Bir şeyi duyurmak, tanıtmak ya da propagandasını yapmak amacıyla herkesin görebileceği yerlere yapıştırılan, çoğu resimli ilân.
Eski Yunan ve Roma'da olduğu kadar Doğu ülkelerinde de duvarlara resmî yazılar, hatta resimli duyurular asma alışkanlığı vardı. Fakat kâğıt üzerine basılı afişlerin kökeni, 15. yüzyıla dayanır. Bilinen en eski afiş, el yazmasıdır, Meryem Ana resmiyle süslüdür ve Fransa'da kilise kapılarında yardım toplama izniyle ilgilidir (1454). İlk afişler daha çok din ve resmî propaganda alanlarındaydı. 17. ve 18. yüzyılda bunlara tiyatro afişleri de eklendi. Birtakım ürünlerin reklamını yapmak için kullanılan afişler ise 19. yüzyılda ortaya çıktı. 1845 - 1850 yılları arasında sokaklara afiş asmak serbest bırakılana dek afişler yalnızca kapalı yerlere (kilise, dükkân vb.) asılabildiler. Litografinin bulunması, parlak renkli afişlerin ucuz ve hızlı bir biçimde üretilmesini sağladı.
Başlangıçta Rouchon, Manet, Daumier gibi ressamlar afiş alanında örnekler verdiler. İlk büyük afiş sanatçısı ve bu sanatın gerçek kurucusu ise Fransız Jules Chéret'tir. İlk afişini 1867'de yapan Chéret, parlak renkler, ince figürler ve göz alıcı harfler kullanarak kendine özgü bir anlayış geliştirdi. Ressam Toulouse-Lautrec de büyük afiş sanatçılarından biridir. Lautrec çarpıcı ve renkli afişlerini yaparken Japon baskı sanatından esinlendi, geniş bir alana yayılmış renklerin üzerine soyut figürler kondurarak bunları yılankavi harflerle süsledi. Lautrec'in afişleri, İngiliz afiş sanatçısı Aubrey Beardsley'i güçlü bir biçimde etkiledi. 20. yüzyılda Almanya'nın önemli tasarım okullarından biri olan Bauhas'taki sanatçılar, basit harf biçimlerini soyut geometrik şekillerle birleştirerek, yeni ve özgün bir tarz geliştirdiler.
Herbert Bayer ve Josef Albers, çağdaş afiş tasarımını derinden etkilediler. Türkiye'de İhap Hulusi ve Kenan Temizan gibi ustalarla başlayan afiş sanatı, son yıllarda Yurdaer Altıntaş, Mesut Manioğlu, Mengü Ertel, Selçuk Önal gibi sanatçıların çalışmalarıyla büyük ölçüde gelişti. Günümüzde afiş, bir iletişim tekniği olarak günlük yaşamın her alanına girmiş, Salvador Dali, Mathieu, Polonyalı Afişçiler Okulu üyeleri gibi sanatçıların yapıtlarıyla oldukça önemli bir etkinlik kazanmıştır.
04 Haziran 2013, 20:26
Normal
