Çevrimdışı

Bağrı yanık olduğum için böyle şarkılar yaptım.”

Günlerdir Ferdi Tayfur cümleleri ile yaşıyorum ve sanırım bu cümle, onun hayatının özeti. Bir de babasının ona verdiği isim. Cumali Bey, dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur’un hayranı olmasa, abisi küçük yaşta ölmese, bu isim ona verilmese, babası erkenden kaybetmese, oğlu için hayalleri sinema üzerine olmasa… Uzayıp giden varsayımlarım arasında Ferdi Tayfur’un, isminin hakkını kazanmak için yine bu kadar çalışıp çalışmayacağını düşündüm. Bazen kader denen şey, sana apaçık bir afili hikâye yazdırıyor, ne iyi!

Beynimde bağrı yanık şarkılar dönüyor. Aklım romanlarının ismine gidiyor. Ne çok Ferdi Tayfur şarkısını daha çocuk yaşta ezberlediğini fark eden yanımla tanışıp selamlaşıyorum. Akıp giden zamanda hayat en zor yerden başlasa bile ne güzel yollara varıyor diye seviniyorum…

‘Yaşamak güzel şey!’ diyorsun yakın zamandaki böbrek naklinin ardından. Dilerim hayallerini gerçekleştirdiğin bu yaşam, senin için uzun olsun Sevgili Ferdi Tayfur. Notalarınla, sinemaya olan tutkunla, hayatına amaç edindiğin büyük hayalinle bu dünyadan dolu dolu geçtiğin için teşekkür ederim…

Tabii bir de pamuklara karışan portakal çiçeği kokusu için…Çocukluğu
Ferdi 15 Kasım 1945’te, Adana’da, Turanbayburt ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Cumali Bey, dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur’un hayranıydı. Bir de sinemanın tabii. Filmlerde sesini duyduğu ve hayranı olduğu adamın adını oğluna vermişti. Ancak bu ismi koyduğu oğlu daha çok küçükken zatürreden öldü. O da dünyaya gelen kardeşinde bu adı yaşatmak istedi. Ve tıpkı hayalini kurduğu gibi oğlu adıyla yaşadı; ünlü bir isim oldu. Babası bunu dünya gözüyle göremese de…



‘Tıpkı filmlerdeki gibi…’ diye anlatıyordu yıllar sonra bir röportajında çocukluğunu. ‘Babam askerden geldiği gecenin ertesi günü gitti, bir daha gelmedi.’ diyordu. Onu Adana’nın güzel delikanlılarından biri olarak anıyordu.

Ferdi 5 buçuk yaşındaydı. Gecesinde babacığının kucağında oyunlar oynamış, sabah evden çıkışını bilmeden hafızasına kazımıştı. Yıllar sonra bile onu evden çıkan görüntüsünde hatırlıyordu. Anlattığına göre bir ağanın adamları tarafından öldürülmüştü. Geride onu çok özleyen, kaybının hüznü ve ezikliğini boynunda taşıyan bir çocuk kaldı. Erken büyümek zorunda olanlardandı…

Sonrası yoksulluk ve devam eden bir trajedi. Babasının ölümünün ardından ne yapacağını bilemeyen anneciği tekrar evlendi. Ferdi okumak istiyordu. Babasının da en büyük hayali buydu. Ancak zaman şimdi tersten akıyordu. Henüz çocukluğu üzerinden atamamış, babasının acısı ile sıcak yoğurulurken üvey babası onu bir şekerci dükkânına çırak verdi. Kötü bir adam değildi. Ancak yoksulluk onları kıskıvrak pençesine almıştı. İş hayatı çok erken başlayan Ferdi, okumayı da işte bu koşturma içinde öğrendi. Onun için açılacak bir ‘Eğitim hayatı’ başlığı ne yazık ki yoktu. Ama bu dönemde yaşadıklarını bir gün ‘Şekercinin Çırağı’ adını verdiği bir romanda anlatacaktı...

Ferdi Tayfur kimdir? Biyografisi



(Annesi ile)

‘Dramı sevmem; ama dramatik bir hayatım oldu.’ diyordu. Gerçekten de öyleydi. Bir anda insanın gözünde canlanıyor, yaşıtları okula giderken şekerci dükkânında okul çıkışı başka çocuklara şeker satan bir Ferdi. O da aynı şekerden yese de aynı tadı alamayan bir küçük çelimsiz çocuk…

Yıllar sonra ardına dönüp baktığında acılar, yaşanmışlıklar görüyordu. Arabeskliğin kanımızda aktığını düşünüyordu. Hiç gocunmadı. Çok çalıştı. Irgatlık, hizmetçilik yaptı. O yerlerden biri de Sakıp Sabancı’nın Adana Ceyhan’daki Mısırlı Çiftliği’ydi. Eniştesi orada çiftçi başıydı. Ferdi de bir dönem yanında çalıştı. Yıllar sonra Sabancı ile karşılaştığında ona ‘Abi, ben sizin ekmeğinizi çok yedim.’ diye anlattı. O da ona şöyle demişti:

“Mücadeleciymişsin.”



Ferdİ Tayfur kimdir? Biyografisi

Yokluktan doğan müzik
Ferdi müziğe başlangıcını, ‘Para kazanmam lazımdı. Müzik yapmaktan başka çarem yoktu. İnsan çaresiz kalınca tüm yeteneklerini kullanmak zorunda kalıyor.’ diye anlatıyordu. Ferdi de dünyaya, dertlerine karşı müziğiyle durdu.

Çiftlikte çalışarak aile bütçesine katkıda bulunduğu dönemde düğünlerde şarkılar söylemeye başlamıştı. Gönlü sinemadaydı. ‘Sinemaydı benim asıl hayat amacım.’ diye anlatıyordu tutkusunu. Babasının da Ferdi ile ilgili hayalleri bu yöndeydi. Bunu bilerek büyüyünce hayali dediği gibi hayatının amacı halini almıştı. Yaş aldıkça sinema hayali de depreşiyordu. Ama tabii yokluk bakiydi. ‘Tanıdık yok, bildik yok, torpil lazım. Nereden bulacağım, fakir çocuğusun…’ diyordu.

Annesi ile yazlık sinemalara giderlerdi. Filmlerde şarkı söyleyen aktörleri izlerdi Ferdi. Onların taklitlerini yapa yapa sesini fark etmiş de şarkılar söylemeye başlamıştı zaten. Zeki Müren’in ‘Beklenen Şarkı’ filmini izlediğinde buldu çıkış yolunu. Müren, şarkı söylüyordu ve filmde başroldeydi. Ferdi’nin de sesi güzeldi. Öyleyse bu iş tamamdı. Sinemaya giden yol, onun hayatında da pekala müzikten geçebilirdi.



Ve bir gün yerel gazetede Adana Radyosu’nun yarışma ilanını gördü. Hayallerine attığı en büyük adımın heyecanıyla katıldı yarışmaya. Belki birinci değil ikinci olmuştu; ama bu pek çok büyük şeyin başlangıcıydı. Besteler yaptığı, filmler çektiği, kitaplar yazdığı upuzun bir yol bekliyordu onu…

Ferdİ Tayfur kimdir? Biyografisi

İstanbul’a uzanan yıllar ve müzikli yollar
Ferdi’nin adımları ciddileştikçe üvey babasını bir despotluk sarmıştı. Despotluk da demeyelim de korkuyordu belki kendi dünyasında büyük şehirden. İstanbul’a gitme vaktinin geldiğini düşündüğünde de karşısındaydı. Ferdi tüm engellere rağmen gitti. Nasılsa fakirliği iyi tanıyordu. Ne iş olsa yapar, yaşamanın bir yolunu bulurdu. Şansı yaver gitti. Lunapark Gazinosu’nda iş buldu. Nurten İnnap’a bağlama çalıyordu. Ve sonra ilk plağını doldurdu.

Ferdi, 1968’de Seda Plak ile iki plaklık bir anlaşma yapmıştı. Piyasaya sürülen ilk plak Leyla’nın A yüzünde ‘Leyla’, B yüzünde ‘Aşkınla Beni Öldürdün’ adlı şarkılar vardı ve ikisinin de söz müziği Ferdi’ye aitti. Yine ikinci plağın A yüzünde bulunan ‘Tatlı Çingenem’ ve B yüzündeki ‘Adana Barajında’ şarkıları da Ferdi Tayfur imzası taşıyordu. İlk plaktan 500 lira kazanmıştı. Bu fakir bir genç için iyi bir kazanç olsa da, müzik piyasası için, ‘Beklenen ilgiyi görmedi.’ anlamını taşıyordu. Müzikten vazgeçmedi. Ancak çareyi de Adana’ya geri dönmekte bulmuştu. Bir süre çiftlikteki işlerin başına geçti. Elbette bir yandan da müzik devam ediyordu. Yeteneği olduğunun farkındaydı. Pes etmek istemiyordu. Düğünlerde, gazinolarda şarkı söylemeye devam etti. Saya, Kader, Sayan, Serenad, Görsev Plak ile plak doldurdu…



Sonunda 1970’te Kader Plak’tan şimdilerde ezber ettiğimiz ‘Huzurum Kalmadı’ plağını çıkardığında fark edilmeye başlamıştı. 1972’de Görsev Plak’tan çıkardığı ‘Kır Çiçekleri’ adlı 45’liği ile de çıkış yakaladı. ‘Bana Gerçekleri Söyle’ 45’liğiyle de artık adı tanınır olmuştu. 1975’te Elenor Plak’a transfer oldu. Burada oldukça başarılı albümler yaptı.

Ferdi Tayfur, şöhretli o çıkışı 1974’teki ‘Çeşme’ şarkısı ile yaptı. Şöhreti hayalinin bile ötesindeydi. Hayatımın amacı dediği hayaline çok az kalmıştı…

Ferdİ Tayfur kimdir? Biyografisi

Çeşme, film oldu
Şarkılarını kalbinden, çocukluğundan akıtarak yazıyordu. Ve ona şöhreti getiren Çeşme, planladığı gibi onu hayaline kadar taşıdı.



1977’de şarkısıyla aynı adı taşıyan filmde, Ferdi başroldeydi. Necla Nazır ile başrolleri paylaştığı ‘Çeşme’ filmi, 12 milyon izlendi. Evet, bu hayallerinin de ötesindeydi. Yine de çok çalışmış ve ulaşmıştı. Ve muhtemelen babası da onunla gurur duyuyordu…

Ferdi Tayfur, şimdi sadece sahnede değil, hep beklediği gibi beyazperde de bir yıldız gibi parlıyordu…

Ferdİ Tayfur kimdir? Biyografisi

(Çeşme filminden, Necla Nazır ile)



Şöhret yolculuğu
Ferdi artık sesiyle, filmleriyle aranan bir isimdi. Çeşme’nin hemen ardından 1978’de, yönetmen koltuğunda Temel Gürsu’nun oturduğu ‘Derbeder’ çekildi. Gürsu’nun filme ilgili yorumu şuydu:

“Derbeder, Türk sinema tarihinin en büyük hasılat yapan filmlerinden biri oldu.”

Film, sadece İstanbul’da üç buçuk milyon izlenmişti.

Tanınırlığı günden güne artıyor, Ferdi’nin şöhreti artık ülke sınırlarını aşıyordu. Anadolu turnelerinin yanına Avrupa turneleri de başlamıştı. Turne sonrası Türkiye’ye döndüğünde yeni filmler çekiyordu. Gazinoları tıklım tıklım dolduruyor, takviminde boş yer kalmıyordu.



1978’de çıkardığı ‘Batan Güneş’ şarkısıyla da çok sevilmişti. Onun için artık Batan Güneş’in Kralı deniyordu. Şarkılarında acı vardı; bağrı yanık bu şarkılarda Ferdi, halka ses olmuştu. Onların acılarını dile getiriyor ve bunu çocukluğundan beri içinde yaşadığı doğallıkla yapıyordu.

Huzurum Kalmadı, Yuvasız Kuşlar, Ben de Özledim, Durdurun Dünyayı, Yaktı Beni, Merak Etme Sen ve daha nicesi… O yazdığı ve söylediği bu şarkılarla halkın sevgilisi, özellikle minibüsçülerin de Ferdi Baba’sı olmuştu.

90’lar Ferdi Tayfur’un kariyerinde bir yenilenme dönemiydi. 1992’de çıkardığı Prangalar albümü ile halkın beğenisini bir kez daha kazanan Ferdi Tayfur, 1993’te, Show TV’de sunduğu ‘Yetiş Emmoğlu’ programı ile halkın karşısındaydı. 1994’te herkesi köye dönmeye, Fadime’nin düğününde halaylar çekmeye davet ediyordu. Ferdi Tayfur, bu şarkının klipinde bir ilki de gerçekleştirdi. İlk kez bir klipte travesti oynuyordu. Ardından 1996, 1998 ve 2001 yıllarında ‘Zaman Tüneli’ adını verdiği bir albüm üçlemesi çıkardı. Şöhret yolculuğunda parlayan şarkılar bu albümdeydi. Ferdi Tayfur, milenyumu selamlıyordu.

2000’lerde şarkıları, albümleri devam etti; ama bir yandan da artık daha çok yazmanın, bir şeyler anlatmanın, kendini sağaltmanın zamanı gelmişti. 2003’te çocukluk yıllarını anlattığı ‘Şekerci Çırağı’, 2008’de ‘Yağmur Durunca’, 2013’te ‘Bir Zamanlar Ağaçtım’ ve 2014’te ‘Paraşütteki Çocuk’ adını verdiği dört roman yazdı.

__________________