı ama içteki bataklığını keşfetmesi ve ailelere olan kızgınlığın anlaşılması ilerlemenin kilit noktasıydı. Eğer kişilik bozukluğu ve aile sorunları ortaya çıkmasaydı, boşalma kontrolü ile ilgili pratik öneriler ve egzersizler yararsız olacaktı. Erken boşalma şikâyetinin üstünü örttüğü bilinçdışı çatışmalar, ailevi sorunlar, kişilik bozukluğu, saldırıya açık olma ve güven sorunları gizli olan asıl meseleydi. Çift zamanla günahkârlık, suçluluk, bedel ödeme, saldırganlık, kapalılık ve derin endişe gibi duyguları fark etti ve erken boşalmanın anlamını daha iyi kavrayabildi. 

One Comment to Evlilikte Cinsel Sorunlar
Pingback: Evlilik Sorunları ve Çözümleri | Dr. Cem KEÇE