Çevrimdışı

PİLİ (Kirpik) Bazı bakterilerin yüzeylerinde saçak kök manzarasında bir takım çıkmtılar mevcuttur. Bu çıkıntılar ilk defa 1955 yılında Duguid tarafından ele alınarak saçak, püskül anlamında fimbriae (fimbria, tekil) adı verilmiştir. Bunlara saçlar anlamında pili (pilus, tekil) dendiği literatürde göze çarpar. Piluslar bakterinin bütün yüzü boyunca yaklaşık olarak 250-300 adet yer alılar, onlarda tıpkı flagella'da olduğu gibi hücrenin sitoplazmik zarından kaynaklanarak çeperi geçip dışarı doğru uzanırlar, E.coli'deonların genişliği 0,01 mikron ve boyları da 0,3-1,0 mikron kadardır. Bazı nadir durumlarda bu boy 4 mikrona kadar ulaşabilir.
Pilusların flagella gibi bir hareket organı olabileceği akla gelirse de onların hareketle ilgili bir görevleri yoktur. Flagella'dan boylarının daha kısa, enlerinin daha ince, sayılarının daha çok ve düzgün belirli dalgalanmalar göstermemeleri ile ayrılırlar.Pilusların yapısal analizleri de yapılmış ve onların pilin adı verilen bir pro*teinden oluştukları saptanmıştır. Ancak pilin yapısının türden türe değiştiği de gösterilmiştir
Bir hücre etrafında yer alan bu yapılar mekanik bir şekilde koparılırsa, bunların yerine yenileri gelişmektedir. Bu durum onların fimbriae denilen bu özel ya*pılarını zaman zaman değiştirebilecekleri intibaını insanda uyandırmaktadır. Fimbria oluşumunda ortam faktörlerinden pH, ısı ve oksijenin etkisi fazladır. Bu da or*tam koşullarının bu özel yapılarını oluşmalarında veya oluşmamalarında çok yakından ilgisi vardır. Nitekim onların hareketli ortamlarda, anaerobik kültür*lerde ve katı ortamlarda oluşmadıkları açıkça saptanmış bulunmaktadır. Ancak tutunma fimbriaları sayesinde birbirlerine yapışan bazı bakteriler ortam yüze*yinde keçemsi bir tabaka oluşturmak suretiyle az havalanmış sular ve bataklık*larda yaşamlarını sürdürme imkanını bulmaktadırlar.
Fimbriaların yapı ve görevlerinin ne olabileceği üzerinde Enterobacteriaceae ve Pseudomonadaceae familyaları türlerinde araştırmalar yapılmış ve sonuçta, sayı, dağılış, boyut, genetik kontrol ve yapışma özellikleri bakımından farklı bir çok tiplerin yer aldıkları belirlenmiştir. Hatta bu tiplere numaralar verilmiş ve seks fimbriae tipleri de F ve lb ile ifade edilmişlerdir. Bu fımbriae tiplerinden en çok rastlananı tip 1. dir. Bu tipin görevi bakterilerin bulundukları yere tutun*malarını sağlamaktır. Böylece onlar bu fimbrialar sayısında bitki ve hayvan hücrelerine sıkı bir şekilde tutunmaktadırlar.
F seks fimbria'ların konjugasyonda görev aldıkları tesbit edilmiştir. Elektron mikroskopik incelemeler bu fimbriaların ortasının delik olduğunu göstermiştir. Erkek hücrenin sahip olduğu bu seks fimbriası dişi hücreye temas ederek iki hücre arasında genetik materyalin taşınmasında bir köprü görevi gördüğü an*laşılmıştır