| |
|
10 Şubat 2010, 23:56
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Yunan Mitolojisi YUNAN MİTOLOJİSİ Eski Yunanlılar doğadaki herşeyi tanrı olarak görmüşler etraflarında olan her olayı bir tanrıyla bağdaştırmışlardır. İnsan şeklinde olmalarına rağmen ölümsüz ve insanlardan çok daha güçlü olan bu tanrılar Yunan mitolojisiin temelini oluştururlar. Asırlar boyunca anlatılagelen ve "mythos" denilen hikayelerden oluşan Yunan mitolojisinin ana konuları dünyanın tanrıların ve insanların oluşumu tanrıların kendi aralarındaki veya insanlarla olan ilişkileri ve Troya Savaşı gibi gerçek olaylardır. Bu gibi gerçek olaylara ağızdan ağıza anlatılırlarken çeşitli hayal ürünü hikayeler eklenmesi sonucu oluşan efsaneler aynı zamanda tarihsel değer de taşırlar. Yunan mitolojisine göre başlangıçta yani dünya oluşmadan önce Khaos (sonsuz boşluk) vardı. Sonra Khaos'tan Gaia yani toprak ve daha da sonra çekici gücün sembolü Eros çıktı. Eros'un sayesinde Khaos ve Gaia'dan Erebos (yeraltı karanlığı) ve Nyks (gece) onlardan ise Arther (göğün üst tabakalarının ışığı) ve Hemere (gündüz) doğdu. Daha sonra Uranos (gök) ve Pontos'u (deniz) dünyaya getiren Gaia Uranos'la birleşerek erkek ve dişi titanları tek gözlü devler olan Kyklop'ları ve Hekatonkheires adlı yüz kollu devleri doğurdu. En son doğan erkek titan olan Kronos babasını yenerek tüm evrenin kralı oldu. Krallığını kaybetmemek için kendisi gibi titan olan karısı Rhea'dan doğan çocuklarını yiyen Kronos kendisinden kaçırılan oğlu Zeus tarafından yenilince mitolojide tanrılar devri başladı. ZEUS Tanrıların en büyüğüdür.Rheia ve Kronos'un oğludur.Gaia ve Uranos torunlarından birinin ölümsüzler arasında kral olacağını söylediği için. doğan tüm çocuklarını yer Kronos.Rheia Zeus'u doğuracağı gün Girit'e kaçar ve orda İda Dağı'nda bir mağarada doğurur.Kronos'a da bir bez içine taş koyup verir.Kronos Taşı yutar ve hiç bir şeyin farkına varmaz.Daha sonra Zeus babası Kronos'u yener ve kardeşlerini kusturur.Böylece üçüncü kuşak tanrıların Olymposluların hakimiyeti başlamış olur.Zeus'un Kardeşi Hades'e yer altı dünyasıPoseiodon'a Okyanusların hakimiyetiZeus'a Göklerin hakimiyeti düşer.Zeus Yağmur yağdırırgökleri gürletirşimşekler çaktırır.Troia Savaşı'ndaki rolü çok büyüktür.İda Dağı'nın tepesinde yönetir Troia Savaşını.Herşey onun buyruğuyla olur.Bazen Akhalar üstün bazen de Troialılar.Zeus buyruklarını Kartalının aracılığıyla iletir insanlara.Kartalın uçuşuna göre iyiye veya kötüye yorulur buyruk.Akhalar kötü durumdayken şöyle yalvarır Agemmemnon Zeus'a: "Böyle dediZeus acıdı onun gözyaşına yok olmasın istedi ordusuişmar etti gönderdi kartalıkuşların en şaşmaz olanını bir yavru geyik vardı kartalın pençesinde kartal attı onu Zeus'un güzel sunağı önüne orada Akhalar her şeyi bilen Zeus'a kurban keserlerdi Anladılar Zeus'tan geldiğini görünce kuşu Saldırdılar Troyalılar doludizgin hepsinin savaştaydı aklıfikri." Zeus Adaletli bir düzenin kurucusu ve koruyucusu sayılır.İlyada'nın son bölümünde Akhilleusoğullarını kesip öldürdüğü Kral Primos'un korkusuzca bir gece vakti Akha Gemilerine gelip oğlu Hektor'un cesedini istemesi üzerine Akhilleus şöyle der: "Talihsiz adamne acılar çekmiş yüreğin! Nasıl göze aldın gemilere gelmeyi tek başına Nasıl göze aldın benim gözüme görünmeyi? ben ki öldürdüm nice soylu oğullarını senin demirden bir yürek varmış göksünde. Hadi gelotur şu iskemlenin üstüne uyusun bağrımızda acılar ne yapalım yasımız çok büyükse ne çıkar yürek donduran iniltilerden! Talihsiz ölümlülere tanrılar şu kaderi dokudu: Yaşayacak insanlar acı içinde. Ama ölümsüzlerin hiç bir kaygısı yok. iki tane küp durur Zeus'un eşiğinde biri iyi biri kötü bağışlarla dolu. Zeus karıştırır bunlarısunar ölümlülere iyisinden de kötüsünden de pay alır insanoğlu ama yalnız kötü bağıştan pay alırsa bir adam yoksul olurhor görülür zorlu açlıkla sürünür tanrısal toprağın üstünde tanrılarinsanlar dönüp de bakmaz yüzüne." Zeus tüm bunlara rağmen evrende tek hakim değildir.Bunu Troya Savaşı'nda oğlu ve çok sevdiği Sarpedon'unun Patrakios'la teke tek döğüşündeSarpedon'un güç durumda kalmasına rağmen ona yardım edememesinden anlıyoruz.Troya Savaşı'nda Hektor'la Akhilleus teke tek döğüşür.Hektor uzun bir süre dayanır Akhilleus'a karşı.Ama sonunda dayanamaz geri kaçar.Troya Surlarında bir kovalamaca başlar Hektor'la Akhilleus arasında.Bütün bunları izleyen Zeus Hektor için üzüldüğünü söyler.Bu sırada Zeus'un kızı Athena çıkışır babasına.Ve Hektor'un ölümlü bir adam olduğunu ve ölümüne izin vermesi gerektiğini söyler.SOnra Zeus Athena'nın Hektor'a kurduğu tuzağa ve Apollon'un Hektor'u kaderine bırakmasına izin verir. TANRIÇALARLA EVLİLİKLERİ Metis >>> Athena Themis >>> Hora'lar ve Moira'lar Dione >>> Aphrodite Eurynome >>> Kharit'ler Mnemosyne >>> Musa'lar Lero >>> ApollonArtemis Demeter >>> Persephone Hera >>> AresHebeEileithya (Hephaistos) KADINLARLA EVLİLİĞİ Alkhemene >>> Herakles Antiope >>> AmphionZethos Kallistro >>> Arkas Danae >>> Perseus Aigina >>> Aiaskos Elektra >>> Dardanos lasion Harmonia Europa >>> MinosSarpedonRhadamanthys İo >>> Epaphos Leda >>> HelenaDioskur'lar Maia >>> Hermes Niobe >>> ArgosPelasgos Pluto >>> Tantalos Semele >>> Dionysos Taygere >>> Lakedaimon HERA: Analığın yüceliği ve evliliği simgeler. Kronos ve Rhea'nın kızı olan Hera kardeşi Zeus'la evlidir. Çoğunlukla kinci kıskanç ve hırçın bir tanrıça olmasıyla tanınır. HERA (JUNON) Kronos'un büyük kızı olan Hera aynı zamanda Baş Tanrının karısıdır. Zeus kendisine bir hayat arkadaşı aradığı zaman o henüz sütannesi Markis ile birlikte yaşayan genç bir kzdı ve Markis onu hiç yalnız bırakmıyordu. Bununla beraber bir kış mevsiminin çok soğuk bir gününde Hera ıssız bir yerde yalnız başına bulunuyordu. Birden bire soğuktan üşümüş titreyen bir kuğu geldi ve omzuna kondu. Üşüyen kuşa acıyan Hera onu yakalayıp ısıtmak için göğsüne yasladı. Oysa bu bir kuş değil Baş Tanrı Zeus'tu. "Hera dedi istiyorum ki sen benim karım olasın büyük gözlü güzel Tanrıça benim peşimden gel OlymposTa parlak bir that üzerinde ve benim sağımda oturarak saltanat sür. Hera razı oldu ve Baş Tanrı düğünü yapmak için karısını Kitheron dağının ormanlarla süslenmiş en yüksek tepesine götürdü. Tanrıların evlenmesine sevinen ağaçlar onları selamlamak için dallarını eğdiler ve çeşmelerden Ambrosia (Tanrıların özel içeceği) kokusu yayıldı. Bütün Tanrı ve Tanrıçalar bu düğünde bulunmak için Olypos dağından aşağı indiler. Düğün çok muhteşem oldu. Düğünde göklerin ve yerin bütün Tanrıları perileri hazır bulunmuştu. Düğüne yalnız Khelone adındaki bir peri kızı gelmemişti. Bu yüzden tembelliğinin cezası olarak onu ağır hareketin ve hantallığın sembolü olan kaplumbağaya çevirdiler. Hera Baş Tanrının elinden tutar tutmaz yaldızlı bir bulut onları neşe içinde Olympos'un tepesine Zeus'un sarayına götürdü. Güzel Tanrıça Hera o günden sonra; Ölümsüzler arasında Baş Tanrının karısı Olympos'un sultanı olarak kaldı. İlahi otoriteyi kocası ile birlikte paylaştı. O'da Zeus gibi bazen göğün en yüksek yerinde gürler öfkeye kapıldığı zaman rüzgarın zincirlerini çözer denizleri altüst ederdi. Denizlere sözünü geçirir ve bazen ayaklarının altında parlayan yıldızlara bile karışır onları idare ederdi. Olympos'ta oturan bütün Tanrıçaların en güzeli en çok saygı göreni idi. Kocasının sarayında toplantı salonuna girdiği zaman bütün Tanrılar ayağa kalkar onu selamlarlardı. Onun öfekiside Zeus'unki gibi korkunçtu tahtında otururken sinirlendiği zaman bütün Olympos'u titretirdi. ATHENA: Evleri ve kentleri korur. Babası Zeus'un kafasından tepeden tırnağa silahlı olarak doğmuştur. Aklın ve zekanın gücünü simgeler. Genellikle silahlı olarak canlandırılır. Zeus'un bilgelik ve akıl tanrıçası Metis'ten doğan kızıdır.Efsaneye göre Metis hamile kalıncaGaia Zeus'u uyarmış ve Zeus'da Metis'i yutmuştur.Athena'da silahlarıyla birlikte Zeus'un başından çıkmıştır.Bu nedenle Zeus'un kişileşmiş aklı olarak da kabul edilir.Zeus'un kızları arasında en çok Athena'yı sevdiği bu nedenle kalkanını ve öldürücü şimşeğini yalnız onun taşımasına izin verdiği söylenir.Ancak İlyada'da Athena'nın sakin ve kendinden emin gücüsavaş tanrısı Ares'in gücünden üstün tutulur.Athena doğru haklı savaşın tanrıçasıdır.Onun için Pallas ve Minerva sıfatları sıkça kullanılmıştır.Yunanca Pallo kargı sallamakkökünden gelebileceği gibi bakire anlamına gelen bir kelimeyle de bağlantılı olabilir.Athena bilgelik tanrıçası olarak Pronoia (temkinliihtiyatlı) sıfatına sahipti.Bu sıfatla tasvir edildiğinde simgesi baykuştur. Athene tasvirlerinde genellikle baştan aşağı silahlıdır.Başında miğfersol elinde medusa başına sahip kalkangöğsünde yine medusa başlı zırh bulunur.Klasik dönem sanatçılarının en fazla dikkatini çeken tanrıçalardan biridir.Özellikle Phidias'a atfedilen çok sayıda kabartma ve heykelinin olduğu bilinir.Athena heykellerinde ise sol elinde bir mızrak vardır.Ülkeyi saldırılardan koruyan bir tanrıçadır.Koruduğu kahramanlara savaşın hilelerini siyasal beceriyidoğru düşünüş ve görüşü öğretir.Güzel sanatları ve bilgeliği korurkentlerin yaşamasını sağlar.Herşeyden önce de bir sanat kenti olan Atena'nın kurucusudur.Atina Akropolis'i onun tapımına ayrılmıştır.Başka kentlerde Athena'yı koruyucu tanrıça olarak benimsemişlerdir.Bunlar arasında Troya'da bulunur. Yunan Tanrıçaları arasında iyi vasıfları çoğunlukta olan bir tanrıçadır Athena.Onun Hera'ya benzer düzenbaz ve kindar bir yönü vardır.Kendisine rakip olarak gördüğü Aphrodite ve Ares'e karşı çok acımasızdır.İlyada'da Zeus'un oynadığı rolü Odyssea'da Athena oynar.Odyssseus'a acırbu yiğit adamın çabalarının boşa gitmesini önlerona yardım eder.Ölümlü bir kadın olan Medusa güzellikte Athena ile boy ölçüşmeye kalkışınca Athena Perseus'a emrederek kafasını kestirmiş.Kalkanın üzerine takmıştır.Diğer bir olayı ise dokumacılıkta kendisiyle boy ölçüşmeye kalkan Arakhne'yi örümceğe çevirerek sonsuza kadar lüzumsuz dokumalar ve örgüler yapmaya mahkum etmiştir. DEMETER Fırat ile ilgili tanrıları batı bitişiğinde kare sığ bir havuz içinde buğday başakları ve çiçeklerle taçlandırılmış sol omuzu üzerinde bereket boynuzu olan Toprak ve ürün tanrısı olan Demeter büstünün olduğu mozaik yer alır. Burada mozaik ustası önce suyu Fırat Nehir tanrılarının olduğu havuzdan geçirip sonra bolluk ve bereket tanrıçası Demeter'in olduğu havuza ileterek Fırat'ın çevresine sunduğu bolluk ve bereketi tasvir edip ürün ve üretem denklemini kurmuştur. Ayrıca Demeter büstü sırasıyla sekizgen kuşak sekizgen dalga kuşağı doksan derece döndürülerek iç içe geçirilen iki eşkenar dörtgen ve bu dörtgenlerin sekiz köşesi aralarında sekiz balta betimi bulunan bezeklerin merkezindedir. Sekiz sayısının geometrik bezeklerle verildiği bu kompozisyon köşeleri ışkın süren bitkisel bezekli kare içine yerleştirilen dairevi bir kuşakla çevrilir. Bu panodaki sekiz sayısı Demeter'in kızı Persephone ile ilişkili olmalıdır. Çünkü Zeus Persephone'nin yılın üçte ikisini (sekiz ay) yani çiçek açma ve meyve zamanını annesi Demeter'in geri kalan üçte birini yani kışı da kocası Hades'in yanında geçirmesi kararlaştırmıştır. Demeter tapımında da (efsanesinde) Persephone'den ayrılmaz. Bu anne kıza "ilk tanrıça" da denir. Bu sebeplerle anne kız Belkıs/ Zeugma mozaiklerinde de birbirinden ayrılmamış olup burada Persophone sekiz sayısı kuralına göre yerleştirilen geometrik bezeklerle temsil edilmiştir. Tarım ürünlerini ve işlenen toprağın bolluk ve bereketini simgeliyor. kronosla reianın kızı oniki olymposludan biri. Zeus demeterle bir evlilik yapıyor ve persephone adında kızları oluyor. Persephone(kore - genç kız )adıyla da bilinir. Demeter Homeros için güzel saçlı tanrıça-altın saçlı-buğday saçlı-güzel örgülüolarak bilinşr ve bunun yanı sıra thesmophoros: yasa getiren tanrıça adıyla da bilinir. Demeter bir toprak tanrıçası ancak gaia gibi değil o işlenen tarım yapılan ürün alınan toprağın tanrıçasıdır. Tüm tarım ürünleri onun için kutsaldır. Özellikle başak. Demeter insana topraktan ürün almayı öğreten tanrıçadır.ve bu yüzden insanlara çok yakındır.tahıl tarımının güçlü olduğu yered güçlü demeter kültü vardır. Demeter sinirlendiği zaman kıtlıkla bunu belli ediyor. En önemli mythosu kızı persephoneyle ilgili olandır. Persephone bir gün çiçek toplarken yer yarılıyor ve hades yarılan yerden 4 tane atın çektiği bir arabayla çıkıp persephone yi kaçırıyor.demeter elinde meşalelerle kaybolduğunu düşündüğü kızı persephoneyi arıyor. Daha sonra helios ve hekate demetere kızını zeus un rızasıyla hadesin kaçırdığını söylüyor. Ve demeter olymposlulara küsüp şekil değiştirerek insanların içine karışıyor. Bir gün yolu eleusis e düşüyor ve eleusis de kralın kızlarıyla tanışıyor. Kızlar ona kralın bebeği demophon a süt annelik yapmasını öneriyor. Demeter bu bebeğe öyle çok bağlanıyor ki onu ölümsüz yapmak istiyor ve her gece kral kraliçe uyuyunca bebeği emzirdikten sonra onu bacaklarından tutup trs çeviriyor ve ateşin üstünde gezdiriyor baş aşağı ve onu nektarlarla besliyor. Bir gece demeter yine bebeği ateş üsütnde gezdirirken kraliçe buna tanık oluyor ve dehşete düşüyor. Demeter kendisine güvenilmemesine çok kızıyor ve tanrıça haline geri dönüyor. Kral ve kraliçe demeter için tapınaklar yapsada demeterin öfkesinden kıtlık çıkıyor ve diğer tanrılara adak adanamaz hale geliyor. Bunun üzerine olymposta toplantı oluyor ve demeterin taekrar olymposa dönmesi ve öfkesinin geçmesi gerektiği kararına varılıyor. Zeus bunun tek çaresinin persephone nin geri gelmesi olduğunu biliyor çünkü birbirlerini çok seviyor anne kız. Ve hadese haber gönderiliyor. Ancak persephone yer altında yediği bir nar tanesinden dolayı yeryüzünde temelli dönemiyor (yer altında bir nar tanedi dahi olsa bir şey yiyen ölümlüler yer yüzüne dönemez.)bunun üzerine zeus Persephone'nin yılın üçte ikisini (sekiz ay) yani çiçek açma ve meyve zamanını annesi Demeter'in geri kalan üçte birini yani kışı da kocası Hades'in yanında geçirmesi kararlaştırıyor. Betimler:demeter in en önemli atribülerinden biri meşaledir.ve demeter eleusis deyken triptolemos adındaki (tarım kahramanı)na tarımı öğretiyor ve triptolemos yılan ya da dragonların çektiği kanatlı arabayla dünyayı dolaşıp tarımı yayıyor. İkonografya: grup: (tarımla ilgili atribüler)başak demetlerihaşhaşbaşaklar çiçekler ve meyvelerle dolu sepet. grup: (mysterion ve yer altıyla ilgili olanlar)meşaleleryılanlariçinden yılanlar çıkan(cista mystica) sepet. Demeter genelde başı mantosuyla kapalı ya da saçı açık giyimli olgun bir kadın olarak betimlenir.başında polosdiadem ya da stephane bulunabiliyor.Demeterin atribüleri genelde persephone nin de atribüleridir GAİA Dünyayıyerievrensel öğe olarak toprağı simgeler.Bir tanrıdan çok kozmik bir varlıktır Gaiabütün öğelerin kaynağında bulunan ana ilkedir.Gaiaevreni bir düzen yötemine göre meydana getiren ve düzensiz boşluktan çıktıktan sonra dişi-erkek birleşme yoluyla evrenin kendisini ve tanrılarını yaratır.İlkin Uranos'la birleşip erkek ve dişi Titan'larıKyklopları ve Hekatonkheirleri doğurur.Bu doğurma sürecinden hemen sonra evrene egemenlik savaşaının ilk belirtisi Uranos tanrının doğan çocuklarını Gaia'nın karnına gerisin geri tıkmasıyla baş gösterir.Son Titan oğlu Kronos'a babasının erkeklik uzvunu kestirdikten sonra Gaia bu kez kendi doğurduğu Pontos'la birleşir ve ondan NereusthaumasPhorkysketo ve eurybie'yi doğurur.Gaia Uranos'un devrilmesini sağladığı gibi tahta çıkan oğlu Kronos'un da devrilmesini sağlar.Çünkü Kronos babası Uranos gibi zorbaca davranır ve çocuklarını doğar doğmaz yutar.Karısı Rheia Zeus'a gebe kalınca Gaia ile Uranos'tan doğuracağı çocuğu kurtarma çarelerini sorar.Bu kez de Gaia kızına kaderi bildirmekle kalmaz-kader Uranos'un oğluna yenildiği gibiKronos'un da Zeus eliyle devrilmesidir.-Kronos'u aldatmak çarelerini de gösterir ve Zeus'un Girit'te bir mağarada gizlice doğmasını sağlar.Kronos'a da bir taş yutturulur.Gaia birinci kuşak devrimini hazırladıktan sonra ikinci kuşak devrimini de hazırlar.Zeus'a ne yoldan egemenliği elde edebileceğini o öğretir;çare Kronos kuşağından Titan'ları yenmek için Kyklop'ları kuşağından ve Hekatonkheir'leri kurtarıp yardıma çağırır.Zeus Gaia'nın dediğini yaparak devlere karşı savaşı gerçekleştirir ve Titanları devirerek dünya egemenliğini ele geçirir. Gaia son olarak Tartaros'la birlikte Typon'u doğurur.Başka Theogonia'lara göre Tartaros'tan Ekhidna adlı bir kızı olmuş ve Poseidon'la birleşerek Antalos devini doğurmuş.Genellikle devlerazmanlarcanavarlar hep Gaia'dan doğmuştur. Zamanla Gaia'nın Myhtos'ta yeri ve önemi değişmişkozmik nitelikteki ana toprakdinde daha belirli birer tanrıça olarak görülenbir yandan Demeteröte yandan Kybele gibi toprak ve bereket tanrıçalarına yer vermiştir.Gaia böyle daha kişisel ve insansal tanrıçalarla ya birleşmişya da kozmik öğe olarak felsefe alanına girmiştir. HADES zeus yeryüzünün hakimiyetini kardeşleri arasında bölüştürürken yeraltıda Hades'e düştü.İnsanların ve tanrıların sevmediklerisertzalim tanrı Hadeskarıs Persephone ile birliktegölgeler halinde dolaşan ölülelere hükmeden yeraltı ülkesindeki saraylarında yaşarlar.Hades kelimesi görünmeyen anlamına gelir.Başındaki sihirli başlık onu görünmez kılar.Hades yalnız yeraltı ölüler ülkesinin tanrısının adı değilaynı zaman da ölüler ülkesinin adı da olmuştur. Tanrı Hades ölüler ülkesinden ayrılmazdiğer tanrıların katıldıkları şölenlere katılmaz. Onunla ilgili tek efsane Persephone'yi kaçırmasıyla ilgili olandır.Hades çok sık tasvir edilen bir tanrı da değildir.Genellikle Persephone ya da atribüsü olan Kerberos adındaki üç başlı köpekle birlikte tasvir edilir.Uyku ve kardeşi ölüm de Hades'te yaşarlar.Zeus gibi tanrı Hades'te insanlara rüyaları gönderir.Düşler yeraltı dünyasından çıkarken iki kapıdan geçer.Boynuz kapıdan çıkanlar güzeliyi rüyalarfildişi kapıdan çıkanlar;kötü rüyalardır.Hades'in bir diğer adı da Pluton'dur.Zengin anlamına gelen bu sıfatla yer altındaki tüm hazinelerin Hades'in olduğu belirtilmek istenmiştir.Bereket boynuzu (cornucopia) başlıca atribüsüdürikinci olarak asası gösterilebilir fakat asa bir çok tanrıda vardır.Kutsal hayvanı Kerberos yani üç başlı cehennem köpeğidir.Yılanla da sahnelendiği görülebilir.Kutsal bitkileri Narhaşhaşnergis ve selvidir.Göreceli özellikleri olgun yaşta genellikle sakallıtahtta oturur. HEKATE Artemis'e benzeyen ama kendine özgü efsaneleri bulunmayan bir tanrıça.Titanlar kuşağından gelmedir.Bu sebeple Olymposlu tanrılardan değildir.Hekate iyiliği bütün insanlar üzerine yayar.Gerek savaşta gerekse spor oyunlarında başarı ihsan eder.Balıkçılara bol balık veriristediği kişinin davar ve sığırlarını çoğaltır.Özellikle gençliğin feyizlendiricisi tanrıçası olarak Apollon ve Artemis kadar kendisine başvurulan bir tanrıçasıdır.Zamanla Hekate'nin özellikleri değişmişsihir ve büyüye hükmeden bir tanrıça olarak görülmeye başlanmıştır. Karanlıklar alemiyle ilişkilendirilmiştir.İki elinde birer meşale taşırken ya da kurtköpek veya kısrak şeklinde görülür.Sihirbazlığın icadı ona atfedildi.Kolkhisli Aietes ve Medeia gibi ünlü büyücüler sınıfına soktu.Nitekim;daha genç tarihli bazı hikayeler Kirke'yi onun kızı yaparlar. Oysa Kirke Medeia'nın annesi veya halasıdır. Hekatebüyücü olarak en önemli büyü yerleri olan yol kavşaklarına hükmeder.Buralara Hekate'yi üç gövdeli ve üç başlı olarak gösteren heykelleri dikilmiştir. HEPHAİSTOS Hephaistoszanaatkarlar tarafından Athena ile birlikte mesleklerin piri ve koruyucusu olarak kabul edilen bir ateş tanrısıdır.Tarımıuygarlığı ve şehir hayatını korur.Anadolu kökenli tanrılardan biri olan Hephaistosözellikle sönmüş yanardağ olarak saygı görmüşsonraları yanardağların içinde çalıştığına inanılmaya başlamıştır.Zeus' la Hera 'nın oğlu olarak bilinmesine rağmenZeus'un Athena'yı başından doğurmasına karşılık Hera'nın da Hephaistos'u tek başına doğurduğu söylenmektedir. Hephaistostanrılar arasında en çirkinidir.İki ayağı da topaldır.Homeros'un İlyada'sında bunun sebebi iki şekilde açıklanır.Birinciye göre babası Zeus Hera ile kavga ederken Hephaistos annesinin tarafını tutmuşbuna kızan Zeus oğlunu Lemnos adasına fırlatmış ve Hephaistos bu yüzden sakat kalmıştır.İkinci efsaneye göre Hephaistos sakat doğmuşbu durumdan utanan annesi onu Olympos'tan aşağı fırlatmış ve Hephaistos'u Nereidler büyütmüştür.Hephaistos' la Hera hiç bir zaman birbirini sevmemilerdir. Tanrıların arasında en çirkin olan olmasına rağmenhem onlar hem de insanlar arasında en sevilen tanrıdır.Olympos'taki görkemli saraylar onun elinden çıkmıştır.Tanrılar ve kahramanlar için en güzel silahları yapmıştır.Zeus'un emriyle insanları cezalandırmak için gönderilen ilk kadın Pandora onun eseridir.Hephaistosİlyada'da Kharis (zerafet neşe ve sevinci temsil eden tanrıçalardan biri) ile evlidirOdysseia'da ise Aphrodite ile evlidir. HERAKLES HeraklesZeus ve Miken Kralı'nın kızı Alkmene'nin oğludur.Kadına aşık olan Zeus ona kocası kılığında yaklaşmıştır.Herakles'in Zeus'un çocuğu olduğunu anlayan Hera onunla sürekli uğraşmış ve ölümüne neden olmuştur.Herakles doğduğu günden itibaren tanrısal bir kuvvete sahiptir.Hera'nın gönderdiği iki büyük yılanı öldürdüğünde henüz birkaç günlük bebektir. Herakles üstün bir eğitim görmüştür.En iyi yaptığı işler ok atmakaraba kullanmak ve güreşmektir.18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı öldürmüştür. Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara verilmiştir.Bu kızdan üç oğlu olmuştur.Hera işe karışarak Herakles'i çıldırtmışHerakles'te karısını ve çocuklarını öldürmüştür.Suçlarından arınması için Miken Kralı'nın hizmetine giriponun her istediğini yapması gerekmiştir.Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in görevleri denir.Bu işler şunlardır; • Hiçbir silahın işlemediği Nemea aslanını boğaraköldürmek • Lerna bataklığındaki 9 başlı ejderi yok etmek • Artemis'in kutsal hayvanlarından Kyreneia geyiğini yakalamak • Erymanthos dağında yaşayan büyük yaban domuzunu ağla tutmak • Auigias'ın ahırlarını bir günde temizlemek ( iki büyük ırmağın yataklarını değiştirip ahırlardan geçirerek) • Girit'e gidip Poseidon'un Minos'a verdiği azgın boğayı getirmek • Troya Kralı Diomedes'in insan eti yiyen kısraklarını yakalamakbunun için önce Diomedes'i öldürmüştür. • Amazonlar kraliçesi Hippolyte'den kemerini almak.Kemeri almak için kraliçe ile anlaşmışancak Hera'nın kışkırtmasıyla AmazonlarHerakles'e saldırmışHerakles'de kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır. • Okeanos'un bir adasında bulunan 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak • Hesperidler'in altın elmalarını getirmek • Hermes'in ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne çıkarmak ( Kerberos'u daha sonra geri götürdü) Ancak Herakles'in çilesi bunlarla bitmedi.Bu 12 işten sonra sayısız mecralara girişti.Lydia kraliçesi Omphale'nin hizmetinde bir yıl kadın kılığında çalıştıyün eğirdi.Prometheus'u kurtardıTroya'yı tahrip etti.Argonatların seferine katıldı.Deineiara ile evlendiKentavros Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaraladı.At adamın kanıyla kaplanmış olan gömleği Herakles'in vücuduna yapışarak onu tutuşturmaya başladı.Bu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevler içine attı. Herakles'in ölümüne başta Zeus olmak üzere bütün tanrılar üzülmüş ve onu Olympos'a götürerek ölümsüzlük bağışlayıp tanrıça Hebe ile evlendirmişlerdir.Fizik ve Moral gücün simgesi olan Herakles Yunanistan'da hem tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım görmüştür.Heraklesoğulları denilen çocukları Yunan yarımadasının ataları sayılmışlardır. HERMES HermesZeus ile Titanlar soyundan gelen Maia'nın oğludur.Bir başka adı Argiphontes'tir. Doğduğu günün akşamı kundağını çözüp beşiğinden çıkar.Mağaranın önündeki kaplumbağayı öldürüp içini boşaltarak yedi tel takar ve bir kithara haline getirir.Sonra Apollon'un sürüsünden elli inek çalarak onları bir mağaraya saklar.Gerçeği öğrenen ApollonHermes'in mağarasına gelirorada beşiğinde uyuyan Hermes inekleri çaldığını inkar eder.Bunun üzerine Zeus'un yargıçlığına başvurulur.Zeus'un kararı Hermes'in inekleri Apollon'a geri vermesidir.Ancak mağarada Kitharayı gören Apollon sazı alıp karşılığında inekleri vermeyi kabul eder.Hermes bundan sonra pan kavalını icat eder.Apollon Syrinks denilen bu kavalı da ister ve karşılığında Kerykaion denilen sihirli altın değneğini verir.Hermes bu değnekle habercilerin ve hırsızların tanrısı olur. Zeus da çocuklarının arasında en akıllısı ve kurnazı olan Hermes'i kendisine haberci olarak seçmiştir.HermesZeus'un buyruklarını ölümlülere ve tanrılara iletir.Hermes Olympos'lu diğer tanrılar arasında da haberleşmeyi sağlar.Haberci tanrı Hermes efsanelerde daima kanatlı ve ayakkabıları ve başlığıyla anılır.Hermes yunan tanrıları içinde en renkli kişiliklerden biridir.Tanrı olarak nitelikleri fazladır. 1.Sürülerin tanrısıdır.Arkaik dönem Yunan sanatında çoğu kez omuzlarında bir koçla tasvir edilir.Odysseus'un karısı Penelope ile Arkadia dağlarında birleşmelerinden çobanların tanrısı Pan doğmuştur. 2.Hile ve hırsızların tanrısıdır.Bu konudaki öyküHermes'e ait efsanelerin en ilginçlerinden biridir.Hermes doğduğu gün olağanüstü işlere girişmiş ve aklı ve yetenekleriyle tanrıların hepsinden daha üstün ve kurnaz olduğunu kanıtlamıştır. 3.Güzel ve inandırıcı konuşur.Bu özelliğiyle hatiplerin tanrısıdır. 4.Hermes yollarıyolcularıtüccarları ve ticareti korur.Yollara dikilen Herme denilen heykelleriilk çağın kilometre taşlarıdır.Bunlar bir tanrı büstü ve fallos simgesini taşıyana yuvarlak ve döstgen kaidelerdir. 5.Hermes yer altı ve yer üstü arasında habercilik yaparölenlerin ruhunu yer altı ülkesineHades'e götürür. 6.Zeus'un gönderdiği uykuyu ve rüyaları insanlara iletmek onun görevidir.Bunu Apollon'un kendisine verdiği değnekle yapar. Hermes'in pek çok önemli efsanede rolü vardır.Homeros'un destanlarında Zeus'un habercisidir.Üç güzeller efsanesin HeraAthena ve Aphrodite'yi İda Dağı'na götürürParis'e altın elmayı o verir.Odysseus'u Kalypso'nun elinden kurtarır.Hero'nun İo'nun başına diktiği Argos'u Zeus'un emriyle öldürür.Dionyssos'u Hera'nın hışmından kurtarmak için kaçırır. HESTİA Kronos ve Rhei'nın kızı.Ocağı simgeleyen ateş tanrıçası.Soyut bir kavram olan kutsal ateşi simgeler.Poseidon ve Apollon ona talip olduğu halde hiç evlenmemiştir.Her tapınakta ve her evde sunağı vardır. Roma MitolojisindeYunandan daha çok önem kazanmıştır.Roma'da onun adına tapınak yapılmıştır.Buradaki rahibeler Vesta rahibeleri denmiştir.Bu rahibelerde Hestia/Vesta gibi bakiredir. KOİOS Uranos'la Gaia'nın oğluTitanlardan biri.Erkek kardeşleri Okeanos Hyperionİapetos ve Kronos'tur.Kız kardeşleri Theia Rheia Themis Tethys Mnemosyne ve Phoibe'dir.Koios'la Phoibe evlenirleriki kızları olur veto ve Asteria.Işığı simgeleyen göksel varlıkları meydana getiren Koios'la Phoibe Apollon ve Artemis'in atalarıdır. KYBELE Tarih öncesinin aydınlanabilen en gerilerine dek gidildiğindeAkdeniz çevresindekuzey ülkelerindeAsya içlerindeki tüm kültür ve uygarlıklarda çeşitli isimlerle anılan ancak hep aynı öze indirgenebilen bir Ana Tanrıça ile karşılaşılır.Uzun zamandır yapılmakta olan arkeolojik çalışmalar sonucu ana tanrıça dininin kaynağının Anadolu olduğu kesinlik kazanmıştır.Hacılar ve Çatalhöyük'te yapılan çalışmalar ana tanrıça motifinin MÖ.6500-7000'lere kadar uzandığını ortaya koymaktadır.Ana tanrıça ayaktaoturmuş ya da uzanmış olarak tasvir edilir.Geniş kalçalıkarınlıiri göğüslü ve daima çıplaktır.Kalçagöğüs ve vurgulanan üreme organı analığıüremeyidişiliğihayatın sürmesini ve bereketi simgeler.Ana tanrıçanın bu özellikleri Kybele'den Artemis'e kadar bütün ana tanrıça imgelerinde vardır.Heykellerin bir bölümünde doğum yaparken gösterilir.Bazen göğsünün üzerinde kollarında bir erkek çocuğu taşır.Butanrıçanın hem çocuğuhem de sevgilisi olan Attis'tir. Ana tanrıça oturmuş ya da doğum anındaki pozisyonlarında iki yanında leoparla gösterilir. Leoparana tanrıçanın kutsal hayvanıdır ve onun hayvanların kraliçesi olmasını ve doğa üzerindeki sınırsız egemenliğini simgeler. Frig yazıtlarında karşımıza Matar ya da Mother adıyla anılan bir ana tanrıça çıkar.İki kez de Kubileya adıyla anılır.Ana tanrıça motifleri arasında en bilinenidir.Kubileya"dağların" demektir.Bu isim tanrıçanın doğaya ait olduğunu gösterir.Batı dillerineMehter ya da Mother (anaanne) olarak girmiştir.Roma dünyasında Manga Matherbüyük ana anlamındadır.Buna ek olarakGrekler ve Romalılar onu Frigce Kubileya adından ya da sıfatından dolayı Kybele (Cybele) biçiminde çağırdılar.Ancak dualarda Ana-Anne biçiminde anıldı.Hellenistik dönemde adı Kybebe'dir. Kybele'nin Prehistorik dönemlerden beri gelen ana tanrıçayla ilişkisi olduğu önerilmektedir.Bronz ve Erken Demir Çağı'nda ana tanrıça geleneğinin devam ettiği belirtilir. Ancak esas tartışma Geç Hititlerdeki Kubaba adlı tanrıçanın Friglerin tanrıçası ile aynı olup olmadığı üzerinedir.Friglerin Mother olarak adlandırdıkları ana ile özellikle Kargamış'ta Kutsanan Kubaba'nın ilişkisi henüz kesinlik kazanmış değildir. Anadolu'da fazla tanınmamış çok sayıda Kybele anıtı vardır.Bunlar özellikle Afyon-Eskişehir civarında yeralan Açıkhava tapınaklarıdır.Burada nişin içindeortada ana tanrıça iki yanında arka ayakları üzerinde duran birer aslan kabartması bulunur.Ana tanrıçaya tapınmaya gelenlerKybele'nin simgelediği bereket ve doğurganlıktan pay almak için Kybele'nin ve aslanların üreme organlarını dokunarak aşındırdıkları görülmektedir. Ana tanrıçanın çok iyi bilinen bir efsanesi vardır.Bu efsane de hem analık niteliği hem de kültünün özellikleri anlatılmaktadır.TanrıçaAttis (ateş) adlı erkeğe aşık olur.Attis Kral Midas'ın kızıyla evlenmek üzereyken karşısına çıkarak çıldırtır ve kendi kendisini hadım etmesine neden olur.Akan kanda bit ve çiçeklermenekşeler biter ve Attis bir çam ağacına dönüşür.Bir başka efsaneye göre Attisana tanrıçanın tek başına yarattığı oğludurbüyüdükten sonra da onun sevgilisi olmuştur.Attis Efsanesinde simgelediği gibi akan kan yitirilen erkeklik gücü daha evrensel bir nitelik kazanarak bereket ve canlılığın daha geniş bir alana yani bütün doğaya geçmesini sağlamaktadır.Kybeleşiir ve düzyazıda adından en çok söz edilen tanrıçalardan biridir.Özellikle Romalı yazarlar Kybele'den sık sık bahsetmişlerdir. Nike Eski Yunan ve Roma dünyasındaOlympos tanrılarının soyundan gelmeyip de soyut kavramların kişileştirilmiş biçimi olan tanrıçalardan biridir.Nikezafer kavramının somutlaştırılmış biçimizafer tanrıçasıdır.Homeros'un destanlarında rastlanmaz.Hesiodos'a göre ise Pallas'la Okeanos'un kızı Styks'ten doğmuştur.Olympos tanrıları kuşağından önce olmasına rağmen kimi efsanelerde Athena'nın oyun arkadaşı olarak geçer.Nikeresimlerde kanatlıhızlı uçan ve göklerden süzülerek zaferi getiren bir genç kız olarak gösterilir.NikeAthena'nın ön isimlerinden biri olarak da geçer.Heykel ve resimlerde en çok tasvir edilen ölümsüzler arasında yer alır. PERSEPHONE Zeus'la Demeter'in kızı olan Persephonekore yani genç kız olarak da anılmaktadır.Önceleri bereket ve toprağı simgelerken Hades tarafından kaçırılmasından sonra ölüler ülkesinin tanrıçası olmuştur. a.Tarımla ilgili Atribüleri;elinde veya başında başak demetihaşhaş ve başakçiçekmeyve dolu sepet. b.Müstesonlar ile ve yer altı ilgili atribüleri;meşaleyılaniçinden yılan çıkan sandık (cista mystica).Persephone devamlı giyimlidir.Başı mantoyla örtülüpalosla taçlanmışsaçları açık ve uzun olarak betimlenir. PERSEUS Herakles'in ataları arasında yeralan Argoslu bir kahraman.Babası Zeus annesi Akrisios kızı Danae'dir.Perseus'un büyük babası Akrisios bir kahine gidip bir erkek çocuğunun olup olamayacağını sorar.Kahin ona kızı Danae'nin bir erkek çocuğu olacağını ve bu çocuğun onu öldüreceğini söylerkorkuya kapılan ve kehanetin gerçekleşmesinden korkan Akrisiosyeraltında bronzdan bir oda yaptırarak kızını oraya hapseder.Zeus bronz odanın tavanındaki bir yarıktan altın damlası şeklinde içeri sızar ve genç kızla birlikte olur.Bu birleşmeden Perseus doğar. POSEİDON Zeus'un kardeşidir.Zeus ona denizlerindeniz canlılarının ve tüm akarsuların hakimiyetini vermiştir.Poseidon'a yer altında yürüyen denir.Depremler yaratır ve karaları sarsar.Aynı zamanda atlarında tanrısıdır.Tunç nallı atların çektiği arabası ile hem denizin altından hem de üstünden gidebilir.Yunus balığının yanı sıra Poseidon'un elinde taşıdığı üç çatallı yaba onun simgesidir.(atribü).Bu yabayı fırlattığı zamandenizde fırtınalar korkunç dalgalar meydana gelir.Görünüşü Zeus'a benzerorta yaşlı ve sakallıdır.PoseidonZeus ve Athena ile devamlı mücadele halindedir.Özellikle Atina kentinin baş tanrısının belirlenmesi için mücadele vermişlerdir.Poseidon kente atAthena da zeytin ağacı bağışlamıştır.Atinalıların Athena'nın bağışını seçmeleri üzerine kızan Poseidon yabasını yere vurmuş kentin de içinde bulunduğu yarım adanın tuzlu sular altında kalmasını sağlamıştır. PoseidonNereidlerden (su perisi) Amphirite ile evlidir.Bu tanrı çiftinin Triton adındaki çocuklarının vücudunun üst yarısı insanalt yarısı balık şeklindedir.Birleşme yerinde de bir çift at bacağı vardır.Daha sonraları bu tür deniz canavarlarının hepsine birden Triton denmiştir.Triton deniz kabuğundan (deniz minaresi) borusunu öttürerekdenize hükmeder.Tatlı ve güzel nağmelerle denizin azgın dalgalarının yumuşamasına neden olur. Poseidon'un başka sevgililerinden çocukları da olmuştur.Bunlardan biri de insan yiyen bir dev olan Polyphemos'tur.Odysseus arkadaşlarını yiyen devi sarhoş ediptek gözünü kör etmiştir.Bu nedenle de Poseidon'un düşmanı olmuştur. RHEİA Uranos'la Gaia'nın kızı.Kardeşi Kronosla evlenir.Ve üçüncü tanrı kuşağını doğurur.Rheia'nın doğurduğu tüm çocukları yutan Kronos'un bu durumu şöyle anlatılır Hesiodos'ta; Korkuyordu Uranos'un mağrur torunlarından biri ölümsüzler arasında kral olacak diye. Gaia ve Uranos bildirmişti ki ona Ne kadar güçlüler güçlüsü de olsa Kendi oğluna yenilmekti kaderi Rheia bu duruma çok üzüldüğü için Uranos'la Gaia yardım ederler ve Girit'in Lyktos mağarasına saklanırorada doğurur.Kronos'a da koca bir taşı beze sarıp verir.Kronos taş olduğunu anlamadan yutar.Zeus Girit mağarasında büyür ve babası Kronos'u ve onun soyundan gelen Titanları yenip üçüncü kuşak tanrılar olan Olymposluların egemenliğini başlatır. URANOS Gök'e kosmik varlık ve ilk tanrı kuşağı arasında erkek ve baba tanrı olarak verilen ad.UranosGaia ile birleşerek bir çok tanrısal varlık üretirbunları doğar doğmaz Toprak'ın bağrına tıkamasıoğlu Kronos'un elinden hayalarının kesilmesi ve bu olay üzerine egemenliğin ikinci tanrı kuşağına geçmesi.GaiaKronos.. ARES (MARS) Baş Tanrı Zeus ile Hera'nın oğlu olan Ares savaş tanrısıdır. Ares insanların birbirlerine girmesini dereler gibi kan akmasını çok severdi. Bu yüzden insanların kalplerine kin ve nefret sokardı. Kör bir cesarete ve olağanüsrü bir kuvvete sahip olduğundan kavgalara korkunç naralar atarak girer kılıcını sağa sola savurur durmadan adam öldürürdü. Kana susayan bir tanrı olduğundan geçtiği yerlere ölüm ve feleket saçardı. Bu yüzden insanlar savaş tanrısını hiç sevmezlerdi. Onu tek seven millet savaşçı olan romalılardı. Ares'e büyük önem verirler savaşa yada yağmaya gittiklerinde Ares'ten yardım isterlerdi. Ares'in en büyük düşmanı Athena idi. Zeka tanrıçası da tıpkı kendisi gibi savaşmaktan hoşlanırdı ancak Athena hak ve hukuk için çarpışır kan dökmektense zekasını kullanmayı yeğlerdi. O sorunları önce kafasını kullanarak çözmeye çalışır eğer başarılı olamazsa savaşa girerdi. Hak uğruna büyük bir amaç için savaşan savaşçıların koruyucusu olduğundan barbarlarla birlikte çatışmaya giren Ares ile sık sık çarpışırlar birbilerine zıt düşerlerdi.
__________________ Rakı geçmişe, bira şimdiye, şarap geleceğe içilir.. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| mitolojisi, yunan |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Pygmalion (Yunan Mitolojisi) | Elysian | Felsefe | 0 | 08 Mart 2014 18:50 |
| Hermaphrodite (Yunan Mitolojisi) | Elysian | Felsefe | 0 | 08 Mart 2014 18:46 |
| Akontios (Yunan Mitolojisi) | Elysian | Felsefe | 0 | 06 Mart 2014 19:42 |
| Akheron (Yunan Mitolojisi) | Elysian | Felsefe | 0 | 06 Mart 2014 19:07 |
| Yunan Mitolojisi ve Aşk (1) | Mlock | Felsefe | 43 | 04 Ekim 2006 02:03 |
Normal
