Çevrimiçi

Zekât, Allah'ın emri, boynumuzun borcudur. Sadaka ise, maddî durumu iyi olanların, zorunlu olmayarak yapacağı bir yardım türüdür.

Bir defasında Peygamber Efendimiz, yeni Müslüman olan ve görevlerini öğrenmek isteyen birine namaz, oruç ve zekât borcunu ve bu üç ibadetin nafile kısımlarını alıştıra alıştıra söylemişti. Zekâtı bildirdikten sonra "Yapacağım başka birşey var mı?" diye soran bu Müslümana:

"Hayır, yok; ama zorunlu olmamakla beraber bir de sadaka var" demişti. 13

Sadaka vermek, zorunlu bir görev, yani farz değildir; fakat maddî durumu iyi olanlara sevap kazanacakları bir hayır türü, bir ibadettir.

Şimdi Peygamber Efendimizin hadisleri ışığında, bu konuda neler yapılması gerektiğini görelim:

Sadaka verecek şahıs öncelikle kendisinin ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılamalı, Allah Teâlâ'nın buyurduğu gibi sadakayı "ihtiyaç fazlasından" vermelidir. 14

İhtiyaç fazlasını fakirlere vermek insanın lehine, vermemek aleyhinedir. 15

Kendisinin ve ailesinin ihtiyaçlarını zor karşılayan bir kimsenin, çocuklarının rızkını sadaka olarak dağıtması ve onları başkalarına muhtaç etmesi doğru değildir.

Bir kimsenin kendisi ve ailesi için yaptığı harcamalar da bir sadakadır ve harcamaya öncelikle kendi ailesinden başlamak, akrabasını ve yakınlarını gözetmek gerekir. 16

Akrabaya yapılan yardım, akraba olmayana yapılan yardımdan iki misli daha sevaptır. 17

Açların doyurulması,18 insanlara yemek ikram edilmesi en hayırlı işlerden biridir.19

Zekât veya sadaka verince malın azalacağı düşünülebilir; fakat sadaka kesinlikle malı azaltmaz.20

Her gün iki melek; malını fakirlere verene yenisinin verilmesi, vermeyenin malının da telef edilmesi için Allah'a dua eder.21

Allah Teâlâ sadaka veren kimselere, verdiklerinin karşılığını kat kat fazlasıyla ödeyeceğini de va'detmektedir.22

Sadaka verirken fakirin şahsiyetini incitmemelidir. Bunun yolu, sağ elin verdiğini sol elin bilmeyeceği şekilde gizlice yardım etmektir.23

Allah Teâlâ gizli yapılan yardımın daha değerli olduğunu belirtmektedir.24