Muhasebe içi Envanter - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Liaaa · 07 Mayıs 2012, 19:07

1. Muhasebe İçi Envanter: Tesbit ve değerleme işleminden sonra bulunan neticelerin muhasebe kayıtları ile karşılaştırılarak hesapların gerçek durumu ifade eder duruma getirilmesi işlemine muhasebe içi envanter denir. Muhasebe içi envanter işfemleri gerekli düzenleyici muhasebe kayıtlarını kapsar. Envanter çıkarılırken muhasebe dışı ve muhasebe içi envanter işlemleri ile iktisadi kıymetler,
tesbit edilir değerlemesi yapılır ve bulunan envanter neticelerine göre muhasebe kayıtlarının düzeltilmesi sağlanır. Böylece muhasebe kayıtlarının envanter neticeleri ile mutabakatı sağlanmış olur.

Muhasebe uygulamasında envanter işlemleri aşağıdaki sırayı takip eder.
- Dönem sonunda muhasebe kayıtlarına göre genel geçici mizan düzenlenir,
- Muhasebe dışı envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tesbit edilir,
- Muhasebe dışı envanter neticeleri ile Genel geçici mizan karşılaştırılır ve varsa farklar bulunur,
- Bulunan farkların sebeplerine göre gerekli düzenleyici muhasebe kayıtları yazılarak muhasebe içi envanter işlemi gerçekleştirilir,
- Muhasebe kayıtları ile envanter neticelerinin uyumu sağlanarak genel kesin mizan düzenlenir,
- Böylece, envanter sonuçlarını yansıtan mali tablolar düzenlenir.

Muhasebe içi envanter işlemleri aşağıdaki sıra dahilinde yapılır.
- Sayım sonuçları ile geçici mizanı karşılaştırarak farklılıkları bulmak,
- Farklılıkların giderilmesi için gerekli kayıtları yapmak,
- Dönem sonu yansıtma kayıtlarını yapmak,
- Yansıtma ve maliyet hesaplarını kapatmak,
- Gelir tablosunu düzenlemek,
- Gelir tablosu hesaplarını ilgili sonuç hesaplarına devrederek kapatmak,
- Kesin mizanı düzenlemek,
- Kapanış bilânçosunu hazırlamak,
- Kapanış kaydını yapmak.

2. Sayım Listelerine Göre Farklılıkların Tespiti: Muhasebe dışı envanter de yapılan sayım ve değerleme sonuçlarını genel geçici mizan ile karşılaştırarak aradaki farklılıkların belirlenmesi, daha sonrada bu farklılıkların giderilmesi için gerekli envanter kayıtlarının yapılması gerekir.

2.1. Genel Geçici Mizanın Hazırlanması: Başta Aralık ayı olmak üzere cari hesap dönemine ait mali olayların tamamı yevmiye defterine kaydedilerek sene sonunda gün sonu itibarı ile borç ve alacak toplamları alınır. Bu kayıtlar da büyük defterlere aktarıldıktan sonra büyük defterlerin de tek tek borç ve alacakları toplanır. Daha sonra büyük defterde yer alan tüm hesaplar ile borç ve alacaklarının sırası ile yazıldığı bir tablo oluşturulur. Dönem sonunda envanter işlemlerine başlamadan önce hazırlanan bu tablo genel geçici mizandır.

Bu aşamada öncelikle yevmiye defteri ve mizanın borç ve alacak toplamlarının eşitliği kontrol edilir. Daha sonra mizan toplamı ile yevmiye toplmının birbirine eşit olup olmadığına bakılır.

2.2. Muhasebe Dışı Envanter Bilgilerinin Temin Edilmesi: Envanter bilgileri envanter defterinden ya da envanter listelerinden temin edilebilir.

3. Varlık ve Kaynak Hesaplarının Karşılaştırılarak Denkleştirilmesi: İşletmenin en son çıkarılan genel geçici mizanındaki hesapların kalanları hesap sırasına göre envanter ve bilanço defterinden (veya listelerden ) takip edilerek kontrol edilir. Arada farklılıklar varsa bunların düzeltilmek veya araştırılmak üzere bir kağıda not edilmesi faydalı olacaktır. Alınan notlar muhasebecinin takip edeceği haritasıdır. Böylece hatalar engenllenmiş olur. Envanter işlemlerinde hesapların veya sayım sonuçlarının unutulması, atlanması daha büyük hatalara neden olabilir. Aksi halde hesaplanan gelir tablosu, bilanço, mizan ve kâr hatalı hesaplanabilir. Vergi yasalarına göre kâr üzerinden vergi ödenmesini zorunlu kıldığından ödenen verginin hatalı olması vergi suçlarını beraberinde getirir.

3.1. Hazır Değerlerin Karşılaştırılması: Mizandaki hesapların sıralaması hesap planına göre yapılır. Bu nedenle mizanda öncelikle hazır değerlere ilişkin hesaplar yer alır. Hazır değerler nakit ve nakite çevrilebilme imkanı hemen olan değerlerdir. (Kasa, banka, alınan çekler vb.). Her hesabın genel geçici mizandaki borç kalanı ile envanter sonucuna ayrı ayrı bakılmalıdır. Fili sayım sonucu ile hesap kalanı karşılaştırılır. Kalan aynı ise problem yoktur. Farklı ise sayım toplamından mizandaki kalan toplamı çıkarılarak fark hesaplanır. Farklılığın sebebi defterlerde ve belgelerde araştırılır. Sebebi bulunamayan farklılıklar; Fiili sonuç defterdekinden fazla ise sayım fazlası, Fiili sonuç defterdekinden az ise sayım noksanı olarak nitelendirilir.

Hesaplanan Noksanlık 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI HESABINA borç, ilgili hesaba da alacak yazılır.

Fazlalıklar ise 397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI HESABINA alacak, ilgili hesaba da borçlu yazılır.

3.1.1. Kasa Hesabının Denkleştirilmesi: Fiili Sayım Sonucunun Tutarı = Kasa Hesabının Borç Kalanı. Kasa hesabının borç kalanı mizandan alınır. Kasadaki nakitin sayım toplamı envanter defterinden alınır. Her iki rakam karşılaştırılır. Mizandaki kasa hesabının kalanı büyükse, sayım sonucundan, kasa noksanı vardır. Mizandaki kasa hesabının kalını küçükse, sayım sonucundan, kasa fazlası vardır.

Kasa Sayım Noksanında Yapılacak İşlemler: Sayım sonucu kasada mizandaki görünen tutardan az toplam tespit edilmiş ise kasa noksandır. Noksanlığın sebebinin araştırılmak üzere ilgili hesaplara alınması gerekir. Sebebi bulunamayan noksanlıklar VUK ‘a göre gider kabul edilmemektedir. Bu nedenle noksanlık miktarı vergi matrahına eklenir.

Olağanüstü durumlarda (hırsızlık, yangın vb.) Maliye Bakanlığı’ndan görüş isteyerek hareket etmelidir. Kasanın noksan vermesine neden olabilecek durumlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.
- Faturalar fazla veya hatalı ödenmiş olabilir.
- Ödemeler defterlere işlenmemiş olabilir.
- Malzeme alış faturası gelmemiş olabilir.

Örnek: İşletme 31.12.2008 tarihinde yaptığı envanter sonucu kasasında toplam 6.000 TL nakit olduğunu saymış, kasa hesabının mizandaki borç kalanının da 6.200 TL olduğu belirlenmiştir. Buna göre kasa farkı nasıl olur. Yevmiye kaydını yapınız.

Fiili Kasa Sayım Sonucu = 6.000 TL

Kasa Hesabı Borç Kalanı = 6.200 TL

Kasa Noksanı = -200 TL

Çıkan bu kasa noksanı deftere kayıt yapılır.

Noksanlığın sebebi bulunduğunda: Sebebi bulunamayan kasa noksanları 690 Dönem Kâr Zararı Hesabına ertesi yılsonunda devir edilir. Ancak yasal olarak gider kabul edilmeyen bu miktarlar daha sonra matraha ilave edilmek üzere karşılık ayrılır.

Kasa Sayım Fazlasında Yapılacak İşlemler: Yapılan sayım sonucu mizanda görünen nakit kalanından fazla ise kasada fazla var
demektir. Fazla sayılan nakitin de bir çok nedeni olabilir.

Kasa Fazlalığının Nedenleri:
- Faturalar fazla tahsil edilmiş,
- Yapılan tahsilâtlar defterlere işlenmemiş,
- Malzeme satış faturası kesilmemiş veya işlenmemiş olabilir.

Kasa fazlalarında da araştırılmak üzere noksanlıkta olduğu gibi denkleştirme işlemi yapılır. Fazlalıklar için 397-SAYIM TESELLÜM FAZLALARI HESABI kullanılır. Sebebi bulunamayan kasa fazlaları T.C. Merkez Bankası adına açılan 436-DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR HESABI’na alacak yazılarak 10 yıl bekletilir. Bekletilen fazlalık, 10 yıl içinde sahibi çıkar ise ona, çıkmaz ise T.C. Merkez Bankası’na ödenerek kapatılır.

Örnek: İşletme 31.12.2008 tarihinde yaptığı envanter sonucu kasasında toplam 4.000 TL nakit olduğunu saymış, kasa hesabının mizandaki borç kalanının da 3.700 TL olduğu belirlenmiştir. Buna göre kasa farkı nasıl olur. Yevmiye kaydını yapınız.

Fiili Kasa Sayım Sonucu = 4.000 TL

Kasa Hesabı Borç Kalanı = 3.700 TL

Kasa Fazlası = 300 TL

Çıkan bu kasa fazlası deftere kayıt yapılır.

alıntı

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Muhasebe Dışı Envanter	Liaaa	AÖF	0	07 Mayıs 2012 19:06
Genel Muhasebe - Envanter İşlemleri Konu Özeti	yoSun	AÖF ders notlari	0	26 Nisan 2011 15:26
Genel Muhasebe - Muhasebe Süreci Konu Özeti	yoSun	AÖF ders notlari	0	26 Nisan 2011 15:19
Genel Muhasebe - Muhasebe Kayıt Belgeleri Konu Özeti	yoSun	AÖF ders notlari	0	26 Nisan 2011 15:19
Genel Muhasebe - İşletme ve Muhasebe Konu Özeti	yoSun	AÖF ders notlari	0	26 Nisan 2011 15:14

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.