Çevrimiçi

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Amerikan bağımsızlık savaşı’nda Fransa’nın Amerikalılara gizli yardımı
Fransa,şubat 1778 tarihinde Amerika ile bir ittifak antlaşması imzalamıştı.

Necdet Sevil / Dünya Bülteni/ Tarih Dosyası
Geçen yazımızda da ifade ettiğimiz üzere, Amerikalılar ve İngilizler arasında evvela ticari ve ekonomik olarak başlayan çatışmalar, 1776 tarihinden sonra hızlı bir ivme kazanmış ve karakter değiştirerek bir bağımsızlık savaşına dönüşmüştü. Bu bağımsızlık savaşının en önemli ayağını da, 1777 tarihinde cereyan eden ve Amerikalıların, İngilizlere büyük bir hezimet yaşattıkları Saratoga zaferi teşkil etmişti. Zira bu zafer, Amerikalılara siyasal açıdan büyük avantajlar sağlamış ve Fransa ile İspanya’nın da İngiltere’ye karşı Amerikalıların yanında yer almalarına vesile olmuştu. Bilhassa Fransa’nın yaptığı maddi ve askeri yardımlar, ileriki yıllarda Fransa’da bir ihtilalin çıkmasına sebep olacak derecede külfetli olmuştu. Öyle ki, Fransız tarihçisi Jacques Bainville bu durumu, “Bizim askeri ve mali yardımımız olmasaydı Amerikan âsilerinin ezilecekleri muhakkaktı” gibi ciddi bir ifade ile dile getirmiştir ki, Amerikan tarihçileri de Saratoga zaferinin kazanılmasında Fransa’nın büyük rolü olduğunu kabul etmişlerdir.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


1756-1763 yılları arasında cereyan eden Yedi Yıl Savaşları sonucunda Fransa, İngiltere’den büyük bir darbe yemiş ve Kanada ile Hindistan’daki sömürgelerini kaybetmişti. Tabii bir durum olarak, Fransa bu büyük kayıpların acısını unutamıyordu ve İngiltere’den intikam almak adına çeşitli politikalar üretiyordu. Bunlardan en önemlileri ise, İngiltere’ye karşı olarak Avusturya ve İspanya ile ittifaklar kurmak ve İngiltere ile Prusya’nın birleşmesine mani olmak adına Prusya ile yakın münasebetlerde bulunmak politikalarıydı.
Amerikan bağımsızlık hareketi başladığında, Fransa bu duruma oldukça sevinmiş; fakat, ilk etapta kendini İngiltere ile mücadele edebilecek bir düzeyde görmemişti. Mamafih, kısa bir aradan sonra ünlü opera yazarı Beaumarchais, “Fransa’nın Amerikan ihtilâlcilerine yardım etmesi” tezini savunmuş ve kolonilerin İngiltere’den kopmaları ile birlikte İngiltere’nin ciddi bir ticari kayıp yaşayacağını, Fransa’nın bu amansız düşmanın zayıflayacağını, öte yandan İngiltere’nin kolonilerle iyi münasebetler kurması halinde, bu durumun, Amerika’da bulunan Fransa ve İspanya’ya ait bazı topraklar için tehlike arzedebileceğini de tezine eklemişti. Beaumarchais’in bu tezi kısa zamanda tüm Fransız yöneticileri nezdinde büyük bir itibar görmüş ve Fransa, Mayıs 1776 tarihinden itibaren Amerikalılara gizliden yardım yapmaya karar vermişti. Zira, bu yardımın açıktan yapılması İngiltere’ye adeta bir savaş ilanı olurdu ki, Fransa bu esnada buna cesaret edebilecek bir durumda değildi.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Fransa’nın, Amerikalılara gizli yardım yapma kararı almasından sonra Beaumarchais, “Hortalés et Cie” adlı sahte bir şirket kurmuş ve bu şirket gizli olarak Amerika’ya silah sevketmeye başlamıştı. Bizzat Fransa’nın devlet bütçesi tarafından karşılanan bu silah ve cephane yardımının, Saratoga zaferinin kazanılmasında önemli rolü olmuştur. Öyle ki, Fransız tarihçisi Jacques Bainville “Bizim askeri ve mali yardımımız olmasaydı Amerikan âsilerinin ezilecekleri muhakkaktı” der ki, Amerikan tarihçileri de Saratoga zaferinin kazanılmasında Fransa’nın büyük rolü olduğunu kabul etmişlerdir. Tabi, 1,5–2 milyar Frank gibi ciddi rakamları bulan bu gizli yardımlar daha sonraki süreçte vuku bulacak olan Fransız İhtilali’nin önemli sebeplerinden biri olacaktır.
Bu esnada kazanılan Saratoga zaferi, Fransa tarafından büyük bir sevinçle karşılanmış, fakat, İngiltere’nin kolonilerle görüşmesi ve onlara “özerklik” vaat etmesi, Fransa'nın sevincini kursağında bırakmıştı. Fransa, bu olası durum karşısında hemen harekete geçmiş ve İngiltere’nin parçalanması için bir altın fırsatın ortaya çıktığını düşünerek, Amerikalıları ve İspanya’yı da yanına çekerek İngiltere’ye savaş açmaya karar vermişti. Fakat İspanya, Amerikalılarla ittifak içinde bulunmak, Güney Amerika’daki sömürgelerini de bağımsızlığa teşvik etmek kabilinden bir gerekçe ile Fransa’nın teklifini kabul etmemişti. Ayrıca, İspanya’nın amacı, İngiltere ile Amerikalılar arasında arabuluculuk yapmak ve bunun karşılığında da, Yedi Yıl Savaşları’nda İngiltere’ye kaptırdığı Cebelitarık ve Minorka’yı geri almaktı.
İspanya’nın bu ittifak teklifini reddetmesi üzerine Fransa, yalnız hareket etmeye karar vermiş ve Şubat 1778 tarihinde Amerika ile bir ittifak antlaşması imzalamıştı. Amerika’nın yabancı bir devletle ilk antlaşması olan bu ittifaka göre, “ Fransa, Amerikan’ın bağımsızlığını tanıyacak, İngiltere’ye karşı birlikte mücadele edecekler ve birbirlerinden habersiz olarak İngiltere ile barış yapmayacaklardı. Amerika’da büyük bir sevinç yaratan bu ittifak, İngiltere’de intikamcı bir hiddete sebep oldu. Bu ittifaktan sonra Fransa, Amerika’ya açıktan yardım yapmaya başladı.
Neticede, 19 Ekim 1781’de Yerktown’da İngiliz kuvvetlerinin Amerikalılara yenilmeleriyle birlikte İngiltere savaşın durdurulması talebinde bulunmuş ve 3 Eylül 1783’te Paris’te yapılan barış görüşmeleri sonucunda ABD resmen kurulmuştu.
Kaynaklar:
Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Ankara, 1997.
Stephen J. Lee, Avrupa Tarihinden Kesitler (1494-1789), Ankara, 2009.