| |
|
11 Kasım 2020, 22:02
| #1 | |
| Çevrimiçi  IF Ticaret Sayısı: (0) | Sefarad Düğün Şarkıları Yahudilerin toplumsal tarihine kısa bir bakış, bu halkın hemen her olguyu törenselleştirip şiirlerle, şarkılarla, hatta kimi hallerde rakslarla da ifade etme geleneğine sahip olduğunu saptamaya yetecektir. Bunun ilk örneklerini Yahudi inanç sisteminin temel ilahi metni "Tora"da ve "Tanah" bütününde de görmek mümkündür. Yahudilerin İspanya kökenlileri olarak tanımlanan "Sefarad"larda ise bu olgu; İberik yarımadasının o mistik ve şiirsel atmosferinin esiniyle de olsa gerek önemli ölçüde belirgin bir hal almış görünmektedir. İberya kültüründeki romanslarla madrigaller; daha sonra buradan dünyanın hemen her tarafına dağılacak ve değişik toplumlarla bir ölçüde de olsa kaynaşacak olan Sefaradların popüler kültüründe başkalaşarak Kantes/Kantikas haline dönüşecek ve nesiller boyunca evrilerek günümüze dek ulaşacaktır. Bunlar arasında belki de en fazla çeşitlilik gösteren ve ilgi çekenleri "Kantikas de Novya/Gelin Şarkıları" ve/veya "Kantes de Boda/Düğün Şarkıları" olarak tanımlayıp bir başlık altında toplayabileceğimiz şarkılardır. Güzel kızın yakışıklı delikanlıyla göz göze gelmeleriyle başlayan serüven, önceleri hafifçe nazlı ve utangaç tebessümleşmelerle sürecek, delikanlının ısrarlı mandolin serenatlarının etkisiyle kısa zamanda her iki tarafta da ateş bacayı sarınca bir biçimde aileleri işe karışacak, "Kortes" olarak bilinen ailelerin bir araya gelip evlatlarının izdivacına onay vermeleri ve bunun için tarafların yapacakları katkıların kimi hallerde sancılı bir biçimde tartışılıp kararlaştırılmasından sonra genellikle "Besimanto-v" dilekleri ve uzak-yakın dostlara "Alkonfites/Badem Şekeri" dağıtılmasıyla durum bir anlamda resmiyet kazanacaktır. Bu aşamadan sonra artık neredeyse kızın doğduğu günden beri özenle hazırlanmakta olan çeyizin bitirilmesine hız verilecek, ele güne mahcup olmama adına önemli harcamalara girişilecek ve fazla uzatmamak kaydıyla belli bir nişanlılık döneminden sonra "Şeva Berahot/Evlilik Töreni" gerçekleştirilip süreç tamamlanacaktır. Genel hatlarıyla anlatılmaya çalışılan bu süreç aslında kendi içinde birtakım aşamalardan oluşmaktadır. Sefarad Yahudilerinin toplumsal yapısında her bir aşama adeta törenselleştirilerek şiirleştirilmekte ve aşağıda tanımlamaya çalışacağımız temalarda şarkılara konu olmaktadır: Önce şunu iyi bilmek gerekir ki; güzel kızımızı evliliğe razı etmek pek o kadar kolay olmayacaktır. Yakışıklı delikanlımız hem onun -biraz da gelenek gereği- nazlanmalarına tahammül edecek kadar azimli olmalı hem de bu nazını aşabilme adına ona geleceğe ilişkin cömertçe vaatlerde bulunmayı becerebilmelidir. Ailelerin onaylamasından sonraki aşama; damat adayının kızımıza "Aniyo de Kiduşin/Nişan Yüzüğü" ile elbiselik ipek kumaş göndermesi, buna karşılık gelin adayımızın yavuklusuna kendi elcikleriyle yaptığı börek-çörek gibi "Koza d’orno"lar yanında hele biraz da romantikse adının baş harflerini işlediği ipek mendil göndermesidir. Nişanlılık süresinin uzaması kimi hallerde içine gül yaprağı da konmuş mektupların karşılıklı gidip gelmesine de neden olabilir. Düğün tarihi iyice yaklaştığında delikanlımız nişanlısına içinde peştamalı, baş ve ayak havlusu, hamam tası, gümüş tel kakmalı hamam nalınlarıyla birkaç çeşit kokulu sabunu, gülsuyu ve lavanta kesesi bulunan "Boğo de Banyo/Hamam Bohçası"nı gönderecek, buna karşılık kızımız da yavuklusuna içinde usturası, fırçası, tıraş sabunu, kantaşı ve limon kolonyası da bulunan komple tıraş takımı, bağa tarağı, briyantini, ipek gömleği, keten mendili ve bir çift çorabı olan "Boğo de Novyo/Damatlık Bohça"yı ulaştıracaktır. Düğün tarihi iyice yaklaşmış, sırada akrabalar, yakınlar ve özelikle kaynanayla görümcelere "Aparar Aşuğar/Çeyiz Sergilenmesi" vardır. "A komer un dulse/Bir tatlı yemek" davetiyle eve gelen kadınlar sergilenen her bir parçayla gelinin elişi, örgü, dikiş, nakış, dantel, tığ gibi becerilerini övüp onu göklere çıkaracaklardır ama kaynanayla görümceler belli belirsiz burun kıvırıp dudak bükecekler, her ne sergilense hepsini yetersizce bulacaklar, evde serince bir havaya neden olacaklardır. Zaten nedendir bilinmez, şu dünürler de ilk günden beri birbirlerini hor görmekten kendilerini alamamışlardır ama pek renk vermezler. Bu durum düğün yaklaştıkça daha da belirgin bir hal almaktadır. Düğün öncesi haftanın Cuma günü "Banyo de Novya/Gelin Hamamı" günüdür. O gün yakın akrabalar, gelinin kankası, kaynana ve görümceler gelinin annesi tarafından hamam sefasına davet edilirler. Hamamda yenilir içilir, şarkı türkü eşliğinde göbek taşında gerdan kıvrılıp göbek atılırken, bir ara sanki istemeyerek olmuş gibi gelinin peştamalı sıyrılıp yere düşüverir. Bundan gaye kaynanayla görümcelere gelinlerinin hiçbir bedensel kusuru olmadığını göstermektir. Düğünden önceki perşembe "Ordenar Kama de Novya/Zifaf yatağının düzenlenmesi" günüdür. Kız tarafından evliliğinde mutlu olan bir kadın zifaf yatağını hazırlayacak, örtünün üstüne badem şekerleri ve gül yaprakları serpiştirecek, bu arada iyi temenniler dile getirilirken, gelinin yüzünün hafifçe kızarmasına sebep olan kimi hafiften erotik takılmalar da hiç ihmal edilmeyecektir. Düğünden evvelki gece "Nochada de Alhena/Kına gecesi"dir. Yine kız tarafından yakın akrabalarla çok yakın arkadaşların katıldığı şarkılı-türkülü, yemeli-içmeli bu gecede Şark usulü gelinin ellerin kına yakıldığına ilişkin veriler yoksa da kına gecesi geleneğinin şark kültüründen edinildiği kuşkusuzdur. Bu gecede gelinin annesi bir ölçüde kendi deneyimlerinden de yararlanarak kızına koca evinde nasıl davranması, kayınpeder ve kayınvalidesiyle özelikle de görümceleriyle iyi geçinmek adına nelere dikkat etmesi gerektiğini anlatır, nasihatlerde bulunur. Düğün şarkılarının en son konusu, damadın zifaf öncesi yüz görümlülüğü olarak gelinin boynuna taktığı gerdanlık veya verdiği incili altın küpelerdir. Yusuf ALTINTAŞ TurkYahudiLeri..
__________________ #MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦ {22~02~`22..∞} {09~09~`22..ღ} | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| sefarad düğün şarkıları |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Aşkenaz ve Sefarad Yahudiler Kimlerdir? | PySSyCaT | Musevilik | 0 | 11 Kasım 2020 21:53 |
| sefarad | Ecrin | Sanatçılar | 0 | 09 Eylül 2013 14:09 |
| Son Sefarad - Beyazıt Akman | Zen | Kitap Tanıtımları | 0 | 06 Kasım 2012 18:42 |
| Düğün Ayrıntıları - davet masası tasarımları - düğün masası - düğün organizasyonları | yoSun | Aile Evlilik ve Çocuklar | 0 | 18 Nisan 2011 00:06 |
| EN Popüler Düğün Şarkıları | Süslü | Ah Kadınlar | 3 | 17 Mayıs 2010 11:10 |
Normal
