Psikolojiye Giriş: Sigmund Freud'da Erken Dönem Psikanaliz Nedir? Ne Değildir?

Psikanaliz düşüncesi (Almanca: Psikanaliz) ilk olarak 1890'larda Viyana'da kendi psikanaliz teorisini formüle eden Sigmund Freud döneminde ciddi ilgi görmeye başladı. Freud, nevrotik veya histerik semptomları olan hastalar için etkili bir tedavi bulmaya çalışan bir nörologdu. Freud, Çocuk Hastanesi'nde nörolojik danışman olarak çalışırken, birçok afazik çocuğun semptomları için belirgin bir organik nedeni olmadığını fark ettiği sırada bilinçli olmayan zihinsel süreçler olduğunu fark etti. Daha sonra bu konu hakkında bir monografi yazdı. 1885'te Freud, Paris'teki Salpêtrière'de ünlü bir nörolog olan Jean-Martin Charcot ile çalışmak için bir burs aldı ve burada Charcot'un özellikle histeri, felç ve anestezi alanlarındaki klinik sunumlarını takip etti. Charcot, hipnotizmayı deneysel bir araştırma aracı olarak tanıtmış ve klinik semptomların fotoğrafik temsilini geliştirmişti.

Freud'un histerik semptomları açıklamaya yönelik ilk teorisi “Studies on Hysteria” adlı eserinde (1895; Studien über Hysterie), akıl hocası seçkin doktor Josef Breuer ile birlikte yazdı ve genellikle psikanalizin doğuşu olarak görüldü. Çalışma, Breuer'in Bertha Pappenheim'a yaptığı muameleye dayanıyordu, vaka çalışmalarında “Anna O.” takma adıyla atıfta bulunulan, Pappenheim'ın kendisinin “Konuşma Tedavisi” olarak adlandırdığı tedaviydi. Breuer, çeşitli duygusal travma türleri de dahil olmak üzere birçok faktörün bu tür semptomlara yol açabileceğini yazdı ve ayrıca Pierre Janet gibi başkalarının çalışmalarına da itibar etti; Freud, histerik semptomların kökeninde, neredeyse her zaman doğrudan veya dolaylı cinsel ilişkilere sahip olan, üzücü olayların bastırılmış anıları olduğunu iddia etti.

Aynı zamanda, Freud, kısa süre sonra vazgeçtiği bilinçdışı zihinsel mekanizmaların nöro-fizyolojik bir teorisini geliştirmeye çalıştı. Yaşamı boyunca yayınlanmadan kaldı. Psikanaliz terimi ilk olarak Freud tarafından 1896'da Fransızca olarak yazılan ve yayınlanan “Nevrozların Kalıtım ve Etiyolojisi” (Fransızca: L'hérédité et l'étiologie des Névroses) başlıklı makalesinde tanıtıldı. 1896'da Freud, histerik semptomların ön koşullarının bebeklik döneminde cinsel uyarımlar olduğunu öne sürdüğü tüm hastaları için cinsel istismar olaylarının bastırılmış anılarını ortaya çıkardığını iddia ederek “Baştan Çıkarma Teorisi” görüşünü yayınladı. 1896'da hastalarının çocuksu; cinsel sahneleri hatırlama duygusuna sahip olmadıklarını bildirmiş ve ona inançsızlıklarını kesin bir şekilde güvence vermiş olmasına rağmen, daha sonraki hesaplarda, bebeklik döneminde cinsel istismara uğradıklarını söylediklerini iddia etti. 1898'de arkadaşı ve meslektaşı Wilhelm Fliess'e artık teorisine inanmadığını özel olarak kabul etti, ancak bunu 1906'ya kadar kamuoyuna açıklamadı.

Freud, hastaların çocuksu cinsel istismar deneyimleri bildirdiği iddialarına dayanarak, daha sonra 1890'ların ortalarındaki klinik bulgularının, sözde çocuksu mastürbasyon anılarını örtbas etmek için bilinçsiz fantezilerin ortaya çıktığına dair kanıt sağladığını iddia etti. Ancak çok daha sonraları aynı bulguları Oidipal arzuların kanıtı olarak iddia etti. 20. yüzyılın ikinci yarısında, birkaç Freud bilim adamı, Freud'un kendisine çocuklukta cinsel istismar hakkında bilgi veren hastalara ilişkin algısına meydan okudu ve önyargılı düşüncelerini hastalarına empoze ettiğini savundu. 1899'da Freud, rüyaların sembolik bir öneme sahip olduğunu ve genellikle rüyayı gören kişiye özgü olduğunu teorileştirmişti. Freud ikinci psikolojik teorisini formüle etti - bilinçdışının sembolik ve yoğunlaştırılmış düşüncelerden oluşan bir “Birincil Süreç” ve mantıksal, bilinçli düşüncelerden oluşan bir “İkincil Süreç” olduğu ya da olduğu. Bu teori, Freud'un en önemli eseri olduğunu düşündüğü 1899 tarihli “Rüyaların Yorumu” adlı kitabında yayınlandı.

Freud, kabul edilemez cinsel isteklerin sistem bilinçdışına bastırıldığını teorileştiren yeni bir topografik teorinin ana hatlarını çizdi. Bu istekler, toplumun evlilik öncesi cinsel aktiviteyi kınaması nedeniyle bilinçsiz hale getirilmiş ve bu baskı kaygı yaratmıştır. Bu “Topografi” Avrupa'nın çoğunda hala popülerdir, ancak Kuzey Amerika'nın çoğunda gözden düşmüş olsa da, büyük ölçüde yapısal teori tarafından desteklenmiştir. Buna ek olarak, “Rüyaların Yorumu”, Freud'un genç erkeklerin annelerine cinsel olarak ilgi duyduklarını ve anneleriyle seks yapabildikleri için babalarını kıskandıklarını iddia eden Oidipal Kompleksin ilk kavramsallaştırmasını içeriyordu. Psikolog Frank Sulloway, “Freud, Zihnin Biyoloğu: Psikanalitik Efsanenin Ötesinde” adlı kitabında, Freud'un libido gibi biyolojik teorilerinin, Charles Darwin'in çalışmalarına eşlik eden biyolojik hipoteze dayandığını savunuyor ve Krafft-Ebing, Molland, Havelock Ellis, Haeckel, Wilhelm Fliess'in teorilerini Freud'u etkilediğini iddia ediyor.
KAYNAK: PSİKOLOJİ TARİHİ
(İNGİLİZCEDEN TÜRKÇEYE ÇEVRİLMİŞTİR.)