Termofil Savaşı [300 Spartalı Efsanesi] - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

21 Şubat 2012, 18:53

Termofil Savaşı (Yunanca: Θερμοπύλαι, Thermopylai) Herodot'un verdiği bilgiye göre MÖ 480 yılında Yunan kent devletlerinden oluşan bir ittifakın Mora yarım adasını Balkanlar'a bağlayan Termofil dağ geçidinde kendisinden çok daha kalabalık istilacı Pers ordusuyla yaptığı savaştır. Tarihteki en ünlü direnişlerden biridir. Termofil geçidi Antik Yunandan itibaren savaşlara da sahne olmuştur.

Savaşın Nedenleri:
MÖ 480 yılında Pers kralı Serhas (Kserkses) babası Darius'un Atinalılara yenilmesinin öcünü almak için Çanakkale'yi geçerek, Yunanistan'ı istila etmek üzere yola çıktı. Herodot'un belirttiğine göre beş milyon, Ozan Simonides'in belirttiğine göre ise üç milyon savaşçıdan oluşan Pers ordusunun vatanları üzerine yürüdüğü haberi bütün Yunanistan'ı dehşete düşürdü. Yunanistan o tarihte aralarında siyasal birlik oluşturamamış ve birbirleri ile sürekli çatışan şehir devletlerinden oluşuyordu. Ancak Yunanistanın topyekün istilası tehdidi şehir devletlerinin bir ittifak oluşturmasını sağlamıştır. En büyük şehir olan Atina'nın en zayıf günlerini yaşıyor olması Antik Yunanistandaki bütün ümitlerin, Dor savaşçı özelliklerini taşıyan Spartalılara bağlanmasına sebep oldu. Güçlü Pers ordunun başka türlü durdurulamayacağına inanan Sparta'nın eş iki kralından biri olan Leonidas tek çarenin Termofil Geçidi'nin tutulması olduğuna karar verdi. Kalabalık orduların hareket alanını kısıtlayan ve askeri manevralara izin vermeyen kayalık geçit ancak göğüs göğüse mücadele ile Pers'ler tarafından ele geçirildi. Pers ordusunun ne derece kalabalık olduğunu tarihçi Herodot, ordunun içerek ırmakları kuruttuğunu ve koca kentlerin erzağını tükettiğini söyleyerek anlatmaktadır. Bu betimlemeler açıkça abartı olsalar da kesin olan, Perslerin Yunanlılardan sayıca çok üstün olduklarıdır.

Savaş:
Sparta'da Karnia Festivalinin başlaması Sparta'nın üst düzey yargıçlardan oluşan yönetim kurulu Eforların Sparta ordusunun yola çıkmasına izin vermemelerine neden oldu. 5 gün süren festivalin bitmesini beklemenin geçidin tutulması için geç kalınmasına yol açacağına karar veren Leonidas, Heredot'a göre 300 kişilik muhafız birliğini alarak geçidi tutmak ve yardım gelene kadar Pers ordusunu oyalamak için yola çıktı. Spartalılar müttefik de toplayarak MÖ 486 yılında Termofil geçidinde Perslerle karşı karşıya geldi. Persleri burada olabildiğince oyalayarak geride kalanlara ordu hazırlamaları için süre kazandırmış olacaklardı. 7 gün boyunca 300 Spartalı ve 700 Tespialıdan oluşan küçük Yunan birliği iki yüz elli bin Pers askerini geçitlerin öte tarafında tutmayı başardı. Ancak beklenen yardım gelmedi.
7. günün sonunda Pers generali Hidasnes, bir grup askeri Malisli Efialtes adında bir hainin gösterdiği bir dağ patikası üzerinden Yunanlılar'ın arkasına çıkartınca Persler geçidi arkadan sarabildiler. Bunun üzerine Sparta kralı Leonidas Tespialı askerlere geri çekilme emri verdi. Kendisi ise 300 askeriyle ülkesinin kanunları gereğince burada savaşarak ölecekti. Son muharebenin bitimine doğru ölen Leonidas'ın cesedini korumak için kalan son Spartalıların tırnak ve dişleriyle mücadele ettiği Herodot'un kayıtlarında belirtiliyor. Burada kahramanca ölen askerler sayesinde güç toplayan Yunan kentleri bu savaşın ardından Persleri Salamis ve Plateade mağlub ederek tarihin ilk demokratik düzenini korumuşlardır.

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Pers ordusunun buradaki ağır kayıplar Serhas'ı o kadar korkutmuştur ki daha sonra Pers donanması Salamis'te yenilgiye uğradığında istilayı tamamlamak üzere ordusunun sadece çok küçük bir kısmını geride bırakarak Yunanistan'dan çekildi. Kalan bu ordu ise Platea Savaşı'nda yenilir. Termofil'deki Yunan savunmacıların başarısı, bir ordunun manevi gücünü yükseltmek için eğitimin, donanımın ve savaş alanın taktik kullanımındaki avantajları vurgulamak ve aynı zamanda bunaltıcı üstünlüğe karşı gösterilen cesaretin örneği olarak gösterilebilir. Spartalı ve Tespialı'ların kahramanca fedakarlığı çağlar boyunca birçoklarını etkilemiştir.
Tüm Spartalı ve Tespialı askerler cesurca savaşmışlarsa da, hepsinin en cesuru olarak Spartalı Dienekes gösterilir. Savaş arifesinde bir Trakya yerlisi Pers okçularının sayısını anlatmak için, Perslerin attığı okların güneşin yüzünü örttüğünü söylemiştir. Dienekes ise buna yanıt olarak gülmüş ve şöyle cevap vermiştir:
"Öyleyse biz de gölgede savaşırız"

Asker Sayısı Konusundaki İhtilaflar

Termofil Savaşının tarihteki varlığı tamamen Herodot'un kayıtlarına dayanır. Diğer bütün tarihçiler (Romalılar dahil) bu savaş için Herodot'a atıfta bulunmuşlardır. Tarihte Pers -Yunan savaşlarının olduğu yadsınmadığı halde, Pers ordusunun 2 milyon 600 bin gibi bir sayıya ulaştığını askerlik mesleğinden biraz anlayanlar için mümkün olmayan, sadece Yunan kahramanlığını abartmak için kullanan Herodot 'un Termofil savaşı ile verdiği bilgiler son derece şüphelidir.
Büyük bir ordu (30.000 askerden den büyük) her zaman paralel kollar halinde ve lojistik esaslar dahilinde hareket eder. Bu durumda koca bir ordunun dar bir geçitte sıkıştığı ve önündeki 300 kişiyi 7 gün aşamadığı bilgisi gerçekçi değildir.Eğer geçmişte gerçekleşen bu olay şu anın esasları doğrultusunda incelenirse önemli stratejik hatalar yapılmış olur(paragrafın başındaki gibi). 30.000 den hayli hayli büyük yaklaşık 300.000 kişilik bir ordu; arkalarında gelen egoları yüzünden kendilerini o dar geçitte aynen Leonidas'ın öngördüğü gibi sıkıştırmışlardır.Burada pers ordusunun akıllanıp spartalıları arkadan kuşatmasına kadar geçen sürede Xerkses ısrarla geçidi almaya çalışmış ancak egosuna yenilerek ordusuna büyük kayıplar verdirmiştir.Spartalıların ve Tespialıların yiğitliği,Leonidas'ın öngörüsüyle askeri dehası ve tabi ki Xerkses'in açgözlülüğü ve kibri pers imparatorluğunun ileride bir çok yeri yakıp yıkıp insanlarını köleleştirmesini önlemiştir.

Bugün Termofil'de iki anıt kalmıştır. Sonradan yapılan anıtta Kral Leonidas'ın kendisinden silahlarını isteyen Xerxes'a söylediği sözler yazılıdır:"MOLON LABE" - "GEL VE KENDİN AL" ikincisinde ise Şair Simonidesin sözleri vardır. Bu sözler tüm savaş yazıtlarının en ünlülerindendir: "Git, Spartalılara söyle, buradan geçen yabancı, burada, kanunlarına itaat eden bizler, yatıyoruz."

Savaş hakkında yapılan filmler için 300 Spartalı
Savaş hakkında yazılan kitap için Ateş Geçitleri
Söylenceye göre, Yıl Milattan önce 480; Yer Armenia, Shopene, Gordyene sınırlarının tamda birleşim noktası ( Eski Farqin). Silvanlı Daxes olduça güçlü bir savaşçıydı. Sırt sırta savaş meydanlarında birlikte hareket ettiği yörenin seçkin savaşçılarını yönlendiriyordu. Onun gönlünde Xerxes’in yeri apayrıdı. Bu gece arkadaşlarına bir ziyafet verecekti. Daxes, babası Tirvan’ın 10 yıl önce Elbat’ın nadide üzümlerinden hazırladığı şarabı kuyudan çıkardı.
En son geçen yıl bir araya gelmişlerdi. Bir zamanlar kırkın üzerindeydiler. Pers kralı Kyres;70 yıl önce Med kralı Keyaksares’in oğlu Astiyag’ı bir ayak oyunuyla kalleş yeğen Kiros sayesinde yıkmıştı. Silvanlı Daxes, Xerxes ve arkadaşları 70 yıl sonra, Geçen yıl, Pers Kralı Darius’a karşı cengaverce savaşmıştı... Bu savaşta kala kala 18 kişi kalmışlardı ve Tanrı Marduk adına yemin etmişlerdi. “ Her kim Perslerle savaşırsa, bizlerde onların yanında Perslerle savaşacağız. Taaki Perslerin adı yeryüzünden silininceye kadar. Ünlerini Spartada, Kapadokyada, Shopenede, Gordyenede, Armeniada, duymayan kalmamıştı. Söylenceye göre Pers kralı Serhas bir gece rüyasında onlarla savaş meydanında milyonluk ordusuyla savaşırken görmüştü kendisini. O gece ölüp ölüp dirilmişti.
Pers kralı Serhas babasının yenilgisini hazmedemediğinden Sparta’ya bir sefer yapmayı planladığı kulaktan kulağa bütün coğrafyaya yayılmıştı. Pers generale yeryüzünün gelmiş geçmiş en büyük ordularından biriyle, yeryüzünün gelmiş geçmiş en çetin savaşına hazırlanmalarını emretti.
Silvanlı savaşçılar; Sparta Kralı Leonidasın, Pers ordusu karşısında zor duruma düşecekleri hesabıyla onlara yardıma gitmeye karar verirler.
Bu arada Spartada Karnia festivali var ve bu festival 5 gün sürmektedir. Bu dönem Yunan halkı için adeta Dünyadan tamamen soyutlanma bayramı olarak kabul edilirdi. Pers ordusu Termofil geçidine yakın gelmelerine rağmen Eforlar ( Sparta üst düzey yargıçlar kurulu) savaş hazırlıklarının Karnia dan sonraya bırakılması kararına varmışlardı. Sparta Kralı Leonidas adeta eli, kolu bağlanmış durumdaydı.
Dienekes, Stelios, Astines yanlarına 280 civarında arkadaşlarını alarak Termofil geçidini ölüm pahasına tutmaya karar vererek yola çıkarlar. Öte yandan 700 civarında Tespialı ve 25 civarında olduğu tahmin edilen Silvanlı savaşçı Termofile vardılar.
Nihayet Pers ordusu görünmeye başladı. ( İkiyüz kırk bin kişi oldukları tahmin ediliyor). Termofilde, Pers ordusunun savaşçılarından toprak görünmüyordu. Pers komutanı Hidanes mükemmel bir savaş düzeni kurmuştu. Ve nihayet saldırmaya başladılar. İlk olarak okçular yaylarını gerdiler. Okların atılmasıyla birden yeryüzü geceye döndü. Atılan ok ayısı o kadar fazlaydı ki bir bulut gibi Termofili karanlığa boğmuştu. Silvanlı Xerxes o kadar güçlüydü ki kendisine atılan mızrakları ok niyetine yayda gererek Perslere geri atıyordu.
Buna rağmen kendilerinden 240 kat fazla olan orduya karşı tam 7 gün direndiler. Bu sürede Pers ölülerinden adeta duvarlar örülmüştü. 7. günün sonunda bir hain bir Yunanlı nın arkalarına dolanacak vadi yolunu göstermesi Persler, arkadan dolaşılarak Spartalıların zayıf noktasını tamamen tuttu. Bu durumda Leonidas, Tespiyalılara kaçıp canlarını kurtarma talimatı verdi.
Daxes bir ara dostu Xerxesin vücuduna isabet etmiş tam beş okla savaşmaya devam ettiğini gördü. Arkasında yaklaşan bir Persli kılıcını Xerxesin sırtına sapladı. Tüm hızıyla koşan Daxes arkadaşının yere yığılışıyla çılgına döndü. Dünyası kararmıştı. En iyi arkadaşını kaybetmişti.
Ve nihayet kaçınılmaz sona gelinmişti. Pers ordusuna karşı son Spartalı ve Silvanlı kalıncaya kadar kahramanca savaştılar. Persler hem sayıca azalmış hem bitap düşmüştü. Pers kralı Serhas ın gözü çok korkmuştu. Spartalı ve diğer Yunanlı gruplar, kalan Persleri bozguna uğratmayı başardılar.
2485 yıl sonra bu tarihi olayın filmi yapıldı. Pers kralının ismi persçe:"Khashayarsha"dir. Yunalılarca yazılışı:"Xšayāršā" olduğundan asıl savaşçılardan Xerxes ile ismi benzerlik gösterdiği görülmüştü. Tarihi kaynaklarda Pers ordusunun bu savaşta sayısı 120 bin ile 2 milyon arasında belirtildiği çelişkileri göze çarpmaktadır.

Kaynak: Yazar Danyal MUĞURTAY

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
60'lar Efsanesi	Collettivo	Kültür ve Sanat	0	21 Eylül 2008 01:03
Tıp Efsanesi..	PopSy	Fıkra	2	08 Ağustos 2008 04:29

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.