Psikolojiye Giriş: Sigmund Freud'un Psikoanalitik Kuramında Togoprafik Model Nedir?

Sigmund Freud'un Psikoanalitik Kuramında id, ego ve süperego yapısal ruh modelinde tanımlanan, psişik aygıtta üç farklı, etkileşimli ajandır. Bu üç etken, Freud'un psikanalitik uygulamada karşılaştığı şekliyle zihinsel yaşamın temel yapısını tanımlamak için kullandığı teorik yapılardır. Freud'un kendisi, kelimenin tam anlamıyla “O”, “Ben” ve “Üst-Ben” olarak tercüme edilen Almanca das Es, Ich ve Über-Ich terimlerini kullandı. Latince id, ego ve süperego terimleri orijinal çevirmenleri tarafından seçildi ve kullanımda kaldı. Ruhun ego psikolojisi modelinde id, koordine edilmemiş içgüdüsel arzular kümesidir; Süperego kritik ve ahlaki bir rol oynar; ve ego, id'in içgüdüsel arzuları ile eleştirel süperego arasında aracılık eden organize, gerçekçi bir faildir; Freud, egoyu (id'le olan ilişkisi bakımından) at sırtındaki bir adama benzetti: binici, bineğinin üstün enerjisini kullanmalı ve yönlendirmeli ve zaman zaman dürtülerinin uygulanabilir bir şekilde tatmin edilmesine izin vermelidir. Ego bu nedenle "id'in iradesini sanki kendisininmiş gibi eyleme dönüştürme alışkanlığı içindedir". Freud, “Bilinçdışı Zihin” teriminin yapılandırılmamış belirsizliğine ve çelişkili kullanımlarına yanıt olarak “Zevk İlkesinin Ötesinde” (1920) makalesinde yapısal modeli (İd, Ego, Süperego) tanıttı. Bu modeli “The Ego and the Id” (1923) adlı makalesinde detaylandırdı, resmileştirdi.

“İd”, “Ego” ve “Süperego” terimleri Sigmund Freud'a ait değildir; çevirmeni James Strachey'in Latinleştirmeleridir. Freud'un kendisi “Das Es”, “Das Ich”, ve “Das Über-Ich” hakkında yazdı - sırasıyla, “O”, “Ben”, ve “Üst-Ben”,. Bu nedenle, Alman okuyucu için, Freud'un orijinal terimleri bir dereceye kadar açıklayıcıdır. “Das Es”, terimi ilk olarak, alışılmadık fikirleri Freud'un ilgisini çeken bir doktor olan Georg Groddeck tarafından kullanıldı (Groddeck'in çevirmenleri bu terimi İngilizce'de “O” olarak çevirir.) “Ego” kelimesi doğrudan Latince'den alınmıştır, burada birinci tekil şahıs zamirinin adayıdır ve vurguyu ifade etmek için “Ben kendim” olarak çevrilmiştir. Bruno Bettelheim gibi şahsiyetler, Freud'un kendi dilinin günlük dolaysızlığı yerine ayrıntılı kodun biçimsel dilini koyarak İngilizce çevirilerin öğrencilerin Freud'u gerçek bir şekilde anlama çabalarını engellediğini eleştirdiler.

Sigmund Freud daha önceki “Topografi” adını verdiği modelde, ruhu üç bölgeye ayırdı: “Bilinç”, hem iç hem de dış kaynaklardan gelen bilgi ve uyaranlar da dahil olmak üzere, herhangi bir anda ruhun yüzey düzeyinde farkındalığa sunulan şey; “Bilinç Öncesi”, yalnızca gizli olan, bilince açık olmayan ama öyle olma yeteneğine sahip olan malzemeden oluşur; ve bastırma eylemiyle bilince tamamen erişilemez hale getirilen fikir ve dürtülerden oluşan “Bilinçdışı” Freud, yapısal modeli tanıtarak, sistematik ve topografik anlamıyla “Bilinçdışı” terimine olan bağımlılığını azaltmaya çalışıyordu. Yapısal modelde özetlenen psişenin bölünmesi, bu nedenle, topografik modelin “Bilinçli ve Bilinçdışı” bölümünü kesen bir bölümdür. Freud, izin verdiği artan kesinlik ve çeşitlilik derecesi nedeniyle yapısal modeli tercih etti. İd tanımı gereği bilinçsiz olsa da, ego ve süperego hem kısmen bilinçli hem de kısmen bilinçsizdir. Yeni modelle Freud, zihinsel bozukluklar için daha önce mevcut olandan daha etkili bir sınıflandırma sistemi elde ettiğini anlamıştır. Bununla birlikte, yeni sunulan üç varlık, farklı isimler altında olanlar da dahil olmak üzere, önceki kavramlarıyla yakından bağlantılı kaldı - id için sistematik bilinçdışı ve süperego için vicdan/ego ideali. Freud, bilinçli, bilinç öncesi ve bilinçdışının topografik ayrımını asla terk etmedi, ancak “Bilincin üç niteliği ve zihinsel aygıtın üç eyaleti bir araya gelmez... Böyle sorunsuz bir düzenleme beklemeye hakkımız yoktu.” Buzdağı olarak adlandırılan metafor, ego, id ve süperego kurumları yapısal model ile bilinçli ve bilinçsiz psişik sistemler (Topografik Model) arasındaki ilişkiyi betimleyen yaygın olarak kullanılan görsel bir metafordur. Buzdağı metaforunda, hem süperegonun hem de egonun tüm kimliği ve bir kısmı, psişenin bilinçdışı bölgesini temsil eden su altı kısmına batırılır. Ego ve süperegonun geri kalan kısımları bilinç bölgesinde suyun üzerinde sergilenir.

KAYNAK: PSİKOLOJİ TARİHİ
(İNGİLİZCEDEN TÜRKÇEYE ÇEVRİLMİŞTİR.)