Çevrimdışı

Sultanın sandığından oyuncak çıktı
SEVİNÇ ÖZARSLAN
01.01.2011
-----------


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Sürgün edilmeden önce (1922-1924 yılları arasında) Dolmabahçe Sarayı'nda yaşayan son Halife Abdülmecid Efendi'nin kızı Dürrüşehvar Sultan'a ait oyuncaklar ve kitaplar, tavan arasında saklanan iki sandıktan çıktı. Harem dairesinde titizlikle tasnif edilen 600 objeden 50'si, ocak ayı sonunda açılacak Milli Saraylar Koleksiyon Müzesi'nde sergilenecek.

Milli Saraylar'a bağlı saray, köşk ve kasırlarda mekân yetersizliği nedeniyle sergilenemeyen 45 bin obje yavaş yavaş gün yüzüne çıkarılıyor. Dolmabahçe Sarayı'nda ocak sonunda açılacak olan 'Milli Saraylar Koleksiyon Müzesi'nde şimdilik 5 bini sergilenecek. Padişahların tıraş takımları, tabak çanak gibi günlük hayatın parçası olan küçük objeler müzede ziyarete açılacak. Müzenin en önemli bölümlerinden biri 'Eğitim ve Oyun Gereçleri Koleksiyonu' olacak. Çünkü bu bölümde birkaç yıl önce sarayın tavan arasında bulunan iki sandıktan çıkan, son Halife Abdülmecid Efendi'nin kızı Dürrüşehvar Sultan'ın 10 yaşına kadar oynadığı oyuncaklarını, kitaplarını ve el işi ürünlerini göreceğiz. Şu anda Harem dairesindeki bir odada tasnif edilen oyuncakları Milli Saraylar Daire Başkanı Yasin Yıldız ve müze araştırmacısı Ayşe Fazlıoğlu eşliğinde gördük.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Müze Araştırmacısı Ayşe Fazlıoğlu ile saray görevlisinin elinde tuttuğu defter, Dürrüşehvar Sultan'ın imzasını attığı resim defteri.
Toplam 600 objenin çıktığı sandıktaki oyuncak sayısı 50, geri kalanlar eğitim gereçleri. Müzede ise oyuncak ve eğitim malzemelerinden toplam 50'sine yer verilebilecek. Oyuncaklar arasında bebek, araba, bebek elbiseleri, oyuncak fil, mutfak gereçleri, mobilyalar, yastık, yorgan, örtü, oyuncak taş yapı seti, dama, domino, pazıl var. İkinci sandıktan çıkan eğitim gereçleri arasında ise ölçü kapları, kitaplar, defterler, resim defterleri, boya kalemleri, cetvel, notalar, hikâye kitapları ve haritalar yer alıyor. Ayşe Fazlıoğlu, bazı kitap ve defterlerin Sultan V. Murad'ın torunu Nilüfer Sultan'a ait olduğunu söylüyor. Oyuncaklardan en fazla dikkat çekeni İngiltere'den geldiği belli olan bir 'pazıl' ile Alman F.Ad. Richer&Cie. tarafından yapılmış 'Anker Taş Yapı Seti'. Çocukların zihin gelişimi için geometrik şekillerin önemli olduğunun anlaşılması üzerine geliştirilmiş bu yapı setleri ilk olarak 1840 yılında Friedrich Froebel tarafından ahşaptan üretilmiş.
Oyuncak ve eğitim gereçleri bir hanedan üyesinin yetiştirilmesinde gösterilen özeni vurgulamasının yanı sıra Halife Abdülmecid'in kızını yetiştirirken gösterdiği yakın ilgiyi yansıtması bakımından önem taşıyor. Yasin Yıldız, "Müzede böyle bir bölüm açarak Osmanlı sarayında yetişen sultanların eğitimine verilen öneme dikkat çekmek istedik." diyor. Detaylı araştırmaları halen devam eden koleksiyon önümüzdeki yıllarda bir sergi ve kitap eşliğinde tanıtılacak.
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.





Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.



Babası Abdülmecid Efendi tablolarında onu resmetti

Dürrüşehvâr Sultan, 26 Ocak 1914 tarihinde Üsküdar İcadiye'de dünyaya geldi. Halife, kızına 'şahlara mahsus inci' anlamına gelen "Dürrüşehvâr" adını verdi. Resmî unvanı "Devletlu İsmetlu Hatice Hayriye Ayşe Dürrüşehvâr Sultan Aliyyetü'ş-şan Hazretleri" olan Sultan Abdülaziz'in torunu Dürrüşehvâr Sultan'ın çocukluk dönemi dört yaşına kadar doğduğu Mecid Efendi Köşkü'nde (Bağlarbaşı'nda), sekiz yaşına kadar Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde ve ardından Mecit Efendi'nin 1922 yılında halife olması ile birlikte 1924 yılına kadar Dolmabahçe Sarayı'nda geçti. Hilafetin kaldırılıp hanedan üyelerinin sınır dışı edilmesine değin Dolmabahçe Sarayı'nda yaşadı. Sarayda bıraktığı tüm eşyaları iki sandığa konulup tavan arasına kaldırıldı. Sanatçı kişiliği ile tanınan babası Son Halife Abdülmecid Efendi'nin fırçasından çıkmış çok sayıdaki tabloya konu oldu. Bu tabloların bir kısmı Dolmabahçe Sarayı'nda bulunuyor. Kısa bir süre İsviçre'de yaşayan halife ve ailesi, yaşamını 1939 yılına kadar Fransa'nın Nice kentinde sürdürdü. Halife 1939'da Paris'e taşındı. Dürrüşehvâr Sultan, Nice'de Kasım 1931 tarihinde dünyanın en zengin hükümdarlarından biri olan Haydarabad Nizamı'nın oğlu Âzam Cah ile evlendirildi ve böylece Berar Prensesi unvanını aldı. Hindistan'da yaşamını sürdürürken çocuklarının eğitimi dolayısıyla Londra'ya yerleşti. Hatıralarını Haydarabad'da 1947 yılında yayımlanan "Doğan" isimli kitapta kaleme aldı. 7 Şubat 2007 tarihinde Londra'da vefat eden Sultan Brookwood Mezarlığı'nda yatmakta olan annesi Mehisti Kadın Efendi'nin yanına defnedildi.

***



Fransız tığ kabı da var, pazılı da...


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Oyuncak fil: Kadife kaplı oyuncak filin sırt kısmında metal saçaklı, yün ve aplikeli baskı kumaştan yapılmış örtü bulunuyor.


Oyuncak araba: 20. yüzyıl başında yapıldığı tahmin edilen arabanın tekerlek ve konstriksiyonu, yaldızlı ahşaptan üretilmiş.

Sarı saçlı bebek: Keçeden yapılan bebeğin giysileri yünlü kumaştan dokunmuş. 20. yüzyıl.

Pazıl: Ahşap üzerine kâğıt kaplama olan İngiliz yapımı bu pazıl, 134 parçadan oluşuyor. 7 parçası eksik.

Arap kızı tablosu: Arap kızı figürünün yer aldığı tabloyu el işi dersinde kumaşlarla süslediği tahmin ediliyor.

Rahle: Masif maun ağacından tek parça üretilen minyatür rahlenin dış yüzünü fildişi ve maun malzemeli bordür çevreliyor. Her iki kanatta yer alan dış yüz zeminlerinde, üçgenlere ayrılmış karelerden oluşan sedef süslemeler, sıvama (Şam işi) tekniği ile yapılmış.

Anker taş yapı seti: 1882'de 'Richer Ancher Yapı Seti firması' tarafından yapılan bu yapı seti, çocukların zihin gelişimi için geometrik şekillerin önemli olduğunun anlaşılması üzerine geliştirilmiş.

Tığ kabı: Sultan, dantel örmeyi de öğrenmiş. Defter şeklinde yeşil renkli Fransız yapımı bir tığ kabı bile var.

Süs dergisi: Güzelliği ile ünlü olan Dürrüşehvar Sultan'a dönemin gazete ve dergilerinde sık sık rastlanıyor. Süs dergisine de kapak olmuş.

Resim defteri: Müziğe ilgi duyan ve resme yeteneği olan Sultan'ın sandıktan nota ve resim defterleri çıkmış. Resim defterinde, Osmanlı topraklarına ait haritalar var. Rumeli haritası gibi. Defterlerin üzerinne mutlaka imzasını atmış.
Eğitim defterleri: Defterleri incelerken Sultan'ın, hocası Muallim Kemal tarafından nazikçe uyarıldığını görüyoruz: "Hatalı bölümleri iki kere yazmanızı rica ederim efendim." ya da beğenilerini, "İmlanız muvaffakiyetlidir (başarılıdır) efendim. Yazılarınız ve imlanız güzelleşiyor. Cenabı hak daha ziyade muvaffakiyet ve gayret versin efendim." cümleleriyle ifade etmiş.