Çevrimdışı

Samanyolu Galaksisi'nde bulunan bir magnetar, gök bilimcileri uzun yıllardır meşgul eden bir soruna yanıt vermiş olabilir. Hızlı radyo patlamalarının magnetarlardan kaynaklandığı artık kesin gibi görünüyor.
Magnetar kavramını, ışıma enerjisini sahip olduğu manyetik alanından sağlayan bir çeşit nötron yıldızı olarak tanımlayabiliriz. 28 Nisan 2020 tarihinde SGR 1935+2154 adı verilen ve bize 30.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir magnetar, dünyadaki gözlemevleri tarafından kaydedilen çok büyük ama milisaniyelerle ölçülen bir radyo dalgası patlaması yaşadı. Bu ölü yıldızdan çıkan radyo patlaması, başka galaksilerden dahi fark edilebilecek boyutlardaydı. Dünyadaki X ışını gözlemevleri de parlak X ışını dalgasını tespit etti.

SGR 1935+2154 magnetarı, gök bilimcileri yıllardır uğraştıran bir sorunun yanıtını vermiş olabilir. Henüz bu patlama üzerine yapılan çalışmalar başlangıç seviyesinde olsa da gök bilimciler nihayet hızlı radyo patlaması (FRB) adı verilen gizemli olayın kaynağı konusunda önemli bir veri elde ettiklerini düşünüyor. Radyo sinyalini tespit eden ekiplerden birinde çalışan gök bilimci Shrinivas Kulkarni, FRB'lerin kökeninin magnetarlarda olduğu konusunun berraklaştığını belirtiyor.

Bazıları, 500 milyon adet Güneş'ten daha fazla enerji yayabiliyor:

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Hızlı radyo patlamaları, evrenin en büyük gizemlerinden biri olmayı sürdürüyor. Bunlar uzayın derinliklerinden, milyonlarca ışık yılı uzaktaki galaksilerden gelen çok güçlü radyo sinyalleri. O kadar güçlüler ki bazıları 500 milyon Güneş'ten daha büyük miktarlarda enerji açığa çıkarabiliyor. Bu radyo sinyallerinin en büyük 'kusuru', saniyenin milyonda biri kadar bir sürede olup bitmeleri. Bu nedenle hızlı radyo patlamalarının ne zaman olacağını tahmin etmek, anlamak ve onların izini sürmek çok zor.

Bu radyo patlamalarının kökenine dair öne sürülen tezlerden biri de magnetarlardı. Magnetarlar, aslında nötron yıldızları ancak büyük kütleli bir yıldızın süpernovasından sonra meydana gelen oldukça yoğun bir çekirdek kalıntısından oluşuyor. Bununla birlikte magnetarlar, sıradan nötron yıldızlarına nazaran yaklaşık 1.000 kat kadar daha güçlü bir manyetik alana sahip. Bu güce nasıl eriştiklerini henüz anlamıyoruz ancak bu durumun yıldız üzerinde ilginç bir etkisi oluyor. Kütle çekimi kuvveti, yıldızı bir arada tutmaya çalıştıkça manyetik alanın gücü nedeniyle yıldızın biçimi deforme oluyor. Bu nedenle iki çekim gücü (kütle çekimi ve manyetik çekim) arasında oluşan potansiyel fark, devasa yıldız depremlerine ve yine devasa magnetar alevlerine yol açıyor.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Kendi galaksimizdeki bir magnetardan FRB tespitiyse bir ilk. Bunu tespit etmemizi sağlayan şey, hem açığa çıkan dev radyo patlaması, hem de buna karşılık olarak patlama eşlik eden X ışıması. Kendi galaksimiz dışında gözlemlediğimiz hızlı radyo patlamalarında bu tip bir X ışıması daha önce hiç görmemiştik.

__________________
Bir Yosun Yatağı Bağışlanmış. Bir İç Çekişle Uzanmış. Kabul Edilmiş Yeşil Battaniye Tarafından. Dünyayı Öpmüş HoşçakaL . . .