Çevrimdışı

Bir yerleşim yerinde adres ya da bir arazide yer yön bulmaktan çeşitli bilimsel araştırmalar için veri oluşturmaya kadar çok geniş bir kullanım alanına sahip olan GPS (Küresel Konumlama Sistemi) teknolojisi kuşkusuz savunma teknolojilerine de hizmet ediyor. GPS, uçakların ve gemilerin navigasyon sistemleri, takip ve kurtarma görevleri ve silah hedefleme gibi pek çok konuda askeri kurumların vazgeçilmez bir aracı haline geldi. Ancak bir yandan da GPS teknolojisi mevcut haliyle düşman saldırıları için çekici bir hedef oldu. ABD’li bilim insanları, GPS sinyallerinin bloke edilmesi sorununu çözmek amacıyla ivmeyi ölçmede madde dalgalarını kullanılacak yeni yöntemler geliştiriyor. GPS teknolojisi saldırılara karşı savunmasız kalıyor çünkü uydulardan alıcılara yayın yapan radyo dalgaları o kadar zayıf ki düşük güçlü bir frekans bozucu tarafından bile engellenebiliyor. (GPS aygıtları konum belirlemek için birkaç uydudan gelen sinyalleri alıyor.) Geçtiğimiz on yıl içinde Çin ve başka ülkeler, farklı frekanslarda çalışan kendi bölgesel navigasyon sistemleri için uydular gönderdi. Bu da bir bölgede kendi sistemleri etkilenmeksizin karşı tarafın sinyallerini engelleyebilecekleri anlamına geliyor. ABD’li bilim insanları bu olası riskin
üstesinden gelmek için, nesnenin GPS sinyalleri kesildiği andaki konumunu takip edebilen aygıtlar geliştiriyor. Bu ataletsel ölçüm birimleri (IMU) hedefin konumunu, son GPS okumasından sonra
hedefin ivmesinde oluşan değişikliği ölçmek suretiyle belirliyor. Şimdiye kadar mekanik olanlardan lazer temelli olanlara kadar çeşitli teknolojileri kullanan bu tür sistemler genellikle hantal ve özellikle uzun süreli kullanımdan sonra hata yapmaya yatkın oluyordu. Ancak mühendisler, maddenin parçacıkmekaniksel özelliklerinden yararlanarak 1000 kat daha doğru ölçümler yaptığı kanıtlanan sistemler geliştirdi. ABD Hava Kuvvetleri’nde baş araştırmacı olan J. A. Dahm’ın verdiği bilgiye göre bu “soğuk atom” aygıtları, lazerler ve mıknatıslar kullanarak atom bulutlarını çok dar enerji aralıklarında
hapsediyor. (Bu kısıtlamalar atomları sıcaklık anlamında değil parçacıkmekaniksel anlamda “soğuk” yapıyor.) Bu şartlar altında maddelerin dalga davranışı gösterdiği görülebiliyor. Cihazlar madde
dalgalarını ikiye ayırıyor ve tekrar bir araya gelmeden önce her bir parçayı zıt yönlere yolluyor. Eğer dalgalar ayrılırken cihaz hareket ederse, dalganın biri eşinden az önce ivmeleniyor. Dalgalar tekrar
birleşince lazer bu değişikliği tespit ediyor. Bu dalgaların dalga boyları çok kısa olduğu için -metrenin milyarda biri kadar- bilim insanları onları üstün hassasiyetli ivme ölçümlerinde kullanabiliyor. Cihazların
on yıllık bir süre zarfında genel kullanım için hazır hale gelebileceği düşünülüyor.

__________________

kar havası gibisin dışarda, içimde elmanın dişlenişi.