Psikolojiye Giriş: Psikolojide Genetik Nedir? Gen İle İlgili A-Z Her Şey

Kalıtım olarak adlandırılan insanları ya da diğer canlıları diğerinden ayıran kalıtsal özelliklerin bir kuşaktan diğerine geçişini inceleyen bilim dalına ‘’Genetik’’ adı verilir. Bu aktarımı ve doğuştan gelen kalıtsal özelliklerin davranıştaki etkisini daha iyi anlayabilmek için insanda genetik yapı ve onu oluşturan altyapılara yakından bakmak gerekir. İnsanda genetik yapıyı ‘’Kromozom’’ adı verilen ve insanı oluşturan en küçük birim olan hücrenin çekirdeğinde yar alan 46 adet düz bir şekilde sıralanmış gen veya kalıtım ünitesi oluşturmaktadır. Bu gen topluluğu sayı ve yapısı itibariyle türler arasında farklılıklar göstermektedir. Psikolojide süregelen en önemli tartışmalardan biri davranışın şekillenmesinde çevrenin mi yoksa doğuştan getirilen özelliklerin mi etkili olduğu tartışmasıdır. Bu tartışmada davranışçı görüşleri savunan bilim adamları doğuştan gelen bireysel özellikler ne olursa olsun çocuğun yetiştiği çevrede birçok şeyi öğrenebildiğini ve doğuştan gelen özelliklerinin etkisini en aza indirebildiklerini ileri sürmektedirler. Doğuştan gelen biyolojik unsurların daha önemli olduğunu savunan araştırmacılar ise insanların doğuştan gelen sınırlarının ötesine geçemeyeceklerini, insanın davranışlarını belirleyen temel unsurların biyolojik yapıyla sınırlı olduğunu vurgulamaktadırlar. Bugün gelinen noktada; insanların biyolojik olarak doğuştan getirdikleri, onların neleri yapıp yapamayacakları ile ilgili olarak alt ve üst sınırları belirler. Bu sınırlar dahilinde bireyin belli bazı davranışlarını ve yeteneklerini geliştirmesi, içinde bulunduğu çevreye göre şekillenir. Bir bakıma doğuştan getirilen belli bazı hastalıklara ilişkin yatkınlık içinde bulunulan çevrenin etkisiyle daha baskın hale gelebilmektedir. Bir bakıma doğuştan gelen özellikleri bir kibrit alevine benzetirsek kibriti yakıp mermer zemine ya da saman dolu bir zemine atmak arasında sonuçları itibariyle farklılık olacaktır. Benzer eğilim ya da örneğin belli bazı hastalıklara karşı zafiyet, yaşanılan çevrenin etkisiyle üst boyutlara taşınabilecektir. Yukarda da bahsedildiği üzere insanlar doğuştan getirdikleri ve sonradan çevreden kazandıklarıyla birlikte farklı kişilik ve davranış özellikleri sergilerler. Saç rengi, saçın kıvırcık ya da düz olması, benzer alerjik duyarlılıklar, göz rengi gibi birçok davranış kalıbı da ailede bir sonraki nesle aktarılabilmektedir.


KAYNAK: PSİKOLOJİ TARİHİ KİTABI