| |
|
10 Mayıs 2014, 00:01
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Battani (859-929) Devrinin en önemli astronomlarından ve matematikçilerinden olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] (858-929), Sâbit ibn Kurrâ gibi, Urfa'nın Harran Bölgesi'ndendir. Sinüs ve Kosinüs Tabirlerini İlk Kullanan BilginRakka'da özel bir gözlemevi kurmuş ve burada 887-918 tarihleri arasında son derece önemli gözlemler yapmıştır. Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketlerini gözlemlemiş, yörüngelerini doğru bir biçimde belirlemeye çalışmıştır. Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgilenmiş, mevsimlerin süresini büyük bir doğrulukla hesaplamıştır. Ayrıca, ekliptiğin eğimini de dakik olarak belirlemeyi başarmıştır. Aynı zamanda matematikçi de olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], bu alanda da son derece önemli çalışmalar yapmıştır. Sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant, sekant ve kosekantı gerçek anlamda ilk defa kullanan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Battâni olduğu söylenmektedir. Battâni, çalışmaları sırasında bazı temel trigonometrik bağıntılara ulaşmış ve bunları astronomik hesaplamalarda kullanmıştır. Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir. M.Charles, "Geometrinde Metodların Tarihî Görünümü" adli eserinde, [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]´den söz ederken, onun sinüs ve kosinüs tabirlerini ilk kullanan kişi olduğunu ifade eder ve bu tabirleri güneş saati hesaplamasında bulduğunu, ona uzayan gölge adini verdiğini, buna modern geometride "tanjant" dendiğini belirtir. Battânî´nin senelerce önce ileri atip kullandığı buluşları Bati asırlarca sonra kullanabilmiş ve onlara sahip çıkmıştır. İslâm Tarihi Araştırıcılarından Prof. Philip K. Hitti "Muhtasar Arap Tarihi" eserinde sunlari kaydeder: "Şüphesiz matematik bilginleri tanjant hakkında Battânî´den ancak beş asır sonra bilgi sahibi olabildiler.(Alman astronom ve matematikçisi) Regiomantanus (1436-1476)bununla müşerref olduğu halde ondan bir asır sonra yasayan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] (Copernicus,1473-1543) bunu tanımıyordu." Eserleri 1. Kitâbü Mârifet-il Metâli-il Bürûc fî mâ beyne erbe-il felek: On iki burcun gök küresinin dörtte birindeki doğuş yerlerinin bilinmesi: Ay´in tutulması, ay ve yıldızların doğuş yerlerinden bahseder. Dunthorn 1794´te ayin asırlık hızını hesaplarken Battânî´nin ay ve güneş tutulmalarıyla ilgili rasatlarından oldukça faydalanmıştır. Boylamlari 0° den 36° ye kadar kıymetlerine tekabül eden yıldızların doğuş yerlerini gösteren bir katalogdur. Böylece bir cetveli ilk defa ilim dünyasına kazandıran Battânî olmuştur. Daha önce yapılan Habas el-Hasîb adli ziycde (yıldız katalogu) böyle bir cetvel bulunmamaktadır. 2. Risâletünfî tahkîk-i akdâr-il ittisâlât: Yıldızların Yanyana gelme ölçülerinin araştırılması hakkındaki kitapçık: Yıldızların enlemlerinden faydalanarak ışıklarını göndermelerini küresel trigonometriden faydalanarak izah etmektedir. 3. Serh-ul Makâlât-il erbai li-Batlamyus: Batlamyus´un "Dört Kitap" adli eserinin açıklaması. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Astronomiden bahsetmektedir.. Battânî´nin en önemli ve günümüze kadar gelebilen tek kitabidir. Eser Battânî´nin rasatlarindan elde ettigi neticeleri de icine almaktadir. Bu eser yalniz Islâm dünyasinda degil Ortacagda ve Rönesansin ilk devrelerinde Avrupa küresel trigonometri üzerinde derin tesirler icra etmistir. Kitap Kral X.Alfons(öl.1284) tarafindan Arapcadan Ispanyolca´ya tercüme ettirilmistir. 1143 yilinda Ispanya´da Robertus Retinensis tarafindan tercüme edilmis ise de günümüze kadar gelemeden kaybolmuştur. Ayrica kitap 12.yüzyilin ilk yarisinda Tivoli´li Piato Tiburtinus tarafindan Latinceye cevrilmistir. Ayrica Regiomantanus(1436-1476), Sabiî Cetvelleri adıyla şöhret bulan bu ziycleri astronomiye ait önsözüyle bir serhini Latince´ye cevirmistir. Önsöz 1537´de Fergânî(?-860) nin eseriyle birlikte Nürnberg´de basilarak Avrupa ilim dünyasina sunulmustur. 1645´te de Bolonya´da tek eser hâlinde "Johannes Regiomontanus"´un bir kaç ilavesiyle "Albategnius (Battânî)´un Astronomi ilmine dair Eseri" adi altında Latince bir baslıkla yayınlanmıştır. Kopernik(1473-1543)de bu [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] etraflica ilgilenmis ve cok istifadeler etmistir. Onun eserleri 1800 yilinda bile Kahire´li Ibni Yunus (?-1009)´un eserleriyle birlikte Fransiz Laplace(1749-1827)´in incelemelerinde yardımcı olmuştur. Bu Ziyc Dogu´da Ilhânî Ziyc çıkıncaya kadar kullanılmıştır. Battânî´nin astronomideki hizmetlerini yad etmek isteyen Bati, Ay´a onun da ismini verdi. Ay haritalarında ,Bati´da Albategnius olarak şöhret bulduğundan, Albategnius olarak kaydedilmiştir.
__________________ | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| battani |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| El Battânî | Katherina | Biyografiler | 0 | 05 Ekim 2012 13:23 |
Normal
