Enerjiye 'otomatik' zam geliyor - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Kan · 24 Mayıs 2008, 14:12

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, elektrikte otomatik fiyatlandırmanın sanayiye yüzde 14, konutlara yüzde 19 zamla başlayacağını belirtti. Şimşek Orta Vadeli Mali Çerçeve'nin ise IMF'le başlayan program sonrası izlemenin bir şartı olduğunu açıkladı.

Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek elektrikte otomatik fiyatlandırma dönemine geçilmesiyle birlikte konut elektriğine yüzde 19, sanayiye yüzde 15 zam düşünüldüğünü açıkladı. Otomatik fiyatlandırmaya temmuz ayı başında geçilmesi planlanıyor.

Bakan Şimşek ile İstanbul Kempinsky'de cuma sabahı geç bir kahvaltı yaptık. Şimşek uzun uzun yapılan ve yapılmakta olan yapısal reformları anlattı. Son günlerde çok tartışılan Orta Vadeli Mali Çerçeve'nin (OVMÇ) ne amaçla hazırlandığına açıklık getirdi. Şimşek'in açıklamalarının büyük bir bölümü benim için fazla öğretici olmadı. Bilinen şeylerdi. Buna karşılık reformların güçlükleri ve maliyetleri hakkında yeni şeyler öğrendim. Benim için en büyük sürpriz, OVMÇ'nin Stand-by sonrası dönemin bir ön koşulu olarak IMF ile birlikte hazırlandığını öğrenmek oldu. Oysa OVMÇ'nin IMF çıpasından yoksun kalan ekonomiye alelacele yerli çıpa oluşturmak amacıyla gündeme geldiği sanılıyordu.

İstihdam paketi reformun ilk ayağı
Şimşek başlıca yapısal reformlar konusunda açıklamalar yaptı. Birinci sırada TBMM'den kısa süre önce geçen istihdam paketi vardı. İşgücü piyasası reformunun ilk aşaması olarak değerlendirebileceğimiz pakette 8 temel unsur öngörülmüş: Zorunlu istihdam yükünün büyük ölçüde azaltılması, prim yükünün bir miktar hafifletilmesi, yarı zamanlı işlerin desteklenmesi, aktif işgücü politikaları, kıdem tazminatının yeni girenler için kaldırılması, işsizlik tazminatından yaralanma koşullarının gevşetilerek tazminatın anlamlı düzeylere çıkartılması, asgari ücrette esneklik, genç ve kadınların istihdamını teşvik.
Bilindiği gibi bu listeden kıdem tazminatı, işsizlik tazminatı ve asgari ücrette esneklik maddeleri gerçekleştirilemedi. Bu konularda Şimşek'in deyimiyle "kıyamet koptu". Kıdem tazminatı yükünün hafifletilmesi ve asgari ücrette mevcuda dokunmadan saatlik asgari ücret uygulamasının olanaklı kılınarak bir miktar esneklik getirilmesi bir başka bahara kaldı.
Kıdem tazminatındaki hafifleme işsizlik sigortasından daha çok işsizin daha fazla yararlanmasına bağlandığından olan işsizlere oldu. Karar vermek gerekiyordu. Ya bugün olduğu gibi, kıdem tazminatı aracılığı ile işleri koruyacaksınız ya da işsizlik sigortası aracılığı ile insanları. Birinci seçenek devam edecek. İşsizlik sigortasından da 2.5 milyon işsizden ancak 100 küsur bini yararlanabilecek.
İstihdam paketinin yıllık maliyetini bakan GSYH'nın yüzde 0,4 olarak hesaplıyor. Betam'da biz de yüzde 0,5 olarak tahmin ettik. Büyümenin potansiyelinin altında seyrettiği, işsizliğin artarken işgücüne katılımın düştüğü bir ortamda bu maliyet bir gevşeme olarak görülmeli mi? Tartışmaya açık. Şahsen atılan taşın ürkütülen kurbağa deyeceği kanaatindeyim.

Elektrikte rasyonel fiyatlama
Önümüzdeki birkaç yıl boyunca Türkiye'nin elektrik açığı günlerine döneceği artık bir sır değil. Bu durumdan büyük ölçüde geciken yatırımlar sorumlu. Yatırımların gecikmesinden de yapılmayan reformlar. Devletin yeterli elektrik üretmeye gücü yetmiyor. Özel sektör ise fiyat anlaşmazlıkları yüzünden yatırımlarını askıya aldı.
Şimşek "rasyonel fiyatlamaya geçiş" adını verdiği bir reformla piyasadaki tıkanıklığın aşılacağını söylüyor. Rasyonel fiyatlama formülünün üç unsuru olacak: Üretim maliyeti, yatırım ihtiyacı ve faiz dışı fazla. Reformun ilk aşaması rasyonel formülün öngördüğü fiyata uyum, yani zam olacak. Konut elektriğine yüzde 19, sanayiye yüzde 15 zam düşünüldüğünü kahvaltıda öğrendik. Hazine'nin yaptığı bir hesaba göre 2000-2007 döneminde elektrikten elde edilen fiili hasılat ile, olması gereken fiyatla elde edilecek potansiyel hasılat arasındaki fark, sanayide 13 milyar YTL, konutta 12 milyar YTL çıkmış. Diğer ifadeyle sekiz yılda devlet elektrik tüketenlere 25 milyar YTL destek vermiş.

Rüzgarın payı yüzde 5'e çıkacak
Şimşek enerji piyasasında rekabeti ve rasyonel fiyatı sağlayacak düzenlemelerin yanı sıra stratejik olarak yerli kaynaklara öncelik verileceğini söylüyor. 1600 hidrolik projenin büyük bölümü özel kesime hızla devrediliyor. Rüzgar enerjisinin üretim payının bu yıl yüzde 1'e üç yıl içinde en az yüzde 5'e, uzun vadede yüzde 10'a çıkması bekleniyor. Özel sektörden rüzgar enerjisine çok büyük talep var. Son yıllarda büyük kömür rezervleri keşfedilmiş durumda. Termik santralların sayısı artacak. Bu arada Kyoto ne olacak? Nükleer santral ihalesi eylülde. 5000 MW'lık kapasite düşünülüyor. Mevcut kapasitenin yaklaşık yüzde 10'u.

Ar-Ge'de büyük atılım geliyor
Mehmet Şimşek kısa süre önce yasalaşan Ar-Ge teşviklerini çok önemsiyor. Ekonominin rekabet gücünü orta ve uzun vadede sağlamanın kuşkusuz en önemli yöntemi ihracatımızın teknolojik içeriğini sürekli yakarıya çekmek. Bu da ancak teknolojik yeniliklerle olanaklı. İsrail milli gelirinin yüzde 4,5'ini, Avrupa yüzde 2'sini Ar-Ge'ye harcarken Türkiye ancak yüzde 0,6'sını harcıyor.
Kamu son yıllarda Ar-Ge harcamalarını büyük ölçüde artırmış olsa da, önemli olan özel firmaların yeniliklere yönelmesi. Ar-Ge teşvikleri bu alanda çalışan kişilerin tüm vergilerinin yüzde 90'ına kadar muafiyet öngörüyor. Bakan Şimşek yönetmeliğin tamamlanmak üzere olduğunu söyledi. Ar-Ge teşviklerinin teknoloji üretiminde uzman yabancı firmaları da Türkiye çekeceğini iddia ediyor. Bu alanda en kritik faktör olan yetişmiş insan unsurunun da mevcut olduğunu düşünüyor.

Yeni teşvik düzeni üç ayaklı
Yeni teşvik düzeni üç ayak üstünde duracak: Sektörel, bölgesel ve büyük ölçek. Şimşek uluslararası kurallar nedeniyle sektörel teşviklerin sor olduğunu itiraf ediyor. Ama çok kritik alanlarda bir miktar teşvik verebilmek için bir çaresini bulacaklarını söylüyor. Bölgesel teşvikler kademeli hale getirilecek. Yani ya hep ya hiç durumuna son verilecek. Bir il teşvik dışı kalırken, bir diğer komşu il tüm teşviklerden yararlanıyordu. Bu hem rasyonel hem de adil değildi. Kademeli teşviklerle en çok muhtaçlarla daha az muhtaçlar farklılaşacak. Bir de büyük ölçekli yatırımlara (örneğin 1 miyar dolar ve üstü) özsel destekler getirilecek.
Yeni teşvik düzenin bu yıl içinde yasalaşması ve 2009'dan itibaren uygulamaya konulması planlanıyor.

Ticaret Kanunu haziranda gündemde
Piyasa ekonomisinin etkin, yani düşük işlem maliyetleri ile işleyebilmesinin en önemli koşullarından birisi de etkin, adil, zamanında işleyen bir hukuk düzenine sahip olmasıdır. 1600 maddelik yeni Ticaret Kanunu çoktan hazır. Ama zaman bulunup bir türlü TBMM'nin gündemine alınamadı. Şimşek artık haziranda gündeme alınacağını söylüyor.

Ek gelirde sorumluluk Unakıtan'ın
Buraya kadar fazla itirazım yok. Bunu yazılarımda da belirttim. Bence kritik olan OVMÇ'de merkezi bütçe için öngörülen sıkılaştırmanın (1,7'den 1,4'e) nasıl sağlanacağı. Bu konuda Şimşek topu görev icabı Unakıtan'a atıyor. Ama başlıklar itibariyle şu muhtemel ek gelir kalemlerini sayıyor: Vergi cezalarında uzlaşma, SGK alacaklarının yeniden yapılandırılması, son şeklini aldığını söylediği 2B ve Milli Piyango yasaları.
Bakan Şimşek enflasyonla mücadelede TCMB'yi yalnız bırakmayacaklarını ısrarla vurguluyor. Bakanlar bu vaadi ne kadar çok tekrarlarlarsa o kadar iyi. Şimşek ayrıca gıda ve enerji fiyat şoklarının tetiklediği ikincil enflasyon etkilerinin beklentilerin yönünü yukarı çevirdiğini, TCMB'nin beklentilerin yönünü yeniden aşağıya çevirmek için para politikasında başlattığı sıkılaştırmayı doğru bulduğunu açık açık söylüyor. Bu da iyi. Umarım bundan böyle ekonomi yönetimi izlediği politikalar konusunda daha şeffaf olmayı başarır.

ORTA VADELİ PROGRAM IMF'İN ŞARTIYMIŞ
Bana göre Kempinsky kahvaltısının en şaşırtıcı yönü, OVMÇ'nin yerli çıpa niyetine değil, stand-by sonrası dönemde IMF'in bir önkoşulu olarak hazırlanmış olmasını keşfetmek oldu. "Bu OVMÇ de nereden çıktı" diye eleştirdik. Meğer Stand-by sonrası otomatik olarak devreye giren "izleme" döneminde böyle hedefler koymak gerekiyormuş ve IMF'in 9 Mayıs'taki Yönetim Kurulu toplantısından önce ilan edilmesi gerekiyormuş.
Şimşek üstüne basa basa OVMÇ'nin bir program olmadığını belirtiyor. Hedef olarak konulan mali oranlar IMF ve TCMB ile birlikte hazırlanmış . Zaten daha sonra da niyet mektubunda yer almış bulunuyorlar. İyi de basın toplantısında neden OVMÇ'nin gerçek amacı açıklanmadı.
Hazineden sorumlu bakan maliye politikasının enflasyonla mücadeleyi zorlaştıracak ölçüde gevşetildiğini kabul etmiyor. Geçen yıla kıyasla, ki 2007'de maliye politikası seçim nedeniyle gevşemişti, bir sıkılaştırma öngörüldüğünü, bunun da milli gelirin yüzde 4,2'si kadar bir faiz dışı fazla oranına karşılık geldiğini kabul ediyor. Oranın yüzde 3,5'e düşürülmesinin iki temel unsuru da bilindiği gibi istihdam paketinin maliyeti ve GAP'a aktarılacak kaynak. GAP'a aktarılacak kaynakların orta vadede gıda arzında yaratacağı artışla dezenflasyona olumlu katkı yapması bekleniyor. Ayrıca Şimşek mayıs sonu itibariyle faiz dışı fazlanın yüzde 4,2 oranı ile uyumlu olduğunu, ancak ikinci yarıda reform maliyetinin ortaya çıkacağını belirtiyor.

BAKAN ŞİMŞEK'TEN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
* Asgari ücret ve kıdem tazminatını başaramadık oysa istihdam paketinde 8 temel unsur hedeflemiştik.
* Elektrikte rasyonel fiyatlama dönemine geçiyoruz, konuta yüzde 19, sanayiye yüzde 14 zam gelecek.
* Rüzgar enerjisinin üretim payını üç yıl içinde yüzde 5'e uzun vadede yüzde 10'a çıkaracağız.
* Nükleer santral ihalesini eylülde yapacağız, kapasiteyi 5000 MW olarak düşünüyoruz.
* Ar-Ge teşvikleri teknoloji üretiminde uzman yabancı firmaları da Türkiye'ye çekecek.
* Yeni teşvikler kademeli olacak, en çok muhtaçlarla en az muhtaçlar farklılaşacak.
* Türk Ticaret Kanunu haziran ayında Meclis gündemine alınacak.
* Orta Vadeli Mali Çerçeve IMF'in stand-by sonrası izleme programı için şarttı.
* Bütçede sıkılaştırma için ek gelir vergi cezalarındaki uzlaşma, 2B ve Milli Piyango'dan gelecek.
* Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi için para politikasındaki sıkılaştırmayı doğru buluyorum

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Twitter'a Otomatik Video Oynatma Geliyor!	SeckiN	Twitter Haberleri	0	18 Aralık 2014 11:19
Türkiye'nin rüzgarı enerjiye esecek	Desmont	Haber Arşivi	0	28 Kasım 2014 18:35
Google'dan temiz enerjiye dev yatırım	Deep	Bilim Dünyasından Son Haberler	0	23 Şubat 2014 16:22
Enerjiye yüzde otuz ZAM	Tisha	Haber Arşivi	1	22 Aralık 2009 12:46

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.