Bugün Dünya Felsefe Günü: Dünya Felsefe Gününüz Kutlu Olsun!


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Bugün, 20 Kasım 2025 Dünya Felsefe Günü, insanlığın binlerce yıllık düşünsel yolculuğunu hatırlamak için eşsiz bir fırsat sunuyor. Felsefe, yalnızca akademik bir disiplin değil; insanın kendini, dünyayı ve varoluşu anlamlandırma çabasının en saf, en ısrarlı, en derin biçimidir. Bu çaba, Antik Yunan’ın dar sokaklarından, Agora’nın kalabalığından, Atina’nın tartışmalara doymayan ruhundan başlayıp günümüze uzanan büyük bir gelenektir. Her bir filozof, insanlığın karanlıkta yolunu bulabilmesi için düşünceye yeni bir kıvılcım eklemiştir. Bugün o kıvılcımın ışığıyla yeniden düşünmenin, yeniden sorgulamanın, yeniden anlamanın günüdür.

Dünya Felsefe Günü’nün ruhunu en çok yansıtan figürlerden biri şüphesiz Sokrates’tir. Çünkü Sokrates, bilginin biriktirilmiş bir sahiplik değil, bitmeyen bir arayış olduğunu göstermiştir. “Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir” sözü, sadece alçakgönüllü bir ifade değil, aynı zamanda felsefenin tüm yapısını taşıyan bir ilkedir. Sokrates’in sokaklarda, pazarlarda, gençlerle ve yaşlılarla yaptığı diyaloglar, düşünmenin yalnızca bir entelektüel etkinlik değil, bir yaşam biçimi olduğunun kanıtıdır. Sokrates bizlere, iyi bir yaşam sürmenin ancak kendimizi sürekli sorgulamakla mümkün olduğunu söyler. Onun bu duruşu bugün hâlâ geçerlidir, çünkü insanın kendine dair yanılgılarını aşmak için iç konuşmalar yapmayı başlatan ilk ateş Sokrates’in ironisinde saklıdır.

Sokrates’in mirasını sistemli bir bütün hâline getiren öğrencisi Platon için ise felsefe, görünür dünyanın arkasında saklı olan gerçekliğe ulaşma çabasıdır. Platon’un düşüncesinde insan, içinde bulunduğu gölgeler dünyasını sorgulamayı bıraktığında hakikatin izini kaybeder. İdealar kuramı, bugün bile insan zihninin soyut kavramlarla ilişkisinde temel bir referans noktasıdır. Platon’un düşüncesi bize şunu hatırlatır: İnsan, sadece gördükleriyle yetinen bir varlık değildir; o, görünmeyeni arayan, düşüncenin sınırlarını zorlayan, daha iyi bir toplumun, daha adil bir yaşamın mümkün olup olmadığını sorgulayan bir varlıktır. Bu nedenle Platon, felsefeyi hem bireyin içsel arayışı hem de toplumun kendini iyileştirme projesi olarak görmüştür. Dünya Felsefe Günü’nde Platon’un düşüncesinin hâlâ canlı olmasının nedeni, insanın iyiyi, güzeli ve adaleti arama çabasının henüz tamamlanmamış bir yolculuk olmasıdır.

Aristoteles, düşüncenin sistematik bir yapıya kavuştuğu, kavramların ince ince işlendiği, mantığın kurulduğu büyük bir dönüm noktasıdır. Aristoteles, insanı “akıl sahibi varlık” olarak tanımlar; yani insanı anlamanın yolu, onun düşünme yetisini anlamaktan geçer. “Kategoriler”de yaptığı sınıflandırmalar, sadece varlığın nasıl ele alınacağına dair metodolojik bir çerçeve sunmakla kalmaz, aynı zamanda düşünmenin düzenli, tutarlı ve kavramsal bir etkinlik olduğunu gösterir. Aristoteles için filozof, yalnızca soyutlamalar yapan biri değildir; dünyayı gözleyen, nedenleri araştıran, varlığı çoklu yapılarıyla kavramaya çalışan bir kişidir. Bugün felsefenin hem bilimlerle hem etikle hem de siyasetle kurduğu ilişkiyi belirleyen temel taşların önemli bir bölümü Aristoteles’in düşüncesinden gelir. Dünya Felsefe Günü’nü kutlarken Aristoteles’i anmak, düşüncenin hem titiz bir disiplin hem de merakla beslenen bir yolculuk olduğunun farkına varmaktır.

Dünya Felsefe Günü, Sokrates’in sorgulayıcı ruhunu, Platon’un ideallerle beslenen derin düşüncesini ve Aristoteles’in sistemli, kavramsal yaklaşımını hatırlamamızı sağlayan özel bir gündür. Ama aynı zamanda bu gün, felsefenin yalnızca tarihte kalmış bir faaliyet olmadığını, bugün de yaşamın her alanında bize yol gösteren bir güç olduğunu gösterir. Günümüz dünyasında karmaşıklığın, hızın ve bilgi kalabalığının arttığı bir dönemde felsefe, insanın kendine dönmesini, hakikati aramasını ve daha bilinçli bir yaşam sürmesini sağlayan temel bir pusula işlevi görüyor. Felsefe sayesinde insan, hem geçmişin bilgeliğini hem de geleceğin olasılıklarını bir arada düşünme cesareti buluyor.

Bugün Dünya Felsefe Günü’nü kutlarken yapılan şey, yalnızca geçmiş filozoflara saygı duruşu değildir; düşünmenin kendisine, sorgulamanın vazgeçilmezliğine, hakikati arama iradesine verilen bir değerdir. Sokrates’in cesareti, Platon’un idealleri ve Aristoteles’in sistematiği bugün hâlâ gereklidir, çünkü insan hâlâ anlam arayan bir varlıktır. Bu anlam arayışının en şerefli yolu ise felsefeden geçer.