Fidanlıkta Kültür Bakımı Önlemleri - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Liaaa · 29 Haziran 2012, 16:02

Diğer Kültür Bakımı Önlemleri
Fidanların gövde, dal, yaprak, kök, çiçek ve meyva nitelikleri üzerinde etkin olan çeşitli faktörler sözkonusudur. Bu faktörler yanında, gene bu niteliklerin müsbet yönde oluşmasını sağlayan kültür bakımı yöntemleri de bahis konusu olur. Bunlar topyekûn (Tablo: 6) de biraraya getirilmiştir.
Toprak, gübreleme ile fidanlara yetiştirilirken verilecek aralık ve mesafeler den kaynaklanan ışık durumları da fidanların şekillenmesi ve gelişmesine etki yaptığı gibi, fidanlarda destek kullanımı ve budama tedbirleri de bu şekillenmede önemli rol oynar. Bu işlemler fidanların form ve yapısını değiştirir.
Özellikle rüzgar etkilerine karşı fidanlara yapılan desteklemeler fidanların formlarına çok etki yapar. Bu etki, boylu ağaç fidanlarında özellikle bir taraftan gelen rüzgarlarda azamidir. Destekli ağaç fidanı daha boylu olur. Fakat gövde ça pı fazla olmaz. Çeşitli yönlerden gelen orta şiddetli rüzgarlara karşı ise desteklen memiş olanların daha simetrik bir büyüme yapacakları da unutulmamalıdır.
Gövde konikliği veya cılızlığı yani yukarı doğru gövde kalınlığının hızla in celmesi de bilhassa boylu ağaç fidanlarında önemli bir form kusurudur. Bu kusur, yaşlı ve boylu ağaç fidanın dip çapı ile boyunun % 60'ına tekabül eden yüksekli ğindeki çapı arasındaki farka göre değerlendirilir. Bu fark destek kullanımı ve da ha sık yetiştirmeyle normal sınırlara indirilebilir.
Fidanlarda budama işlemleri ise; yetiştirilen kültivara, pazar amacına ve ki şisel arzuya göre değişik şekilde uygulanır . Budama fidan türünün doğal formunu ve güzelliğini arttırmak için yapılır. Ancak fidanlıklarda küçük fi danlar daha ucuza satıldığından, fidanlıklarda budamalarla fidanların fazla küçül tülmesi istenmez. Buna karşılık gölge yapmak amacıyla satılacak fidanların ise iyi bir şekilde tepe budamasına tabi tutulması gerekir.
Budama hem sanat ve hem de bilgi işidir. Bu konuda süs fidanları yetiştiren ve bunları forme eden fidanlıklar bir okul gibi, bu işte çalışanlar arasında iyi bu-damacıları yetiştirir, iyi bir fidan budama programı ile çok kıymetli fidan yetiştir me olanağı elde edilebilir. Zayıf budama ve sadece uygun olmayan şekilde yapı lan bir kırpma fidanın değerini büyük ölçüde düşürür. Özellikle dağınık daimi ye şil türlerin fidanlarına, yan dallar kısaltılarak yapılan budamalarla kompakt bir form kazandırılabilir. Esas sürgünün birden fazla olduğu durumlarda da tekleme yapılır. Bizde gayet güzel Doğu Ladinlerimizde eskiden fidanlıkta yapılan buda malarla çok güzel forme edilmiş fıdalar yetiştirilmekte idi. Bu konulara vaktiyle italyan kökenli fıdancı ustaların ülkemizde büyük katkısı olmuştur.
Gölge amacı için yetiştirilen boylu ağaç fidanlarında gövde budamaları ihmal edilmeyerek temiz gövde yüksekliği arttırılmalı, yan dallar azaltılarak gövdenin boylanmasına yardımcı olunmalıdır. Aynı zamanda gövde üstündeki tomurcuklar temizlenerek pürüzsüz bir kabuk oluşması sağlanabilir. Gene aynı şekilde gövde üzerindeki küçük dalcıklar özel eldiven kullanılarak elle sıyırmadan yukarı doğ ru çekilerek koparılır. Böylece bir yol ağacı, önce fidanlıkta yapılan bu kabil bu damalarla forme edilmiş olur. Gene böyle ağaç fidanlarını rüzgara dayanıklı kıl mak için budamalarla tepe taçları azaltılır, gövde geliştikçe tacın da ona bağlı ola rak gelişmesine müsaade edilir, ilerde oluşabilecek iki tepelilik ve çatal gövde oluşumları da daha fidanlık safhasında vakitlice önlenebilir. Fazla yatmış dallar da yerine göre kısaltılabilir.
Yaşlı ağaç yetiştirilmelerinde fidanlıktaki budamalar daha da büyük önem ta şır. Bunlarda uygulanacak budama tekniği ağaçlarda uygulanan tekniğin aynıdır. Bu konuda genel plantasyon ve ağaçlandırma tekniği kitapları yardımcı olabilir
Ardıçlar ve Porsuklar gibi daimi yeşil iğne yapraklılarda fidanlar büyüme mevsimi iki kere kırpılarak, daha sık dallanma ve ibrelenme sağlanabilir.
Gölge ve yol ağaçlandırmaları amacı ile yetiştirilen fidanlar kışın budanma-lıdır. Bu konuda önceliği ilkbaharda su yürüyen türlere vermelidir. Özellikle Ka yın, Huş, Akçaağaç türlerinin fidanlarının Aralık veya Ocak ayı başlarında budan maları önerilmektedir. Böylece budak yaraları akmaz, kuru olur. Eğer bunların budanması ilkbahara sarkarsa özsu akımı çok olur, bu durumda budamayı yaza kadar geciktirmek uygun olur. Gingko ve Meşe türleri gibi türlerin budamaları ise kış sonuna kadar geciktirilebilir. Zira onlarda budama sonucu yara yerlerinden akıntı az olur veya hiç olmaz, ilkbahar budamaları fidanlıklarda oldukça nadir olarak uygulanır. Zira bu periyotda ekseri fidan türleri aktif bir devrededir ve ya ralarda hava ısındığından enfeksiyon tehlikesi en fazladır. Çam, Ladin ve Duglas-lar gibi daimi yeşil iğne yapraklıların da, mevsime bağlı olarak ilkbahar sürgün leri henüz yumuşak olduğu zaman geç ilkbahar veya erken yaz ayları budamala rı sözkonusudur. Fidanlıklarda yaz budaması ancak kuvvetli büyüyen çalıların bü yümelerini sınırlamak için uygulanır. Ayrıca Dişbudak, Zelkova, Gladiçya ve Bataklık meşesi gibi hızlı büyüyen türlerde yaz budaması sözkonusu olabilir.
Budamalarda temiz ve steril aletler kullanılmalıdır. Ancak fidanlıklarda bu dama yaralarının macunlanmasına, yaşlı ağaç fidanı yetiştiren fidanlıklar dışında nadiren başvurulur.
Fazla ışıklandırma da bir kültür bakımı tedbiri olarak artımı hızlandırabilir Ancak bu daha ziyade önce de belirttiğimiz gibi se ralarda sözkonusudur. Örne ğin Mavi Ladin fidanı serada 20 hafta 9700 lux'lük bir ışı ğa tabi tutulduğunda, normal olarak kısa gün şartlarında yetişen fidanlardan 6 misli daha fazla büyüdüğü saptan mıştır48. Karanlık periyodun ortasında 2 saat 540 lux'lük bir ışık verildiğinde de nor malden iki misli daha fazla büyüme sağlanabilmiştir. Di ğer geniş yapraklı ağaç türle rinde de benzer sonuçlar alın mıştır. Nitekim bu gruba gi ren 20 yapraklı türden 1 ya şındaki fidanlarda geceleri ışıklandırma suretiyle büyü mede kayda değer artışlar (ekseri normal gelişmenin misli) tesbit edilmiştir. Coti-nus coggyria'da bu artış 9 mislini bulmuştur

Uzun gün şartlarına müsbet cevap veren 47 tür literatürde ismen belirlenmektedir
Özellikle fidanlarda ilk yaşlarda bu etki çok daha kuvvetli olmaktadır.
Ürgenç, S. 1990: Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği t.Ü. Orman
.Bazı türler de gölgede daha iyi gelişme yapmaktadır. Örneğin Kızılcık % 75 doğal ışık altında en iyi büyümeyi yapmış, Kartopu (V. opulus "Nanutn") ise % gölgede tam ışıktan çok daha iyi bir gelişme göstermiştir49. Bu bakımdan bazı türlerde ağaçlar altında veya gölge çardağı gibi tesisler altında ve mutedil si perde daha başarılı sonuçlar alınması beklenmelidir.
.Kök budaması işlemleri ile de fidanlarda toprak üstü büyümesini yavaşlat mak ve kompakt bir kök sistemi elde edilerek dikim başarısı ve uyum kabiliyeti daha yüksek fidanlar elde etmek mümkün olmaktadır. Bu konuda repikajın yeri ne geçmek üzere kullanılan kök kesimi yöntemleri hakkında repikaj bahsinde bil gi verilmiştir.
.Küçük fidanlarda daha kaliteli fidan yetiştirmede etkili olan tepe sürgününü kuvvetlendirici bazı entansif bakım işlemleri de kullanılmaktadı

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
İstanbul'da 1 Mayıs önlemleri	N999	Haber Arşivi	0	30 Nisan 2012 13:30
Küçük Sağlık Önlemleri	Ecrin	Alternatif Tıp	0	21 Ekim 2011 12:03
Sel Nedir Önlemleri Varmıdır	YapraK	Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri	0	05 Mayıs 2009 21:29
vBuLLetin GüvenLik ÖnLemLeri...!!!	Darkc0de	vBulletin Sorunları ve Çözümleri	0	06 Şubat 2008 01:22

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.