Sözlük - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

PySSyCaT · 18 Ekim 2018, 20:20

_____’deki Hanımefendimiz: Meryem Ana’nın bazı yer ve mekanlarda imanlılara görünüp onları imana çağırmasının ve önemli şeyler bildirmesinin veya ona adanmış mekanın, ikonanın vs. Latin Katolik Kilisesindeki adlandırılma şeklidir.

c. (tarihlerden önce): Latince: circa “civarında”, anlamına gelir.

Çiboryum: (Yunanca: kiboria, Latince: ciborium). Efkaristiya Ekmeğinin saklandığı kase.

Diyosez: (Yunanca: dioíkēsis, Latince: dioecesis, “iç yönetim”). Episkoposluk bölgesi. Yani tek bir Episkopos’un sorumlu olduğu bölge. Örneğin İstanbul’da Latin Katolik Kilisesi tek bir diyosezdir. Farklı Kiliseler olsa da cemaat birdir çünkü tek episkoposun altında toplanmıştır. Çok fazla Hristiyan nüfusu olan büyük şehirlerde birden fazla diyosez olabilir. Ülkemizde böyle bir şehir olmasa dahi farklı Ritlerde Kiliseler aynı şehirde olabilirler (örn. Ermeni Katolik Kilisesi, Süryani Katolik Kilisesi gibi) ve bu Kiliselerin Episkoposları farklı olur, dolayısıyla aynı diyosezden sayılmazlar. (bkz. KKK: 877,927)

Efkaristiya: (Yunanca: Eucharistia, “Şükretmek”). En Kutsal Sakrament. Tüm Kutsal Ayin ve Kilise ibadeti bu sakramentin etrafında döner. Ekmek ve Şarap, rahibin takdisi ve Kutsal Ruh’un kudreti ile Mesih İsa’nın Bedenine, Kanına, Ruhuna ve Tanrılığına dönüşerek (Latince: transsubstantiatio, “töz değişimi”) sunakta Peder Tanrı’ya sunulur. (bkz. KKK: 1322-1419)

Gök: (Latince: caelum, “cennet”). Tanrı’nın tahtı, azizler ve meleklerin bulunduğu ruhsal Tanrı Katını belirtir. Adem ve Havva’nın kovulduğu yeryüzündeki “Cennet Bahçesi” (Latince: paradisum) değildir. Kozmosta maddi olarak bulunan bir yer değil bir varoluş durumudur. (bkz. KKK: 1023-1029)

Hanımefendimiz: Latin Katolik Kilisesi tarafından Meryem Ana için sık sık kullanılan bir tabirdir.

Karizma: (Yunanca: charisma)Tanrı’nın insanlara olan sevgisiyle bize akıttığı armağanlar. Geniş anlamıyla Kilisedeki görevlerini yerine getirmesi için tüm Hristiyanlara verilen lütuflardır. Daha dar anlamıyla Tanrı tarafından özel olarak verilen olağanüstü armağanlardır (örn: şifa vermek, peygamberlik etmek, dillerde konuşmak vs. (1. Korintliler 12:8-10). (bkz. KKK: 799-801, 809, 890, 910, 2003, 2024, )

Katekümen: (Yunanca: katekhoumenos, “öğrenci”). Vaftiz hazırlığında eğitim gören kişilere denir. (bkz. KKK: 1214, 1237, 2769)

Kateşizm: (Yunanca: katekizem, “sözlü olarak öğretmek”). Din eğitimi. Sözlü ya da yazılı olarak Kilise’nin doktrinlerinin öğretilmesine denir. Yazılı Kateşizmler “büyük – evrensel” ve “küçük – yöresel” olmak üzere ikiye ayrılır, Katolik Kilisesinin resmi Kateşizm metni “Katolik Kilisesi Kateşizmi”dir. Ayıca yöresel ve küçük kateşizmler de vardır (örn. Baltimore Kateşizmi). (bkz. KKK: 4-10)

Keruvlar: (İbranice: keruv (tekil) – keruvim (çoğul), Latince: cherub (tekil) – cherubim (çoğul)). Göksel Melekler Hiyerarşisinin ikinci korosudur. Bu melekler Tanrı Sözü olan “kılıcı” taşırlar. Yaratılış kitabında cennet bahçesindeki Yaşam Ağacının yolunu denetlemek için Tanrı’nın Keruvlar yerleştirdiğini ve Antlaşma Sandığının tepesine kanatlarını geren iki Keruv tasviri olduğunu görürüz. (bkz. Yar. 3: 24, Hez. 10; 28:14; 41:18-20, 1. Kral. 6:23-32, KKK: 2130)

Komünyon: (Latince: communio, “Ortak olanı paylaşmak”). Efkaristiya’nın (ya da Rab’bin Sofrası’nın) diğer adı. Cemaat ve tüm Kilise olarak Mesih’te birlik olmayı ifade eder. (bkz. KKK: 1331, 1229, 1244)

KKK: Katolik Kilisesi Kateşizmi

Laik: Ruhban ya da dini tarikatlara (bkz. “Tarikat” ) keşiş, rahibe, vs. olarak adanmamış imanlılara denilir. Kilisenin büyük çoğunluğunu oluşturur. Tarikatların (ordo) üçüncü laik kademesine adanmak veya ibadet amaçlı özel adanmalar laiklik tanımını bozmaz. (bkz. KKK: 897)

Liturji: (Yunanca: Leitourgía, “halkın işleri”). Kilise tarafından belirli düzene göre yapılan hizmetlere denir. Doğu Kiliselerinde bu kelime özel olarak sadece Kutsal Ayin için kullanılır. Roma (Latin) Ritinde ise bu kelime Kutsal Ayin dışı hizmetleri de (örn. Lat.: Divinium Officium “Günlük Tanrı’ya Övgü Duaları”) kapsar. (bkz. KKK: 1069,1070)

Meditasyon: Bir konu (örn. Rozari duasında geçen İncil’deki bir olay) üzerine derin derin düşünmektir. Uzak Doğu din ve felsefelerindeki pagan meditasyon ile karıştırılmamalıdır. Tanrı’yı ya da ilahi olayları ve gerçekleri aktif olarak düşünmeye dayanır. (bkz. KKK: 2705, 2708)

Melekler Korosu: Her bir melek, maddi canlılardan farklı olarak, kendisi başlı başına bir ‘tür’dür. “Melek” ise yaptıkları işin adıdır, yani Tanrı’nın mesajını ileten “ulak”. Ancak Kutsal Kitap’ta meleklerden bahsedilirken 9 sınıfa ayrıldıklarını görürüz. Kilise bu sınıfları Melek Koroları olarak adlandırır çünkü tüm melekler Göksel Kilisede Rab’bi överek ilahiler söylerler. Bu korolardaki meleklerde birbiriyle “aynı türde” değil aynı sınıftadır. Melek Koroları (sırasıyla): Seraflar, Keruvlar, Tahtlar, Egemenlikler, Güçler, Prenslikler, Erdemler, Başmelekler, Melekler. (bkz. KKK: 328-336 , Summa Theologica I, q.108, a.5, s.c.)

Paraklit: (Latince: Paraclitus, Yunanca: Parakletos, “Yardımcı”), Kutsal Ruh (bkz. Yuhanna 14:16). (bkz. KKK: 388)

Rahme Lekesiz Düşme: (Latince: Immaculata Conceptio, “Lekesiz Konsepsiyon”). Meryem Ana’nın kutsal görevi vesilesi ile – Tanrı’nın büyük bir lütfuyla – daha rahme düşerken asli günah dahil tüm günahlardan arı tutulup kurtarılması durumudur. Bu Kutsal Bakire Meryem’in özgür iradesini etkilememiştir. Ancak kendi iradesiyle Rab’bin planına teslim olması, Tanrı’nın Oğluna gebe kalması ve ona annelik yapması ile yaradılışın en kutsal yaratığı haline gelmiştir. (bkz. KKK: 490-493)

Meryem’in Rahminin Meyvesi: Mesih İsa’nın Meryem’in sadece mecazi anlamda “evladı” değil, fiziksel olarak da Meryem’in Oğlu olduğunu belirtir. Zira Aziz Yusuf Mesih’in babalığı olsa bile Davut soyundan gelmeleri dışında birinci dereceden fiziki bağları yoktur, İsa onun da “evladı” olsa dahi Meryem Ana ile çok daha derin ve fiziksel bir bağı vardır; zira tamamen Tanrı ve tamamen insan olan Mesih İsa insanlığını annesinden almıştır. (bkz. KKK: 487-489)

Rozari: (Latince: Rosarium, (Meryem Ana’ya sunulan) “gül bahçesi / çelengi”). “Tespih Duası” olarak da bilinir, Latin Katolik Kilisesindeki en yaygın uygulanan ibadetlerden biridir. Şahsi ya da toplu olarak yapılabilir. (bkz. KKK: 971, 2678, 2708)

Sakrament: (Yunanca: musterion, “gizem” sözünün Latin kullanımıdır. Latince: Sacramentum; sacro, ‘kutsamak”, sacer “kutsal”). Kilisenin 7 Sakramenti vardır: Vaftiz, Vaftizi Güçlendirme, Efkaristiya, Tövbe, Hastalara Yağ Sürme, Evlilik, Ruhbanlık. Bu sakramentler Mesih tarafından kutsallaşmamız için tesis edilmiş, içe dönük ruhani lütfun dışa dönük belirtileridir. (bkz. KKK: 1210-1211)

Seminarist: (Latince: seminarium, “seminer” ya da “tohum yatağı” sözünden türemiştir). Ruhban olmak üzere eğitim (felsefe ve teoloji) gören öğrencilere verilen isim.

Seraflar: (İbranice: saraf (tekil) – serafim (çoğul), “yakmak”, “yananlar”, “yanan yılanlar”, Latince: seraphus (tekil) – seraphim (çoğul)). Göksel Melekler Hiyerarşisinin ilk korosudur. Bu melekler Tanrı’nın tahtına en yakın meleklerdir ve Tanrı Sevgisiyle yanıp tutuşurlar. Kutsal Ayindeki Sanctus (“Kutsal, Kutsal, Kutsal…”) duasını söyleyen meleklerdir (bkz. Vahiy 4:4-8), (bkz. Yeşeya 6:1-7).

Skapular: (Latince: scapulae, “omuzlar” kelimesinden türemiştir). Manastır Tarikatlarının elbiselerinin en önemli parçasıdır. Omuzlarda asılı durup vücudun önüne ve arkasına sarkar. Ayrıca adanma ve ibadet amacıyla takılan bir ip ile omuzdan göğüsün ve sırtın ortasına kadar sarkan iki küçük bez parçasına da aynı şekilde Skapular denir ve ruhani anlamda ikiside aynı işlevi görürler. Küçük olan tüm imanlılar tarafından sakramental olarak kullanılabilir (bkz. Kahverengi Skapular Duası). (bkz. KKK: 1670)

Tabernakul: (Latince: tabernaculum, “çadır”; Mısırdan Çıkış 23-31,35-40 bölümlerinde tasvir edilen Tanrı’nın kendi halkıyla buluştuğu tapınma çadırı). Kilisede Efkaristiya’nın muhafaza edildiği kilitli sandık. (bkz. KKK: 1183)

Tarikat: (Latince: ordo). Dilimizde aynı zamanda negatif bir anlam ihtiva eden (İng. cult) bu sözcük Kilise tarafından sadece tek ve pozitif bir anlamda kullanılır (İng. order): Katolik Kilisesi içinde genellikle kurucusunun uygulamaları açısından farklı bazı ilkelerle ve özel ibadetleriyle birbirinden ayrılan ve de kurucusunun Tanrı’ya ulaşma ve onu tanıma yollarını takip eden ruhban ve adanmışlardan oluşan topluluklar. (Latince: Ordo Religiosus; “dini düzen / tarikat”) (bkz. KKK: 1537. 1538)

Triduum: Üç gün süren dini uygulama, ibadet ya da dua (bkz. Aziz Monika’nın Onuruna Triduum). (bkz. KKK: 1168)

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Sözlük Nedir? Sözlük Hakkında	Zen	Sözlük	0	05 Aralık 2012 20:16
İnci sözlük ve ekşi sözlük arasındaki 7 fark.	Lilith	IF Ekstra	0	13 Ocak 2011 09:22

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.