Çevrimiçi

Kentin ilk adı, "gemi çapası" anlamına gelen "Ankyra" idi. Bizanslı Stephanos Coğrafya sözlüğü'nde kente bu adın, Mısırlıları denize kadar sürüp çapalarına el koyan Galatlarca verildiğini yazar. Pausanias ise kentin Galatlardan önce, Frig Kralı Midas tarafından kurulduğunu öne sürer. Frig söylencelerine göre Midas, gemi çapasını bulan kişidir. Çok sonraları kent "Engürü" olarak adlandırılmıştır. Bu sözcüğün Farsça "üzüm" anlamına gelen "Engür"den geldiği söylenir.


M.Ö. 7.yüzyılda Lydialılar Kızılırmak'a kadar bütün bölgeyi ele geçirdi. M.Ö. 547'de ise Pers egemenliği başladı. Herodotos'a göre ordu, ticaret ve posta yolu olarak kullanılan Kral Yolu, Ankara'dan geçiyordu ve kent bu yol üstünde önemli bir konaklama ve ticaret noktasıydı. Ankara adı, yazılı kaynaklarda ilk kez Büyük İskender'in Doğu seferiyle ilişkili olarak geçer. Bu kaynaklarda tarihçiler İskender'in, ordusunu Apemaia Kelainai'den (Dinar) Gordion'a getirdiğini ve burada ünlü düğümü kestikten sonra da "Ankyra"ya ulaştığını yazarlar. Büyük İskender'in Pers egemenliğine son vermesiyle (M.Ö. 331) Hellenistik dönem başladı. Kral Yolu eski önemini yitirince, Ankara'da bir ölçüde geriledi.


İskender'in ölümünden sonra (M.Ö. 323) Ankyra M.Ö. 3. yüzyılın ilk çeyreğine değin Selevkosların elinde kaldı. Daha sonra Balkanlardan gelen ve üç kola ayrılan Galatların Tektosag kolunun eline geçti. M.Ö. 189'da Romalı komutan Manlius Vulso orduları ile Ankara'ya geldi ve öbür Galatları da yenerek bölgeyi Pergamon Krallığı'na bağladı.M.Ö. 168'de Pergamon Krallığı ile Galatlar arasında bir savaş daha oldu ve Ankara yeniden Galat egemenliği altına girdi.


M.Ö. 25'de Galatia bir Roma eyaleti durumuna gelince, Ankara'da Roma İmparatorluğu'na bağlandı. Yazıt ve sikkelerden anlaşıldığına göre, kent Roma döneminde gerek ticari, gerekse askeri açıdan oldukça önemli bir merkezdi. M.Ö. 2.yüzyılda Vespasianus zamanında yapılan yeni yollar kentin önemini arttırdığı gibi, Doğu Roma kültürünün Batı'ya yayılmasını da sağladı. Roma'yı izleyen Bizans döneminde İmparatorluğun başkentinin Roma'dan Konstantinopolis'e taşınmasıyla Küçük Asya'nın önemi arttı. İmparatorluk ordularının kışlık konaklama, ikmal ve toplama yeri olarak Ankara'nın da önemi sürdü. Ekonomik yaşam canlandı. Dokuma ve boyalı kumaş üretimi ile ticaret gelişti.


Bu barış ve refah dönemi, 7.yüzyıl başlarında Sasanilerin saldırılarıyla sona erdi. Ankara 9. yüzyılın başında Abbasi saldırılarına uğradı, 838'de yağmalarla büyük zarar gördü. Sonraki iki yüzyıl boyunca bir barış ve toparlanma dönemi yaşandı. Bizans'ın Doğu ile ticareti arttıkça Ankara'da gelişti. 11. yüzyılın ilk yarısındaki veba salgını, kıtlık ve deprem göçlere yol açtı. 11. yüzyılın sonlarıyla 12. yüzyılın başlarında kent Selçuklular, Danişmentliler ve Bizans arasında el değiştirdi. Ama Türkleşmenin oldukça yavaş olduğu çalkantılı bir dönemin ardından 12. ve 13. yüzyıllarda biraz toparlandı. Moğol akınları 1200'lerin ortalarında başladı. Bu dönemde bir yandan da Orta Asya'nın büyük kentlerinden kaçan çok sayıda esnaf ve zanaatkar Anadolu'ya bu arada Ankara'ya göç etti. Ekonomik ve toplumsal yaşamda önemli değişiklikler oldu. Ahi örgütlenmesi kuruldu. Selçukluların dağılma döneminde, kent Osmanlıların eline geçmeden önce, yönetim bir süre Ahilerin elinde kaldı.


Osmanlılar Ankara'yı ilk olarak 1354'te Orhan Gazi zamanında ele geçirdiler. Daha sonra Karamanlıların egemenliğine giren kent çeşitli çatışmalara sahne oldu. Bunlardan en önemlisi 1402'de Ankara önlerinde yapılan ve I. Bayezid'in Timur'a yenilmesiyle sonuçlanan Ankara Savaşı'dır. Kent, 1423'te kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı ve Anadolu Eyaleti'ne bağlı bir sancak yapıldı. II. Murad döneminde imar edildi. II. Mehmed döneminde ordunun toplandığı bir uğrak yeriydi. 16. yüzyıl ortalarında bir süre Anadolu Beylerbeyliği'nin merkezi oldu.


Osmanlı döneminde Ankara sof yapımı, debbağlık ve kundura üretiminde uzmanlaşmış bir ticaret merkezi olarak gelişti. 16. yüzyıl başlarında kentin nüfusu 15 bine ulaşmıştı. 1590'dan sonra Anadolu'nun kırsal kesimini saran Celali isyanları Ankara kentini de etkiledi. Birkaç Celali saldırısından sonra dış mahalleler boşaldı ve kent nüfusu azaldı. Bunu üzerine bugün yıkılmış olan üçüncü sur yapıldı. Ancak Ankara bu bunalımın etkisini çabuk atlattı: 17. yüzyılın ortalarına kenti ziyaret eden Evliya Çelebi Ankara'nın sağlam surlarla çevrili, herkesin sofçulukla uğraştığı nüfusu 30 bin olan bir şehir olduğunu yazar.


Osmanlı ekonomisinin 19. yüzyılda dışa açılması Ankara'nın kentsel ekonomisinde de önemli değişiklikler yarattı. Yeni ticaret rejiminde tiftiğin hammadde olarak kullanılmasına izin verilmesi, sof üretimini ve dokumacılığı geriletti. Buna karşılık, 1892'de kente demiryolunun ulaşması ve Ankara çevresindeki tarımın kısmen ticarete açılması ile ticaret gelişti.


Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda yenilmesinden sonra kabul ettirilmek istenen barış koşullarına karşı ulusal direnişin örgütlenmesi sırasında Ankara, Kurtuluş Savaşı'nın merkezi haline geldi. 16 Mart 1920'de İstanbul'un işgali ve Mebusan Meclisi'nin kapanması üzerine, 23 Nisan da Mustafa Kemal, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara'da topladı. Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanmasından sonra 13 Ekim 1923'te Ankara yeni Türk devletinin başkenti olarak ilan edildi.


Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti olmasıyla beraber Ankara her açıdan çok gelişti ve yaklaşık 5 milyonluk nüfusu ile bölgenin en önemli merkezlerinden biri haline geldi.

__________________
Kahpeliğin bahanesi, İhanetin telafisi olmaz.