[Liaaa]

Vakıflar manevî yakınlığa, Allâh’ın rızasına nail olmak gibi halis niyet ile yapılır. Vakıfların en faziletlesi; en çok ihtiyaç duyulan, devamlı ve en faydalı olanıdır.

Yardımlaşma ve dayanışma dini olan İslâm’da vakıfların gayesi beşeriyetin ihtiyaçlarını kolaylaştırmak, insanlığa ve umumun refahına hizmettir. Hastalar için hastahaneler, fakirler, yolcular için aşhaneler, talebeler, hacılar, yolda kalmışlar, evlenecekler için nakdî yardımlarda bulunan vakıflar ve daha niceleri kurulmuş; hasılı cemiyetin zayıf haldeki her unsuru için bir deva vücuda getirilmeye çalışılmıştır.

Geçmiş kavimler arasında pek az da olsa bazı vakıflar vücuda getirilmiştir. Hususîyle İbrahim aleyhisselâma aid olup “Halilürrahman evkafı” adı verilen vakıflar, hâlâ Arabistan’da mevcuttur. Fakat vakıfların asıl mükemmel hâle gelmesi ancak İslâm ile mümkün olmuştur. Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.), Medine-i Münevvere’deki yedi âdet akarını vasiyet yoluyla mü’minlerin fakirlerine vakıf buyurmuşlardır.

Ashâb-ı Kiâm da birçok vakıflar vücuda getirilmişlerdir. Hz. Câbir (r.a.) demiştir ki: “Ben muhacirlerden ve Ensar’dan mal sahibi ve gücü yettiği halde vakıf yaparak sadaka vermeyen hiç bir zat bilmiyorum.”

Bilhassa Hz. Ömer (r.a.), Hayberde mâlik olduğu Kasım adındaki pek kıymetli hurmalığını, Resûlullâh’ın tavsiyeleri üzerine vakfetmişlerdir. Hazret-i Ebûbekr’in, Hz. Osman ile Hz. Âlî’nin de vakıfları vardır. Radıyallahu anhüm.

Hulefâ-i Râşidin’den sonra Emevîler, Abbasîler, Selçuklular ve diğer İslâm sultanları ve bilhassa Osmanlılar tarafından pek çok, pek mühim şeyler vakfedilmiş, pek muazzam hayır müesseseleri vücuda getirilmiştir.

Müslümanlar, yapmış oldukları bu hayırlı müesseseler ile sırf Hak Teâlâ’nın rızasını gözetmişler medeniyetin yükseltilmesini, insanların ihtiyaçlarını azaltmaya çalışmayı mukaddes bir vazife bilmişlerdir. Bu da mensub oldukları kudsî dinin kendilerine vermiş olduğu yüce bir itikadın neticesidir.