Çevrimdışı

Beyninizi Nasıl Aldatırsınız?

Resim çizebilir misiniz?

Bu soruya yanıtınız hem beyniniz hem de sağ ve sol yarıküreleri bütünleştirme şekliniz hakkında şaşırtıcı derecede çok bilgi verir. (Bu makalede sol kısım baskın taraf olarak anılacaktır ki şu ana kadarki en uygun senaryo budur.)

Bildiğiniz gibi beynin sol yarıküresi sözel analitik rasyonel ve mantıksal işlerde üstündür. Baskın olan yarıdır. Tanımlamak ve anlatmak için sözcükleri kullanarak olan biteni adım adım çözerek gerçeklere ve mantığa dayalı sonuçlar çıkararak ve doğrusal biçimde düşünerek zamanın büyük bölümünü harcar. Beynin sol tarafı sözcük ve semboller ile uğraşır; doğru dürüst yapamayacağı işlere bile el atar.

Öte yandan beynin sağ tarafı tamamen farklıdır. Algılamaları gerçekleştirmek için sözel olmayan işaretlerden faydalanır. Benzerlikleri görme parçaların nasıl birleşerek bir bütün oluşturduğunu anlama ani kavrayışlarda (hah dediğimiz anlar) bulunma ve toplam şekiller düzenini tek seferde algılama becerisi gerektiren işlerde başarılıdır. Genellikle biraz geride durur ve işlerin çoğunun sol tarafça yapılmasını sağlar.

Bu durum iki kardeşe benzetilebilir. İlk çocuğunuz kendinden emin ve konuşkan ikinci çocuğunuz ise sakin içe dönük ve düşünceli olsun. Kalan son tatlı için yapılan kavgayı kim kazanacak dersiniz? Televizyonda hangi şovun izleneceğine kim karar veriyor? Ailece çıkılacak tatilde nereye gidileceği hakkındaki konuşmada kim üstün geliyor? İkinci çocuğun değerli bir bakış açısı olabilir; ama büyük olan öylesine baskındır ki çoğu tartışmayı kazanmaya ve sözünü geçirmeye eğilimlidir.

Resim çizme sorusuna yanıtınız "Hayır acınacak durumdayım" ise sol beyninizin bir tür katil olması muhtemeldir. Ne zaman bir kalem alıp çiziktirmeye başlasanız sol beyniniz görüntüleri sözelleştirme ve şekilleri analiz etme eğilimiyle kontrolü eline alır. Bu arada beyninizin algısal ve uzamsal bölümü olan sağ taraf köşede bekler; elini kaldırarak dikkat çekmeye çalışır. "Hey beni seç!" der. Ne yazık ki sol taraf çoktan işe koyulmuş; çizgi çizmek ve bir strateji geliştirmek ile meşguldür.

Sol taraftaki kabadayının hakkından gelebilseydiniz ne olurdu? Bir şekilde beyninizin sağ tarafına parlama şansı verebilseydiniz nasıl olurdu?

"Beynin Sağ Tarafını Kullanmak" adlı kitabın yazarı ünlü sanat eğitmeni Dr. Betty Edwards"a göre yazarın "L modu" adını verdiği sözel ve baskın düşünme biçiminden "R modu" adı verilen ve görsel işaretlere dayanan biçime zihinsel geçiş yapabilirsiniz. Sağ tarafın olaya dahil olmasını ve çizme işini üstlenmesini sağlamak mümkündür.

Nasıl? Biraz hileli davranmamız gerekiyor.

Sol taraf bir işi sevimsiz bulmadığı sürece üzerine almaktan çekinmez. İş çok zaman alıyor çok detaylı çok yavaş ya da en basitinden çok zor ise sol taraf pes ediverir. Öyleyse buradaki hile işi -örneğimizde resim çizmeyi- sağ tarafın hemen üzerine atlayabileceği biçimde sunmaktır.

Sözcüklerde bu duruma sık rastlanır. Birşeyi sözel olarak tanımlamaya çalıştığımızda ve bunu çok zor bulduğumuzda ne yaparız? El kol hareketlerine başvururuz. Helezon şeklindeki bir merdiveni ellerinizi kullanmadan tarif etmeye bir çalışın.
Dr. Edwards insanlara baş aşağı duran görüntülerle resim çizmeyi öğretiyor. Bu durum sol beynin bir anlamda şaşırmasına yol açıyor. Öyle ki sol beyin şekillerin şifresini kolayca çözemiyor; üst ve alt noktaları tayin edemiyor; etiketleme yapamıyor ve bu etiketleri depolanan anılarla eşleştirmek üzere sınıflandıramıyor.
Sağ tarafınızı bütünleştirmenin anahtarı bu tarafın baskın olmasını sağlayacak fırsatları kollamaktır. Karmaşık bir görüntüyle karşılaştığında sol taraf pes eder. Sol beynin kontrolünü engellemek ve R modunun devreye girmesini sağlamak için nesneleri tam olarak baş aşağı çevirmeliyiz.

Aynı fikir sorunlara yaratıcı çözümler bulmada da işe yarar. Bazen zor bir konuyla başa çıkmanın en iyi yolu istihareye yatmaktır. Sol beyin yorulduğunda sezgisel öznel ve bütünsel sağ taraf gizlice sokulma olanağı bulur ve "nereden çıktığı belli olmayan" bir çözüm sunar. Görüyorsunuz ya! Sağ beyinlerimize yaratıcı kavrama için kredi bile vermiyoruz!

Beynimize üstün gelmenin yolları olduğunu bilmek heyecan vericidir. Kendimizi kasıtlı olarak zihinsel bir çatışmaya dahil etmek suretiyle yaratıcılığımızı geliştirebiliriz.

Kendinizi bu çatışma alanına sokmanın yollarını arayın. Bir resim ya da sorun ile uğraşırken sağ beynimizi canlandırmanın anahtarı bakış açımızı değiştirmektir.

Bir kalem alın; resmi baş aşağı çevirin ve çizmeye başlayın! İçinizde bir yerde o sıkışıp kalmış ressam ağzı kulaklarında sırıtıyor olacaktır.