Çevrimdışı

Siverek Tarihi

Tarihin ilk çağlarında Siverek ve çevresi değişik isimlerle anılmıştır. Tarih kitaplarında HALZİDİMA olarak geçen bölgenin merkezi KİNABA yani Siverek Kasabası idi. Bazı kaynaklarda Halzi-Luka olarak da gösterilmektedir. Genel Tarihçi Urfalı Metaos eserinde Siverek'in ismini Sevaragok olarak vermekte, aynı dönemlerde Ebu’l Farac ise ismi Sibabarak olarak yazmaktadır. Bizanslar döneminde ise ismi Sebaberak, Severak ve as-suwaida olarak geçmektedir. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Siverek'in ismi bugünkü kullanıldığı şekliyledir.. Bu bölgeye verilen isimlerden biride Hitit-Asur-Mitanni dönemlerinde KUMMUH bölgesi olarak geçmektedir. Eski kaynaklarda ilçeye verilen isimler; Sevaverak, Sebabarak, Sebabarok, Sevaverag, Severags ve Suveydadır. Yörede yapılan arkeolojik kazılar, Siverek’in M.Ö.3000 yıllarına ait bir yerleşim yeri olduğunu kanıtlamıştır. Hurri-Mitanni, Hitit, Arami, Asur, Keldani, Med ve Pers egemenliğine geçen Siverek, M.O.331’de Büyük İskender’in istilasına uğradı. M.Ö.305’de Seleukosların eline geçen Siverek Bölgesi, Müslümanlar tarafından fethedilinceye kadar Edessa, Roma, Bizans ve Sasani krallıkları arasında el değiştirmiştir. 640 yılında Şam ordusunca fethedilen Siverek, 660’da Emeviler, 750’de ise Abbasilerin eline geçmiştir. 1065–1066 yıllarında Selçuklu hakimiyetine giren ilçe uzun bir zaman Bizanslıların hakimiyeti altında kalmıştır. XI. yüzyıl sonunda Urfa Haçlı Kontluğu, 1182’de de Eyyubilerin hakimiyetine giren girdi. 1400 yılında Timur tarafından zapt edilmiştir. 1451 yılında Safevi Hâkimiyetine giren Siverek, 1517’de Osmanlı topraklarına katılmıştır.. Osmanlı döneminde Diyarbakır vilayetine bağlı bir kaza olan Siverek, 1926 yılında Urfa’ya bağlanarak ilçe haline getirilmiştir.

ÖNEMLİ YERLER

Ulu Camii

Vakıflar Genel müdürlüğünün incelemelerine göre Selçuklu dönemine ait bir eserdir.
KEŞKÜL'e göre Ulu Cami kiliseden çevrilmiş olup doğu kapısında 982 tarihi yazılıdır. Ulu Camii minaresinin üzerindeki kitabe- den alınan bilgiye göre 586 yıllarında minare bir tamirat görmüştür. Minareyi Hamdullah Bey isminde bir zat yaptırmıştır.

Gazi Paşa İlkokulu

1903 yılında yapımına başlanan bina 1908 yılında lise olarak kullanılmış, 1926 yılında Gazi Paşa ilkokulu olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1966 yılından sonra da, önce Kız meslek lisesi daha sonra imam Hatip lisesi olarak kullanılan yapı, uzun bir süre bakımsız kalmış ve 2001 yılında Şanlıurfa Valiliği tarafından restore edilmiştir. Devlet konukevi olarak kullanılmaktadır.

Siverek Eski Hükümet Konağı

1908 yılı başında Siverek idadisi (Şimdiki Gazi Paşa ilkokulu) ile birlikte yapımına başlanan tarihi bina, 1908 yılında tamamlanmıştır. 1926 yılından itibaren konağı olarak kullanılmaya başlanmış, 1976 yılında yeni hükümet açılmasına kadar da bu amaçla kullanılmıştır. 1980 yılında çıkan yangında ahşap kısımları tamamen yanan yapı, harap duruma gelmiştir. Şanlıurfa Valiliği tarafından onarımı yapılarak 1999 yılında İlçe Halk Kütüphanesi olarak hizmete sunulmuştur.

 

Çevrimdışı

Çavi
(Arkeololik Kazı Alanı)

Siverek’in Nisibin Azıklı Köyü yakınındaki Çavi Tarlası yerleşim yerindeki kazı çalışmaları 1983-84 yıllarında dönemin Müze Müdürü Adnan Mısır başkanlığında yapılmıştır. M.O. 5000-4500 yılı Erken Kalkolitik (Bakır Taş) döneme ait bir yerleşime olup, Kuzey Mezopotamya Tell Halaf kültürüne aittir. Bu çalışmalar sonucunda 5 yapı katına rastlanmış, bu katlarda evlere ait taş temeller ve ker--- artıkları bulunmuştur. Çapı 4 metreyi bulan yuvarlak yapılar oturma odaları olarak kullanılmıştır. Çavi Tarlasındaki önemli buluntular arasında takılar, damga mühürleri ve çok sayıda pişmiş topraktan yapılmış kadın figürin parçaları, bereket heykelcikleri bulunmuştur. Çavi Tarlası kazısı, tarım ve hayvancılıkla uğraşmış olan bir köy yerleşim merkezinin kalıntılarını gün ışığına çıkarmıştır.

Karacadağ Kayak Merkezi

Tüm bölge içinde kar tutan ender yerlerden olan Karacadağ’da Valilik tarafından kayak pistleri düzenlenmiştir. 600-700 m.lik uzunluğunda pistler için 250 m.lik bir lift yapılmıştır. Siverek’e 60 km. mesafede olan kayak merkezinde 60 M2’lik bir kafeterya ile 30 M2’lik bungalov tipi hizmet evi bulunmaktadır. Kasım ayından itibaren dört aylık kayma sezonu vardır. Yakınlığı nedeniyle Siverek ve Diyarbakır talebine cevap vermektedir. Hafta sonu yoğunluğu yaklaşık 150 kişiyi bulmaktadır.

EKONOMİ

Tarım

Toplam arazi varlığı 4.317.000 olup, SİVEREK’TE tarıma elverişli arazi 2.286.000 dekar, sulu tarım yapılan arazi 300.000 dekar, susuz tarım arazisi 1.986.000 dekardır.
Ekilen Ürünler Tarla ürünleri, Bağ, Meyve, Sebze…
Ekime elverişli arazinin çokluğu, son yıllarda tarlalarda taş toplanması ile arazinin büyümesi, tarımda makineleşmenin gelişmesi, gübre kullanımı gibi gelişmeler karşısında ürünlerde büyük oranda artış olmuştur.
Sulu tarımdaki ciddi gelişmeler çiftçilerimizin Atatürk baraj gölünden, Hacı Hıdır barajından ve bazı göletlerden faydalanmalarının yanında vurdukları artezyen kuyularına dinamo koymak suretiyle olmuştur.

Hayvancılık

Siverek hayvancılık konusunda ülkemizin en önemli kentler arasında yer alan ve her gün hayvan pazarının açık olduğu ender kentlerden birisi olup, iç pazara ve dış devletlere her gün canlı hayvan ihraç etmektedir.
Nüfusun %40’ ına yakını hayvancılık sektörüyle geçinmektedir.

Bağ Ve Bahçecilik

2001 yılı verilerine göre 2050 dekar arazide bağcılık yapılmaktadır.
Bahçecilik Siverek’ in kuzeyinde Fırat kenarında, Karacadağ bucağında ve kentin batısında sulu tarımın yapıldığı yerlerde gün geçtikçe artmaktadır. 2001 yılı verilerine göre sebze ve meyve üretimi 28.800 dekar arazide yapılmaktadır.

Ticaret

Kentimizde yetişen hububat, bakliyat, canlı hayvan ile ürünlerinin ülke içine ve ülke dışına ihraç edilerek, büyük oranda ticari gelir elde edilmektedir.
Siverek Sanayi ve Ticaret odamıza kayıtlı bulunan 13 Anonim Şirket, 93 Limited Şirket, 16 Yapı Kooperatifi, 5 Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi, 24 Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi, 2 Toplu iş yeri yapı Kooperatifi, 2 kredi ve kefalet kooperatifi ile 1.063 şahıs firmaları ticari faaliyet sürdürmektedir.
27/10/2000 itibariyle işletme sayısı 3.100 olduğu tespit edilmiştir.
Bu arada Terziler odasına 853, Gıda Maddeleri Odasına 1.750, Şoförler Odasına 1.825
Oda ve Kooperatiflerimizin 13.819 üyesi bulunmaktadır.

Sanayi

Kentimizde en eski sanayi tesisi Süt Fabrikası olup özelleştirilme nedeniyle kapalıdır.
Çırçır ve presse fabrikası faal durumdadır.
Karacadağ Memba suları tesisi TİKVEŞLİ gurubu tarafından işletilmektedir.
Kentimizde 100 işyerine sahip Küçük sanayi sitesi yapı kooperatifi küçük imalat, tamir ve bakım gibi faaliyetlerle hizmet vermektedir.
İki adet Mermer Fabrikası, 2 adet küp şeker imalat tesisleri ve 10 adet soğuk hava deposu faaliyetini sürdürmektedir.
1988 yılında Diyarbakır karayolunun 13. Km sinde 2750 dönüm üzerinde çalışmaları başlatılan günümüze kadar bürokratik işlemleri bitirilemeyen SİVEREK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’ nin proje ve inşaatına halen başlanamamıştır. 2002 yılı yatırım programına alınması gerekmektedir