![]() |
![]() |
![]() | #1 | |
Çevrimdışı ![]() IF Ticaret Sayısı: (0) | Logos (Kavramlar) Logos (Kavramlar) Soru sorma ve akıl? Akıllıca soru sorma? Yani dilini akıllıca kullanma. Dil ve akıl? Eski Yunancada hem “söz’, ‘dil”, hem de “akıl’ anlamlarına gelen “logos” sözcüğü bu ikisi arasındaki yakın ilişkiyi gösteriyor. (Bugün Türkçe’de kullanmakta olduğumuz “lojik”, ‘lojistik” sözcükleri de bununla ilişkili.) Bu sözcüğü ilk kavramlaştıran Efesos’lu Herakleitos’tan (550-480) bu yana, Platon’un, giderek tüm stoacı filozofların bu iki anlamlılıkta derin bir anlam bulduklarını, görüyoruz. Ne var ki eski Grekçede “logos” yalnızca iki anlamlı değil, çok-anlamlı bir sözcük: “dikkat”, değer biçme, “ilişki”, ‘orantı”, “ölçü”, “varlık nedeni”, “neden”, “açıklama”, “tümce”, “bildiri”, “tanım”, ‘gerekçe”, “usavurma”, başka sözcüklerle birleşerek ya da türetme yoluyla “koyma”, ‘yayma”, “toplama’, “hasat” anlamlarına geliyor. Çağımızda Martin Heidegger bu sözcüğün özellikle son andığımız “koyma” “toplama” vb gibi anlamlarına dikkati çekerek onu yüzyıllardır süren uykusundan uyandırmayı başardı. Heidegger bu sözcüğü Grekçe de bir felsefe kavramı olarak ilk kez kullanan Efesli Herakleitos’un görüşlerinin ilginç bir yorumunu yaparak şunu gösterdi “logos” sözcüğü gerçi dille “akıl’ın ilişkisini dile getirmektedir. Yine de “akıl” dediğimiz şeyin de nereden geldiğini, onun asıl özünü araştıracak olursak bu ilişkinin sanıldığından daha da yakın ve sıkı olduğunu görürüz. Aklın öz kaynağı “varlık” tır. “Logos” dil ile “varlık’ın içiçe geçip bir top olmasını anlatmaktadır bize. Heidegger şöyle diyor: varolan her şeyi varlığında toplayan ve orada önümüze seren şeyin adıdır. Logos varolanın varlığının kendisinde olup bittiği şeyi adlandırır. Heidegger’in, kullandığı sözcüklerin Almanca’daki çağrışımlarına dayalı bu zor tümcelerinin anlamını Türkçede anlatmayı deneyecek olursak: “toplama’ ve “toparlama” sözcüklerini bir yandan şeyleri, nesneleri toplamak, onlara düzen vermek anlamının yanında ‘akıl”la ilgili olarak da kullanıyoruz. Örneğin: “aklını başına toplamak” ‘toparlamak” (“düşünerek sonuca varmak” anlamında). Bunu göz önünde bulundurarak şöyle diyebiliriz: Dil ve konuşma yoluyla varlıkları derliyor, topluyoruz, onları derli toplu tutuyoruz, toplamını yapmak üzere göz önüne seriyoruz. Dilde varlığın bir çeşit hasadını yapıyoruz. Heidegger üzeri tozlu, yalnız Antik Çağın değil, tüm Hıristiyan Ortaçağının kokusu sinmiş “logos” sözcüğünü modernleştirerek felsefede önemli bir adım atmış oldu: ona göre “logos” kavramıyla varlığın düşünülebilir hale gelmesi (Herakleitosta) Batı Uygarlığının başlangıcıdır. Eğer akıl ve varlık dilde bu türlü toplaşmasaydı, felsefe ve bilim diye birşey olmayacak, Batının bugünkü teknik gelişmesinden de söz edilemeyecekti. Son bir çözümlemede varlığı derleyip toplayan, önümüze yayan, emrimize veren tekniktir. Daha doğru olarak Heidegger’in “tekniğin özü” dediği şeydir . Tekniğin özünün kaynağı “logos”ta, “logos”un gelişmesi de tekniğin özündedir. Felsefenin ABC’si –Önay Sözer- Kabalcı Yayınevi-1992 Alıntı. | |
| ![]() |
![]() |
Etiketler |
kavramlar, logos |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
![]() | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
Akıl (kavramlar) | YapraK | Felsefe | 0 | 30 Mart 2009 21:49 |
Töz (kavramlar) | YapraK | Felsefe | 0 | 30 Mart 2009 20:38 |