Çevrimdışı

açıköğretim sosyoloji ders konuları - dil ve kültür ilişkisi - davranış bilimlerine giriş - toplum ve iletişim dersleri





Dil ve Kültür

Kültür insanların toplumsal mirasıdır. Bu miras topluma yeni katılanlar tarafından öğrenilir ve her nesil bunu değiştirecek gelecek nesillere aktarır. Kültürün yaratılışı ve aktarılışı insanın özel bir becerisi olan sembollere dayanır. Bu sembollerin en önemlisi ise kullanılan dil veya lisandır. Çünkü yukarıda da belirtildiği gibi kültür bu dil yoluyla gelecek nesillere aktarılır.

Sembol nedir?

Sembol insanların iletişimde kullandıkları anlam ifade eden her şeydir. Semboller maddi objelerden sese, kokuya hatta tat almaya kadar uzanır. Semboller kültürün temelini oluşturur. Sosyologlar kültürün manevi öğelerine bazen sembolik kültür adını verirler. Çünkü insanların iletişiminin kaynağını semboller oluşturur.

İnsanların temel iletişim biçimlerinden olan işaret ve mimiklerden oluşan vücut dili bile sembollerden oluşur. Dünyanın her kültüründe insanlar bazen birbirlerine bir şey ifade etmek isterlerken sözlü dil yerine bu işareti veya vücut dilini kullanırlar. Ancak her kültür de bunlar farklılık taşır. Kendi kültürümüzde yaygın olarak kullandığımı/ bir işaret bir başka dilde çok kötü anlamlara gelebilir ve durumda çok mahcup durumlara düşebiliriz. Hu nedenle vücut dili insanların iletişimini kolaylaştırırken bazen insanların başına umulmadık dertler de açabilir. Hunlardan en ilginç bir örnek kendi kültürümüzden verebiliriz. Kendi kültürümüzde biz hayır anlamında başımızı yukarı aşağı sallarken, batı kültüründe bu evet demeyi ifade etmektedir. Batı kültüründe basını sağa sola çevirmek hayır anlamını ifade eder. Hu nedenle her kültürde işaret dilini anlamak ve ona göre kullanmak durumundayız.

Dil ve kültür arasındaki ilişki nasıldır?

Dil, insanları zamanın ve dünyanın sınırlılıklarından uzaklaştırarak bir kültür yaratmalarına neden olur. insanların birbirleriyle iletişimlerinin en temel yolu li sandır. Bu ise sembollerden meydana gelir. İnsanlar sonsuz sayıdaki amaçlarını bu yolla diğerlerine iletirler. Dilde kullandığımız her kelime bir anlam ifade eden semboldür. Dil insanlar için evrensel olmasına karşılık, her ülkenin kendine uygun bir dili vardır. Dünyadaki çok az ülkenin dili bir diğerine benzerlik taşır. Tıpkı vücut dilinde okluğu gibi bir dilde kullandığımız bir ses, bir başka dilde kesinlikle aynı anlama gelmez.

Dil insanlara deneyimlerini, fikirlerini, bilgilerine aktarmalarına yardımcı olan bir alettir. Kültür ancak dil yardımıyla varlığını sürdürür. Edward Sapir (1929) ve Benjamin Whorf (1956) dilin gerçekliği anlamamızda bizlere rehberlik eden bir faktör olduğunu savunurlar.
“Dünya hakkındaki görüşlerimizi etkileyen şey. öğrenmiş olduğumuz dile bağlıdır”, tezini savunan Sapir ve Whorf’a göre gerçeklik hakkındaki algılamalarımızı tayin eden “şey” de kullandığımız dilin gramer ve kelime yapısıdır. Algılamalarımız farklı olduğu için, dünyalarımız da farklı olmaktadır. Örneğin, insanlar için bir şey önemli ise, bu insanların kullanmış oldukları dilde bu şey birçok kelimeyle açıklanmakta veya bu anlamı veren çeşitli kelimeler kullanılmaktadır. Örneğin bir dil de zaman önemli ise zamanı ifade eden birçok kelime kullanılmaktadır.
Bildiğimiz kadarı ile her bireyin dili öğrenmede genetik bir kapasitesi mevcuttur. Ancak insanlar kullandıkları dilin mahkûmu da değillerdir. Öğrendikleri her yeni dil onların dünya görüşlerini değiştirecektir. Böylece öğrendiğimiz her yeni dil başka kültürleri anlamamızda bizlere yardımcı olacak ve böylece kültürler arası anlayış da yaygınlaşacaktır.

Alıntı.