Niceliğin sayılabilir olmasından hareketle, formel mantık, sayılabilir nicelikler arasındaki ilişkileri keskin bir tanımlama ve sınıflama ile ele alıyordu. Formel olan bilginin dönüşebilir olduğunu söyleyen diyalektik ve pozitivist metodlar gelişmeden önce formel hale gelen bilgi değişmez kabul edilmekteydi. Bilginin elde edilmesi ve olguların açıklanması sürecinde, kendinden önceki görece formel bilgiyi mesnet alan Tez, kendisini doğrulayan deney ve gözlemlerin varlığıyla, biraz da güçlü bir anti tezin yokluğu nedeni ile kabul görür. İnsanlığa sözkonusu olguyu açıklayan yegane bilgi olan bu tez değerlidir. Çünkü hayatı kolaylaştıran teknoloji bu bilgi üzerine kuruludur ve kendi içinde tutarlıdır. Mantık, evrensel gerçeği bilgiye dönüştürürken, algı ve gözlemin kapsadığı alanın matematiğini kurgular. Algı alanı genişledikçe formel mantıkta buna uyum sağlamak zorundadır. Bu yüzden tıpkı gerçeğin değişken ve dönüşebilir olması gibi formel mantık ta tutarlılığını yitirmeden değişmek ve gelişmek durumundadır. (Bkz. Gerçek / Sonsuzluk, Örüntü)

Diyalektik

Akılcı – Deneyci hayat görüşünün, tezin yadsınma (çürütülmesi) olasılığını kabul etmesi, peşinen bir yadsıma içinde olduğunu göstermez. Çünkü akılcı - deneyci bakış açısı, özündeki karşıtlık ve çelişki ilkelerine rağmen tutarlı bilgiye ihtiyaç duyar. Toplumun sosyal refahı adına doğayı dönüştürürken doğal kaynakları verimli kullanabilmesi için gereklidir bu. Karşıtlık ve çelişki * ilkeleri metodiktir, yani, bilgi kuramına temel olan bu ilkeler değildir. Bu ilkeler, bilgiye ulaşmak ve onu çözümlemek için kullanılan araçlardır sadece. Sosyal düzenin nüvesi olan insanın, hayatını kolaylaştıracak veya, onun daha az çalışarak daha fazla değer üretmesini sağlıyacak çözümlere gereksinimi vardır. Bu yüzdende tutarlı bir bilgi anlayışı ve onun ürünü olan teknoloji ona gereklidir.


Bilginin elde edilmesinde kullanılan yöntemleri tarif eden terimlerdeki semantik (anlam bilimsel) farklar, onların aslında akılcı olan hertürlü yaklaşımın aynı kapıya çıktığı gerçeğini değiştirmez. Comte'un pozitivizmi gibi. Aynı kapıya çıkan bu yöntemler, Kant'tan Marks'a Alman Felsefesi ve Montesquieu'dan Comte'a Fransız felsefesi gibi örnekleyebileceğıimiz farklı felsefe ekollerinin bilgi kuramına yaklaşımından kaynaklanmaktadır.

Bilginin varlık koşulu, akıldır. Akıl veya gerçeğe tanıklık edecek gözlemcinin olmadığı bir durumu varsayalım. Bu durumda, bilginin varlık sebebi ortadan kalkacaktır. Demek ki bilgi, inorganik olan maddenin kendi başına üretebileceği birşey değildir. Ancak, bilgi, aynı zamanda aklın da tek başına üretebileceği birşey değildir. Zaten o zaman bilgi değil, 'dogma' olur. Bilimin tüm dünyadaki akademik çevrelerde kabul görmüş ve uygulanan diyalektiği, formel bilgiden temellenen hipotez, bu tezin doğrulanması için yapılan gözlemler ve deney sonuçlarının uluslararası bilim dergilerinde yayınlanması süreçleri ile gerçekleşir. Böylece bu tezden ve ispatından diğer bilim adamlarının haberi olur. Bu hipotez çürütülmediği (yadsınmadığı) sürece benimsenir ve diğer bilimsel çalışmalarda dayanak olarak kullanılır.

Çoğunlukla ortaya çıkan şudur ki, başlangıçta gözden düşmüş olduğu düşünülen fikirlerden yararlanmaya devam ederiz. Ancak bu durum geri adım atmak anlamına gelmez. Ortaya çıkan, gerçeğin ve süreçlerin daha derin bir kavranışını içeren diyalektik bir süreçtir. Bundan dolayıdır ki formel mantıktan yararlanmaya devam ederiz ve onu tamamen çürütmeyiz.

Gerçek:

Gerçek, maddenin kendisi ve aynı zamanda türevleri ile olan ilişkileridir. Akıl olmasa da gerçek vardır. Gerçek, dünyada organik maddenin filizlenmesinden önce de vardı. Formel yaklaşımın sınıflandırması olan inorganik madde, bugün fiziğin kabul ettiği başlangıç olan büyük patlamanın gerçekleştiği ilk andan bu yana mevcuttur ve akıldan önceki gerçeği oluşturur. İnorganik gerçeğin kuralları vardır. Bunun içindir ki Newton fiziği, determinizm kavramını doğrulamıştır. Mikro kosmosu açıklamaya çalışan zayıf çekim kuvvetleri ile ilgili fizik öngörüleri, makro kozmosu açıklamaya çalışan Newton fiziğini yadsıyamaz veya çürütemez.

Evrensel Gerçek ve Yanlış anlaşılan kavramlar: Determinizm / İndeterminizm.

English Preparatory Department
School of Foreign Languages
Assistant English Teacher
Ankara Baskent University
2017-18

“Benim, senden öncem ve senden sonram yok, yalnızca sen varsın...”
C.A - 31.12.2010 - ∞

English Language and Literature
Faculty of Humanities and Letters
Ankara Bilkent University
2010-15