Çocukta Psikolojik Gelişim Aşamaları - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Lucifer · 05 Aralık 2011, 03:12

Çocuğunuzla kendinizi tıkanmış ve çaresiz hissettiğiniz anlar olabilir. Bu normal bir durumdur; ancak, bu durum içinden çıkamadığınız bir rutin halini aldıysa, burada biraz durup düşünmek faydalı olacaktır.

Çocuğunuzla inatlaşıp, güç savaşına giriyorsanız,
Aile düzeniniz ve yaşayışınızı çocuğunuz şekillendiriyorsa,
Belirgin, net kurallarınız yoksa,
Anne baba ortak hareket edemiyorsanız, bunlar bir problemi gösteriyor olabilir.

Önemli olan çocuğunuzun gelişimsel dönem ve özelliklerini tanıyıp ona göre davranabilmektir. Örneğin, Özerklik Döneminde olan bir çocuğa katı kurallar koymak hiçbir işe yaramayacağı gibi olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Ya da çocuğun sosyal kuralları ve sınırları öğrenmesi gereken bir dönemde, kurallardan yoksun kalması da çok yanlış olacaktır. Önemli olan, çocuğunuza doğru zamanda doğru yaklaşımı gösterebilmenizdir. Genel hatlarıyla çocukların gelişim dönemleri ve ihtiyaçları şunlardır:
0 - 18 Ay
Temel güven dönemidir. Anne bebek arasındaki ilişki çok önemlidir. Anne ve bebek birbirini ne kadar anlayabiliyor? Bebeğin karnının aç olduğunu ya da altının kirli olduğunu anne anlayabiliyor mu? Genelde bir kaç aylıkken anneler, bebeklerinin neden ağladığını anlayıp ihtiyaçlarını giderebildikleri gibi bazı anneler bunu anlayamayabilirler. Önemli olan anne bebek iletişiminin doğru olarak sağlanabilmesidir. İlk iki ay bebeğin ihtiyaçlarının hemen giderilmesi güven duygusu için çok önemlidir. Ancak 3. ve 4. aydan sonra bebeğin ihtiyaçlarını kısa bir süre beklettikten sonra karşılamak daha sağlıklı olacaktır. Bebek bunla baş edebilmeli ve ihtiyaçlarının farkında olabilmelidir.
Bebeğin ilk 2 senesi oldukça zorlayıcı geçebilir, özellikle uyku saatleri... Bu sorunu gidermeniz için “Sabah olunca aydınlık olur ve alt temizlenir”, “Uyku zamanı karanlıktır ve uyunur”, gibi kavramları bebeğinizde yerleştirmeniz gerekir. Bu yüzden gündüz uykularında da ortam loş ve sessiz olmalıdır. Böylelikle bir süre sonra uyku düzenini kazandırabilirsiniz.
Anne ile bebeğin ilişkisi bebeğin ileriki yaşlarındaki ilişkilerine referans oluşturacağını unutmamalısınız. Özellikle annenin kaygılı ve sinirli üzüntülü halleri bebeğin güvenli bağlanmasını ya da bağlanamamasını etkiler. Mutsuz ve bebeğin ihtiyaçlarını anlayamayan bir anne, bebeğinin duygusal olarak eksik ve güvensiz olmasına sebep olabilir.
2 - 3 yaş
Bu yaş çocukları artık yürüyüp konuşmaya başlamıştır ve özerk olma ihtiyaçları vardır. “Ben dönemine girmişlerdir. Her şeyi kendileri yapmak isterler. Örneğin Mevsime uygunsuz bir kıyafeti seçmek ve giymekte ısrar etmek, (kışın yazlık bir elbise giymek istemesi gibi). “Hayır” dönemidir. Bu dönemde çok katı kurallar koyup onu disipline etmeye çalışmak yanlış olacaktır. Bu onun geçirmesi gereken bir dönemdir. Bu özerklik dönemi kural ve sınırlarla kısıtlanırsa ileride özgüven eksikliği yaşayabilirler. Bu dönemde hiç sınır konmadan her şeye evet denirse de, ilerde okul ve sosyal hayatta kural ve sınırlarla ilgili problem yaşayabilir.
Önemli olan bu dönemde kriz anlarında inatlaşmak değil çocuğunuzun dikkati başka bir yöne çekmektir. Çünkü çocukla yapılan inadı kazanmak gibi bir durum söz konusu değildir ve hiç bir yararı yoktur. Bu dönem çocukları henüz paylaşmayı kavrayamazlar bu yüzden oyuncağını paylaşması için onu zorlamamalısınız. Bu yaştaki çocuklar için yuva uygun değildir. Paylaşamadıkları için arkadaşının elinden oyuncağı çekip almak ister, istediğini istediği zaman yapmak ister. Belli kurallar içinde vakit geçirmekte zorlanır. Ancak paralel oyun oynayabilirler. Birkaç çocuk aynı ortamda kendi oyuncaklarıyla oynarlar. Bunun için oyun grupları uygun olabilir. Bu yaş dönemindeki çocuğunuzu tam gün yuvaya verip ona hazır olmadığı bir ayrılık kaygısı yaşatmak ve uyum sağlayamayacağı bir ortamda zorla kalmasını istemek çok yanlış olacaktır.
4 - 5 yaş
Bu yaş çocukları yeni bir dönemece girmiş olurlar. Zihin teorileri kurabilirler. Başkalarının bakış açısını hesaba katabilirler. Sembolik oyunlar oynayabilir, oyuncaklarını paylaşabilirler. Yuva için uygun bir dönemdir. Topluluk kurallarına uymayı öğrenebilirler. Artık kural ve sınırları öğrenebilirler. Bu dönemden itibaren evde kurallarınızı daha net koyup sınırlarını belirlemelisiniz. Kurallar kadar çocuğunuza verdiğiniz sevgi şefkatte önemlidir, bunun dengesi çok iyi kurulmalıdır. Çocuğunuz yuvaya başladığı dönemde ilk kez anne ve babadan ayrılma duygusunu yaşayacağı için ona biraz zaman vermeli ve ayrılık anksiyetesinin tamamlanmasını beklemelisiniz. Bu bir süreçtir ve zamanla çocuğunuz buna alışacaktır. Bu yaşaması gereken bir süreçtir, bu dönemde annenin çocuğun yanından ayrılması ve daha sonra tekrar onu almaya gelmesi, annenin kaybolmadığı, onu bırakıp gitmediği anlamında gelir ve bunu öğrenir.
Bu dönemlerde yalan da çok fazla görülür. Çocuk yalan söyleyerek annesini dener. Aklımdakileri acaba anlayabiliyor mu diye düşünür. Hayali arkadaş, hayalet, canavar da bu dönemde sıklıkla görülen durumlardır. Bunda çocuğun izlediği filmlerin etkisi olduğu gibi daha psikolojik nedenleri de olabilir. Çocuk anne ya da babaya olan öfke ve korkusunu bu şekilde, bir canavardan ya da hayaletten korkarak dışa vurur. Hayali arkadaşlar da bu dönemde normal karşılanabilecek bir durumdur. Çocuk hayali arkadaşına günlük hayatındaki suçluluğunu atfeder ve rahatlar. Örneğin evde bir şey kırılmışsa onu çocuğunuz yapmamıştır! “Ben yapmadım” onu hayali arkadaşı olan ali yapmıştır. Tekrar belirtmek isterim ki bu saydığım durumlar bu yaş dönemi içinde normal ve kabul edilebilirdir. İleriki yaşlarda devam ediyorsa bir uzmana danışmanız gerekir.
6 Yaş
Çocuğunuz artık anasınıfına başlamıştır, dikkat süresi uzamıştır. Bu yaş çocuklarında 20 dakika yerlerinde oturmaları beklenir, kural kavramı gelişir. Ona okuduğunuz hikâyeyi sonrasında hatırlayabilmelidir. Kalem tutuşu düzgün olmalı, makası rahat kullanabilmelidir. Eşyalarının farkında olup onlara sahip çıkabilmelidir.
Aşırı koruyucu olup çocuğunuzun ayakkabısını bağlayıp, yemeğini yediriyor ona fırsat tanımıyorsanız çocuğunuzu kendinize bağımlı kılarsınız ve gelişmesine izin vermezsiniz. Bu durumda çocuğunuz bebeksi, çekingen ve içine kapanık kalacaktır. Ve bu onun sosyal hayatını ve okul hayatını olumsuz yönde etkileyecektir. Çocuğunuz sizin desteğinizi hissetmelidir ancak kendi gelişimi için ona fırsat vermeniz doğru olacaktır.
Ceyda Cecan Karakuş
Uzman Psikolog

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Çocuğun Normal Gelişimi ve Gelişimin Aşamaları - Kız ve Erkek Çocuklarda Boy Gelişimi	Ecrin	Aile Evlilik ve Çocuklar	0	09 Nisan 2011 23:44
Ayrılığın Aşamaları	lolaBunny	IF Ekstra	2	03 Nisan 2011 13:10

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.