Demans ve ALZHEİMER hakkında bilinmesi gerekenler.. - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

02 Kasım 2012, 22:29

A. DELİRYUM

Deliryum, dikkati belli bir konu üzerinde odaklama, sürdürme ya da yeni bir konuya kaydırma yetisinde azalma ile giden bilinç bozukluğudur. Hastanın çevresinde olup bitenin farkında olma düzeyi azalmıştır. Hastalık ani şekilde ve hızlı başlar. Günler-haftalar sürebilir. Gün içerisinde dalgalanmalar gösterme eğilimi taşır; tama yakın düzelmeler, tekrar bozulmalar birbirini izleyebilir. Hasta sıklıkla gergin, huzursuz ve tepkiseldir. Uygunsuz, mantıksız ve şiddet içeren davranışlar gösterebilir. Algı bozukluğu olabilir; özellikle gerçekte varolmayan görüntüler görüp; bunlarla ilgili korkular yaşayabilir; görsel varsanılarına uygun davranışlarda bulunabilir. Düşünce bütünlüğünü mantıklı olarak kuramaz, zaman, kişi ve mekanı tanımada zorluklar yaşayabilir. Uyku-uyanıklık düzeni bozulabilir.
Kapsamlı muayenede ise bu bozukluğun genel bir tıbbi duruma bağlı olduğuna dair kanıtlar saptanır. Deliryum beyin hasarıyla sonuçlanan farklı nedenlerin ortak yolu olarak düşünülebilir.
Deliryum nedenleri; yüksek dozda uyuşturucu kullanımı veya uyuşturucu yoksunluk krizi, metal zehirlenmeleri, yaygın vücut yanıkları, AİDS, yaygın iltihabi hastalılar, ateş, karaciğer veya böbrek hastalıkları, vitamin eksikliği, ameliyat sonrası durumlar, aşırı kan kaybı, kalp atım düzensizlikleri ve kalp yetmezliği, hipertansiyon koması, kafa travması, sara nöbetleri (epilepsi), birçok ilacın yan etkileri, beyin hasarına neden olan durumlar, körlük, sağırlık gibi duyusal yoksunluk olarak özetlenebilir.

B. BUNAMA (DEMANS) :

1. Alzheimer Tipi Bunama:

Bunama bilinçte bozulma olmaksızın zeka, öğrenme ve bellek, dil, problem çözme, algılama, dikkat, yoğunlaşma, yargılama ve sosyal becerilerde bozulmayla belirli bir sendromdur.
Alzheimer tipi bunamanın nedeni tam olarak bilinmemektedir; beyinde amiloid denen maddenin birikimine, genetik altyapıya bağlı olduğu öne sürülmektedir. Tüm bunamaların %50-60'ı Alzheimer tipidir. Yavaş başlayan bir bunamadır. Sıklıkla 65 yaş civarında başlar.
Hasta yeni bilgileri öğrenmede ve önceden öğrenilmiş bilgileri anımsamada zorlanır. Erken evrede telefon numaralarını unutmayla başlarken, ilerledikçe isimleri unutur. Nesneleri adlandırmada zorlanır veya tanımlayamaz. Konuşma bozulur; anlatım güçlüğü, belirsiz ve ayrıntılı konuşma, tekrarlayıcı tarzda konuşma olur. Alışveriş, ev işleri, kişisel bakım gibi günlük görevler sırasında yorulma, karmaşık görevleri başaramama, sorunları çözememe ortaya çıkar; devamlı gözetim ve yardıma gereksinim duyabilir. Hastanın bulunduğu yeri, zamanı hatırlaması da bozulur; sokakta kaybolma, ev içerisinde odaları karıştırma, bulamama olabilir. Kişilik yapısında değişmeler olabilir; şüpheci, aşırı tutumlu, küfürbaz, sinirli, saldırganlık gösteren, uygunsuz şakalar yapan biri haline gelebilir. Mesleki ve toplumsal alanda belirgin bir bozulma ve kişisel performansında düşüş vardır. Bu bulguların bir kısmı depresyonda da olabileceğinden kimi zaman iki hastalık birbirine karıştırılabilir.
Alzheimer tipi bunama aşama aşama başlar ve sürekli ilerler, 8-10 yıllık sürede kötüleşmeye gider. Alzheimer tipi bunama denmesi için diğer tüm bunama tipleri incelenir ve bunlara bağlı olmadığı netleştiğinde, Alzheimer tipi olarak adlandırılır. Hastalığı yavaşlatmaya yönelik ilaçlar ve hasta ve ailesini desteklemeye yönelik tedaviler kullanılır.

2. Damarsal Nedenli Bunama (Vasküler Demans) :

Vasküler demansın başlıca nedeni beyindeki damarların daralması/ tıkanması, damar yapısının bozulmasına bağlı olarak beyin dokusunun yeterince kanla beslenememesidir. Hipertansiyonu olan ve kalp hastalığı riski taşıyan hastalarda daha sıktır. Tüm bunamaların %15-30'unu oluşturur. 60-70 yaşlarındaki kişilerde ve erkeklerde daha sıktır.
Beyin damarlarındaki bozukluğa uygun olarak hastada nörolojik bozukluklar (refleks bozukluğu, yürüme bozukluğu, kaslarda güçsüzlük gibi) yaygındır. Beyin görüntüleme yöntemleri ile hastalığa neden olan bozulmalar gösterilebilir.
Alzheimer tipi bunamadan farklı olarak ani başlangıçlı, basamaklı seyreder, kötüleşme anı fark edilebilir.

3. Diğer Bunama Tipleri:

Pick Hastalığı; Alzheimer tipi bunama benzeri bulgular gösteren, beyinde madde birikimleri nedenleriyle oluşan ve erken dönemde, davranışlarda kontrol bozukluğunun ön planda olduğu bir hastalıktır.
Huntington Hastalığı; 30-40'lı yaşlarda ortaya çıkan, vücuda tik benzeri istemsiz hareketlerin ve bunamanın olduğu, kimi zaman depresyon ve psikozun da eşlik ettiği, 15-20 yıl sonra ölüme neden olan ilerleyici bir hastalıktır.
Parkinson Hastalığı; Hareketlerde yavaşlama, istirahat halinde yaygın titreme, ellerde, baş ve işaret parmağının para sayma benzeri istemsiz hareketi, mimiksiz yüz ifadesi, kaslarda katılık hissi, ayakları sürüyerek yürüme ile belirli nörolojik bir hastalıktır. Hastaların %40-80'inde bunama ve depresyon birlikte görülür. Nörolojik hastalığa yönelik ilaç tedavileri hastalığın hızını azaltabilir.

Diğer Bunama Nedenleri; birçok sistemik hastalık bunamaya neden olabilir. Bunlardan başlıcaları beyin tümörleri, travmaya bağlı kanamalar, enfeksiyonlar (AIDS, frengi gibi), genetik hastalıkların bazıları, sara hastalığı (epilepsi), beyinde su toplanmasına neden olan hastalıklar (hidrosefaliler), beyinin oksijensiz kalması, bazı vitamin yetersizlikleri, multipl skleroz gibi nörolojik hastalıklar, uzun süre alkol kullanımı, ağır metal zehirlenmeleri, radyasyon, karaciğer yetmezliği, diyaliz, tiroid hastalıklarıdır.

C. BELLEK BOZUKLUKLARI (AMNESTİK BOZUKLUK) :

Sistemik hastalıklar, beynin fonksiyonlarını etkileyen çeşitli hastalıklara, uyuşturucu maddelerin etkilerine bağlı ortaya çıkan, kısa veya uzun süre devam edebilen bellek bozukluğudur.
Yeni bilgileri öğrenme ve önceden öğrenilmiş bilgileri anımsama yetisinde bozulma olur. Bellek bozukluğu, kişinin toplumsal ve mesleki işlevsellik düzeyinde belirgin bir düşüşe ve bozulmaya neden olur. Hastanın bunama ve deliryumdan farklı olarak bellek dışındaki bilişsel alanları korunmuştur. Kapsamlı inceleme ile bellek bozukluğuna neden olan tıbbi durumlar saptanır.
En yaygın şekli alkol bağımlılığı ile ilişkili olarak B vitamini eksikliğine bağlıdır. Ayrıca kan şekerinin düşmesi (hipoglisemi), sara nöbetleri (epilepsi), kafa travması, beyin tümörleri, beynin damarsal hastalıkları, beyne cerrahi girişim, karbon monoksit zehirlenmesi, beyin dokusunu tutan enfeksiyon hastalıkları, bazı ilaçlar bellek bozukluğuna neden olabilir.
Tedavide bellek bozukluğuna neden olan hastalığın iyileştirilmesi hedeflenir.

Dr.Murat Eren ÖZEN

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
NFC Hakkında Bilinmesi Gerekenler.	Chelt	Bilim Dünyasından Son Haberler	0	03 Mayıs 2011 13:30
Tansiyon hakkında bilinmesi gerekenler	Lucifer	Sağlık Köşesi	0	19 Ocak 2010 15:49
Kanser Hakkında Bilinmesi Gerekenler	YapraK	Sağlık Köşesi	0	28 Eylül 2009 19:46
Alkol Hakkında Bilinmesi Gerekenler	Metin	Merak Ettikleriniz	0	26 Ekim 2008 22:25

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.