Örtü Altı Sera Yetiştiriciliği - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Liaaa · 08 Haziran 2012, 12:50

örtü altı (sera) işletmeciliğinde yer seçimi
ÖRTÜ ALTI (SERA) İŞLETMECİLİĞİNDE YER SEÇİMİ Prof.Dr. Suat ÜRGENÇ
Fidanlıklarda olduğu gibi, bir yerde rasyonel bir kapalı alan işletmeciliği yapılabilmesi için önce yerin doğal ve ekonomik koşullarının uygun olması gerekir. Uygun bir yer seçilmemiş ise, yalnız verim ve kalite düşüklüğü değil giderlerin yüksekliği de işletmenin rentabl çalışmasına olanak vermez.
Örtü altı (Sera) İşletmeciliğinde Yer Seçiminde Aranan Doğal Koşullar 1.1.2.2.1.1. Seralarda Yer Seçiminde Etkili Olan Yetişme Ortamı Faktörleri
Bu konuda en önemli faktör sıcaklıktır. Kışın ılıman olan yazın ise fazla sıcaklık yapmayan yöreler sera yetiştiriciliğinde büyük önem taşır. Seraların ışık gereksinimi ülkemiz enlemlerinde rejyonlara göre büyük farklılık göstermez, ışık konusu daha ziyade memleketimizde seraların lokal olarak bir sahaya yerleştirilmesinde, yönlendirilmesinde dikkate alınır. Su konusu ise kaynağın yeterli olması, kireç ve tuz içermemesi açısından önem taşır.
1.1.2.2.1.2. Yer Seçiminde Yetişme Ortamı Faktörlerinin Değerlendirilmesi
Bir sera işletmeciliği için uygun yer seçiminde doğal faktörler olarak iklim, arazi eğimi, eğim yönü, ışık alımına etki yapan diğer faktörler rol oynar.
Sıcaklık; çimlenme, köklenme, büyüme ve çiçeklenme için büyük önem taşır. Yetiştirilecek bitkisel materyalin sıcaklık istekleri türlere, gelişme devrelerine göre değişmekte ve sıcaklık optimuma yaklaştıkça gelişme hızlanmakta, daha kısa zamanda ve daha kaliteli ürün alınabilmektedir.
Sera işletmeciliğinde önemli bir yeri olan, gerekli sıcaklığın sağlanması için zorunlu ısıtma giderleri işletme masraflarının en önemli kısmını oluşturur. Bu giderler tüm işletme giderlerinin % 25'inden başlayıp çoğu kez % 50'si hatta % 60'inin üstüne kadar çıkabilmektedir. Bu itibarla kış aylarında sıcaklık değerleri düşük olan yörelerde sera işletmesi kârlılık yönünden riske girer.
Bu itibarla ısıtma giderlerinin payının işletme kârlılığını fazla etkilemeyecek yörelerde sera işletmeciliğine gitmek düşünülmelidir. Ancak bir yerde, istifade edilebilecek bir sıcak su kaynağı veya ucuz sağlanabilecek güneş enerjisi gibi ilerde Türkiye için büyük imkan vadeden bir enerji kaynağından ucuz bir şekilde faydalanmak mümkün ise, durum değişebilir.
Bu istisnalar dışında genel olarak ifade etmek gerekirse, sera işletmeciliğini çok sıcak ve soğuk yerler dışında ılıman yerlerde yapmak, giderlerden büyük tasarruf sağlayacağı için çok ekonomik olur.
Türkiye'de sera işletmeciliği bakımından Akdeniz (özellikle kış yetiştiriciliği için) sonra sırasıyla Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde alçak kesimler düşünülebilir. Ancak çok sıcak yörelerde bu sefer yazın soğutma da önem kazanır. Bu da maliyeti arttıran bir nedendir. Bu itibarla kışı sıcak, olan fakat yazı fazla sıcak olmayan ılıman yöreler en kârlı sera işletmeciliği yapılan yerlerdir. Örneğin seraları bir yıl içinde ısıtmak için geçecek ısıtma süresi Antalya için 2 ay düşünüldüğünde, Samsun'da 4, Erzurum'da 6 ay olarak hesaplanmalıdır. Isıtma enerjisi olarak ise Antalya'da 1000 m2'lik cam örtülü bir serada ısıtma için gerekli enerji miktarı, ortalama 45 000 kcal/saat olmasına karşlık bu değer Samsun'da 75 000 kcal/saat, Erzurum'da ise 145 000 kcal/saat'dir'-\
Bu üç örnekte, seraları ısıtma süreleri ve kullanılacak yakıtın verdiği enerji miktarına göre çeşitli enerji kaynaklarının kullanılması halinde, bir yetiştirme devresi için 1000 m2 sera alanında gereksinim duyulacak ortalama yakıt miktarı ise:
Antalya Samsun Erzurum
Odun (ton olarak) 36 120 349
Linyit (ton ") 19 71 209
Ağıryağ (1000 litre) 12 40 116'dır15
Bu durumda bir yetiştirme devresi için yakıt giderleri Erzurum'da Antalya'ya kıyasla ortalama 10 misli kadar daha fazladır.
Bu değerlendirmeler dikkate alınırsa süs bitkileri yetiştiriciliğinde sera işletmeleri, sırasıyla Akdeniz ve bunu takiben Ege ile pazarlara yakınlığı avantajı da düşünüldüğünde Marmara çevresi özellikle Yalova-Karamürsel dolaylan en iyi kârlılık gösterebilecek yöreler arasında sayılabilir. îlerki yıllarda Karadeniz bölgesi özellikle Doğu Karadeniz sahil kesiminin de pazarlara biraz uzak olsa da şimdiki transport olanakları dolayısıyle çiçek ve bazı süs bitkileri yetiştiriciliğinde ılıman yazlan nedeniyle iyi bir gelecek vadettiği şimdiden söylenebilir.
Bu konuda şüphesiz lokal koşulları da önemle dikkate almak gerekir. Nitekim çok ekspoze bir yerde sürekli esen sert rüzgarlar, sera içi ısı kaybını büyük ölçüde arttırabilir. Örneğin sera dışındaki soğuk havanın sıcaklık derecesi aynı kalmak şartıyla, saatte 30 km hızla esen rüzgar sera yüzeyini yalayıp soğutarak serada ısı kaybını iki misline çıkarabilir. Buna ilâve olarak sera yapımında daha kuvvetli bir konstrüksiyona ihtiyaç duyulacağından seranın tesis giderleri de önemli ölçüde artar. Aynca havalanmasının da düzgün yapılması engellenir.
Bu nedenlerle sürekli ve şiddetli kış rüzgarlarına maruz yerlerden sera işletmeciliğinden kaçınmalı, zorunluluk olan durumlarda da sera yönünü ona göre düzenleyip rüzgar tarafını yapay ve doğal rüzgar perdeleriyle kapama yoluna gitmelidir. Ancak koruntulu olsun diye seraları çok ağaçlı bir yer içine sokmak da isabetli olmaz. Bu takdirde gölge etkileri sera için olumsuz olur. Zira serada bitki yetiştirmede, ışık, sıcaklık kadar önemli bir faktördür. Işık bitkilerin fotosentez yapmaları için şarttır. Işıklanması azalmış veya çok az ışık gören yerlerde yeşil bitkilerinin iyi gelişemeyeceği açıktır. Genellikle güneşlenme müddeti ne kadar fazla ise bitkilerin gelişmesi de o kadar fazla olacaktır. Güneşlenmenin azaldığı kış aylarında bu doğal ışık alımı daha da büyük önem taşır. Bu aylar da fazla ve uzun süreli ise veya bulutluluk süreleri fazla olan bir yöre ise bu yer sera işletmeciliği için dezavantaj oluşturur. Güneşlenmesi fazla olan yerlerin tercihi yanında, atmosfer artıkları dolayısı ile hava kirliliğinin fazla olduğu yerler de ışık alımını engeller. Örneğin bu kabil engellerin ışık geçişini, entansitelerine göre % 10-40 arasında engelleyebildiği kanıtlanmıştır.
Sera kurulacak yerde taban suyu da en yükseldiği zaman dahi 1 m'den daha derinde kalmalıdır. Seralar için en müsait arazinin, yüzey sularının da drenajının uygun olduğu, hafif meyilli (% 1 kadar) ve kolay düzenlenebilir bir arazi olmasıdır. Eğimli araziler kuruluş masrafları dışında, sulama, ısıtma ve havalandırma sistemlerinin serada dengeli bir şekilde çalışmasını ve dengeli dağılım yapmalarını engeller.
Sera çevresinde de sulama için uygun miktar ve kalitede su bulunması gerekir. Tuzlanma ve kireçlenme veya fazla klor içeren şehir sulan seralardaki kullanım için arzulanmaz. Esas ideal, imkanlar varsa yağmur suyunu depolayarak kullanmadır. Bohn'a atfen genel bir ölçü olarak bir sera işletmesinde, dekara yeterli kalitede yılda ortalama 1500 ton su üretebilecek bir kaynağın bulunması esas alınmaktadır16.
Endüstri bölgelerinde de sera işletmeciliğinden kaçınmak gerekir. Fabrika bacaları ve diğer kaynaklardan çıkan zehirli gaz ve kirli hava, yalnız örtü materyalini kirletmek ile kalmaz, zorunlu havalanma esnasında da sera bitkilerinin yetişip gelişmelerine çok olumsuz etki yapar.

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Sera Gazları - Sera Gazları Hakkında	Liaaa	Kimya	0	19 Mayıs 2012 17:30
Sera Ve Seracılık	YapraK	Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri	0	05 Ocak 2010 15:03

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.