Çevrimdışı

Saldırı tanımı BM genel kurulunda şöyle yapılmıştır; “bir devletin diğer devletin egemenliğine, ülke bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı veya işbu tanımda belirtildiği üzere BM sözleşmesiyle bağdaşmayan diğer herhangi bir tarzda silahlı kuvvet kullanılmasıdır.” [19] Bu bağlamda en büyük sorun bir siber saldırıya uğrayan devletin meşru müdafaa hakkını kullanıp kullanamayacağıyla alakalıdır. Exeter Üniversitesi Uluslararası Hukuk kürsüsünden akademisyen Michael N Schmitt silahlı saldırılar kuvvet kullanımıdır, ancak tüm kuvvet kullanımları silahlı saldırı değildir. Bundan ötürü siber kuvvet kullanımına maruz kalan devlet, meşru müdafaa hakkını kullanamaz çünkü ortada silahlar kadar zarar veren bir saldırı yoktur.[20]

Ancak siber saldırılar büyük insan kayıpları ve geniş yıkımlar oluşturduysa meşru müdafaa hakkı doğurabileceği kanaatindeyim. İlk evrelerinde görünür bir yıkım oluşturmasa bile uzun vadede alt yapı olarak kritik yerlere nüfuz edebilir ve devletler için elzem olan noktalara varabilir. Mesela devletlerin banka, askeri, sağlık altyapılarına erişerek devlet için öngörülemeyen sonuçlar oluşturabilir. Burada sorun olan yer meşru müdafaa hakkı için temel şartı teşkil eden silahlı saldırı olması meselesidir. Silahlı saldırı olarak sayılabilmesi için kim tarafından yapıldığının tespit edilmesi oldukça önemlidir. Uluslararası hukuka konu olabilmesi için saldırganın devlet olduğunun ve olaydan etkilenen bir devlet olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Tespit açısından oldukça bir durumdur. Saldırı failleri birkaç ülkeden organize şekilde saldırıyı yapabilir veya saldırı kademeli olabilir yahut vpn denen yazılımlarla yer tespitinin önüne geçebilir. 51. Maddeden doğan meşru müdafaa hakkının kullanılması için failin tespiti gerekir bununla beraber sonuçlarına bakılması gerekir. Sonuçlarının da derin yıkımlar oluşturması şarttır. Ayrıca saldırının meşru müdafaa hakkı doğurması için şu şartlarında aranması gerektiğini eklemek gerekiyor; Ciddilik (severity), ivedilik (immediacy), illiyet ilişkisi (directness), istila durumu (invasiveness), ölçülebilirlik (measurability) ve meşruiyet beklentisi (presumptive legitimacy). Bütün bunlarla beraber burada bahsettiğimiz saldırının uluslararası kaynaklı ve ulusal güvenliğe tehdit oluşturması gerektiğini unutmamamız gerekiyor.

Burada son olarak değinilmesi gereken konu BM Güvenlik Konseyi’nin saldırılara müdahalesidir. BM Şartının 41.-42. Maddeleri müdahale şeklini belirtmektedir. Maddelere bakıldığında diplomatik, ekonomik, siyasi ilişkilerin ve hava, deniz, demiryolu ulaşımının, posta, radyo, televizyon iletişiminin kesilmesi ve kara, deniz ve hava kuvvetleri aracılığıyla kuvvet kullanılması öngörülmektedir. Zorlayıcı önlemler olarak bildiğimiz bu durumların siber saldırıları engelleyemeyeceği hepimiz tarafından malum olduğu için siber saldırı veya siber savaş durumunda Güvenlik Konseyi’nin bu maddeler ışığında herhangi bir teorik karar bile alamayacağı aşikârdır. Ancak özellikle son dönemlerde Estonya, Gürcistan ve İran’a yönelik siber saldırılar GK’nın bu konuda bir hamle yapmasını zorunlu kılmıştır. Bu durumların GK’yi harekete geçireceği konusunda bir öngörü sunmak mümkündür.