[Ruj]

Sakız bitkisi; Sakız Adası ve Çeşme yöresinde doğal olarak yaşayan ve reçinesinden yararlanılan bir bitkidir. Sakız bitkisi; 4-5 m. boyda
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
herdem yeşil ağaçcık veya çalı şeklindedir. Dişi ve erkek çiçekler ayrı bitkiler üzerindedir Erkek bitkilerin sakız randımanı disilerden fazladır. Tek veya üç-dört gövde üzerinde terbiye edilir. Dekoratif görünümü ve hoş kokusu nedeni ile bahçe düzenlemesinde de kullanılabilir.

Herdem yeşil olması ve toprağı örtmesi nedeni ile toprak erozyonunu da önlemektedir. Kökler 20-25 metre derinliğe kadar uzanabilir. Bu nedenle
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
kuraklığa dayanıklılığı incir ve zeytinden daha iyidir.

Arazi yangını gibi kötü koşullarda bile kısa sürede kendini yeniler. Kıyı bölgelerinde tuza dayanıklıdır Yavaş gelişir ve 100 yıldan fazla yaşar 5 yaşından itibaren sakız salgılar. 15 yaşından itibaren bitki başına 1-2 kilo sakız verir. Bir kilo sakızın fiyatı kalitesine göre 60-100 Dolar civarındadır.

Çiftçiler Bitkiyi Nasıl Üretebilir?
Çiftçiler bitkiyi tohumla
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
çelikle ve aşı ile üretebilirler.
Tohumdan fidan yetiştirmenin sakıncası
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
sakız randımanı düşük dişi bitkilerin de meydana gelmesidir Çelikle üretim
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
yeşil ve odunsu çelik şeklinde yapılabilir. Çitlenbik veya dişi sakız üzerine aşılanabilir. Aşılama; göz ve kalem aşı şeklinde uygulanır.

Doğadaki Sakız Bitkisinden Nasıl Yararlanılabilir?
Çalı şeklinde ve toprak yüzeyine yatmaya eğilimli bitkilerin etek kısmı açılarak
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
üçdört gövde üzerinde ağaçcık gibi terbiye edilir.

Bakım Işleri Nelerdir?
Kapama bahçe tesisinde 4-5 m. sıra arası ve sıra üzeri mesafeyle dikim yapmalıdır. Tek sıralı sınır dikiminde ise 3-4 m aralık yeterlidir.
Sakız bitkisinde budama oldukça önemlidir. Zamansız budamalar elde edîlen sakız miktarını azaltmaktadır. Her yıl
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
15 Haziran'dan itibaren hafif budamalar yapılarak
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
gövde açılmalı ve güneş ışınlarının girmesi sağlanmalıdır. Gerektiğinde
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
toprak analizi sonucuna göre hayvan gübresi yanında
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
ticari gübreler de kullanılabilir.

Ne Zaman ve Nasıl Çizilir?
Çeşme yöresinde ağaç gövdeleri 15 Haziran'da çizilmeye başlanır. Genç ve ince kabuklu gövde; ucu inceltilmiş tornavida ile çizilir çizikler
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
fazla derin olmamalı (odun kısmına geçmeden kabukta yapılır)
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
10-15 cm aralıklarla ve 4-5 cm uzunlukta yapılmalıdır. Yaşlı ve kalın kabuklu gövdenin Çizilmesi; normal tornavida ile kabuk hafifçe kaldırılarak yapılır. Bu işlem Ekim ayına kadar bir-iki ay ara ile iki kez tekrarlanır. Ikinci cizimler çapraz yapılır .

Aşırı çizimler bitkinin erken yaşlanmasına sebep olur. Gövde uygun bir şekilde çizildiğinde reçine kıvamında bir sıvı akar. Bu madde pıhtılaştığında sakız elde edilir. Başlangıçta donuk yeşil renkte olan sakız recinesi daha sonra sarı renk alır.

Çizim öncesi ağacın dibi
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
taç izdüşümü içi düzeltilerek temizlenir ve zemin kireçli beyaz toprakla örtülür. Beyaz zemine dökülen sakız damlaları elle veya süpürge ile toplanır. Çiziklerdeki donmuş reçine ise özel spatula ile hasat edilir

Toplanan Sakızlar Nasıl Temizlenir?
Hasat edilen sakız; toz
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
toprak
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
taş gibi yabancı maddelerden temizlenir Sonra sakızlar
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
işine sabun tozu konmuş olan soğuk suda çalkalanır. Temiz suda durulanarak
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
bez üzerine kurutulmak üzere serilir Kuruyan sakızların üzerine yapışmış olan yabancı maddeler ufak çakı yardımı i!e temizlenir Temizleme sonrası
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
iriliklerine göre sakız damlaları boylarına ayrılır.

Çoğu zaman; üretilen 100 gram sakızın 11 gramı Pitta
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
27 gramı Iri Gözyaşı
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
62 gramı da Ufak Gözyaşı olmaktadır Elde edilen sakız
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
kalitesinin korunması için eksi 20 C'da muhafaza edilmelidir.

Sakız Nerelerde Kullanılmaktadır?
Sakız
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
yüzlerce yıldır sakız reçinesi ve sakız yağı şeklinde
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
ilaç
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
kozmetik
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
boya
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
gıda ve içki sanayinde kullanılmaktadır

Kaynak:
Doç.Dr. Şenol BOZTOK
EGE ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ Çiftçi Broşürleri