Democritus Atom Teorisi Nedir


Leukippos'un öğrencisi Democritus (M.Ö. 460 - 370)lü yıllarda yaşamış ve Sokrates'den sonra ölmüş olmasına rağmen "Sokrates öncesi doğa filozofları"ndan sayılır. Hocasının ortaya attığı teoriyi büyük ölçüde geliştirerek ünlenmiştir. Parmenides'in temsil ettiği tekçilik (monism) ile Empedokles'in çokçuluğu (pluralism) karşısındaki aracılık girişimleri sonucu "Atom veya bölünmeyen öz" teorisi ile ünlenmiştir. (Bazı kaynaklar Empedokles ve Anaksagoras'ı da "atomcular" sınıflandırmasının içine sokmaktadır. Bu görüş isabetli bir tesbittir.)

Varoluş ile ilgili çok kesin bir görüş ortaya koymuştur. Evren'deki oluşuma kesin bir zorunluluk egemendir. Bütün olup bitenleri bir raslantı ile izâha çalışmak saçmalıktır. "Yaratılmamış yok olmayan değişmeyen varlık özdeksel atomdur. Öz maddeyi temsil eder ve onunla her nesne yapılabilir." şeklinde özetlenebilecek bir görüşle materyalist doğa biliminin ilk temellerini atmıştır.

Atomcular sadece bir hacim bir şekil ve belki de bir ağırlık içeren bölünmez en küçük birim olarak târif ettikleri atomun ve atomların hareket ettiği boşluğun (eter - ether - esir) ezelî ebedî mevcudiyetini ortaya atmışlardır. Bütün bu materyalist görüşlere rağmen "tek gerçek atomlar ve atomların hareketidir" prensibini ruhun açıklanması aşamasında da tutarlı bir şekilde kullanmışlardır.

Bilinçli bir materyalist yaklaşımla algılama ve düşünmeyi vücuttaki en ince en hafif ve en düzgün ateş atomlarının hareketi olarak izâh eden Demokritos kendisinden önceki düşünürlerin üzerinde durmadığı oranda ahlâk (etik) ile de ilgilenmiştir.