Çevrimdışı

2004 yılındaki kuruluşunun ardından hızla popülerleşen ve bugün 500 milyonu aşan kullanıcıya ulaşan Facebook halka açıldığında hisselerin daha da fırlayacağını düşünen yatırımcılar şimdiden ava çıktı. Böylece ikincil piyasada hisseler 76 dolara kadar yükseldi ve şirketin hesaplanan değeri internetin halka açık diğer büyük oyuncuları EBay ve Yahoo'dan fazla olmuş oldu. Bugün EBay'in piyasa değeri 30, Yahoo'nun piyasa değeri ise 18 milyar dolar seviyelerinde. Analistlere göre Facebook'un halka arzı en büyük teknoloji şirketi halka arzı olarak tarihe geçebilir ve Google'ın 2004'te gerçekleştirdiği 1.67 milyar dolarlık halka arzı katlayabilir.

Yeni dinamiğin göstergesi

Her ne kadar uzmanlar Facebook'un tahmin edilen değerinin şişirilmiş olduğunu düşünseler de Financial Times'a göre bu gelişme teknoloji şirketleri ile yatırımcılar arasında yeni bir dinamiğe işaret ediyor.

Sadece Facebook değil Twitter, LinkedIn ve Zynga gibi başarılı sosyal paylaşım ve iletişim ağları ile teknoloji şirketleri de halka açılma süreçlerini talep belirsizliği nedeniyle erteliyor. Ancak bu şirketlere umut bağlayan yatırımcılar halka arza kadar sabretmek yerine bu şirketlerin hisselerini almaya çalışıyor. 2007 yılında iki teknoloji devi Google ve Microsoft'un sadece küçük bir yüzdesini alabimek için yarıştıkları Facebook bugün tam bir fenomen haline geldi.

Çok sayıda yatırım şirketi ve risk sermayesi grubu tarafından desteklenen Facebook'un 2012 yılına kadar halka açılmayacağı belirtilse de çalışanlar ve yatırımcılar ellerindeki hisselerini satabiliyor. Büyük talep gören bu hisseleri satarak yatırımcılar da çalışanlar da para kazanıyor ancak ortada sıkıntılı bir durum var, o da şirketin mali performansının net olarak bilinmemesi. Financial Times'da dün yer alan habere göre Facebook'un yöneticileri bile artan bu suni piyasa değerinden rahatsız.

Şirkete yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre ikincil piyasada hisse fiyatlarının ve dolayısıyla piyasa değerinin bu denli tırmanmasında alınabilecek hisse sayısının az olması etkili oldu. Ayrıca henüz halka açılmamış bir şirket olarak Facebook'un, ABD Sermaye Piyasaları Kurulu (SEC) kuralları nedeniyle hissedar sayısını 500 ile sınırlaması gerekiyor. Bu sayının büyük çoğunluğu da genellikle çalışanlar tarafından oluşturuluyor. Hissedar sayısını daha da aşağıda tutmak için Facebook ilk tercih hakkını (right of first refusal) kullanarak satılmış olan hisselerini geri almayı ve şişen piyasa değerini düzenlemeyi hedefliyor.

Hayallerin ötesinde büyüdü

4 Şubat 2004 tarihinde sadece Harvard Üniversitesi öğrencilerinin kullanımına açık olarak faaliyete geçen Facebook'un bugünkü boyutuna ulaşacağını kurucusu Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg bile hayal etmemişti muhtemelen. Okulu tamamlayamayan genç girişimci Zuckerberg daha sonraki ataklarıyla hem bu sosyal paylaşım ağını uluslararası bir fenomene dönüştürdü hem de küçük hisse satışları ile yüz milyonlarca dolar kazandı. 2006 yılında Viacom'un 975 milyon ve Yahoo'nun 1 milyar dolarlık satın alma tekliflerini elinin tersiyle iten Zuckerberg 2007'de Microsoft'a hayır diyemedi. Yazılım devi Microsoft, rakibi Google'ı atlatarak Facebook hisselerinin yüzde 1,6'sını 240 milyon dolara satın aldı. O dönemde Facebook hisselerinin toplam değeri 15 milyar dolar olarak hesaplandı.

Zuckerberg küresel kriz ortamında bir akıllıca hamle daha yaparak Mayıs 2009'da Facebook'un yüzde 1,96 hissesini 200 milyon dolara Rus internet şirketi Digital Sky Technology's'e sattı. Satışın ardından Facebook'un değeri yaklaşık 10 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu, 2007'de hesaplanan piyasa değerinden 5 milyar dolar daha azdı.

Zuckerberg, konuyla ilgili değerlendirmesinde, Microsoft yatırım yaptığında biz kesinlikle piyasanın zirvesindeydik dedi. O günden sonra ise 500 milyonu aşan kullanıcıya ulaşan Facebook'un değeri hızla arttı ve bugün 34 milyar dolara dayandı.

veteknoloji